ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

سردبیر محترم 
بلایای طبیعی نظیر زلزله، سیل و طوفان اثرات ویرانگری بر جوامع انسانی دارند. این حوادث نه‌تنها زیرساخت‌ها و منابع فیزیکی را نابود می‌کنند، بلکه تأثیرات روانی و اجتماعی عمیقی نیز به‌جا می‌گذارند (1). یکی از جنبه‌های کمتر مورد توجه اما بسیارمهم در شرایط بلایا، وضعیت سلامت دهان و دندان آسیب‌دیدگان است (2). در این نامه قصد دارم نقش همکاری‌های بین‌المللی در بهبود سلامت دهان و دندان جمعیت‌های آسیب‌دیده از بلایای طبیعی را بررسی کنم و راه‌کارهایی برای تقویت این همکاری‌ها ارائه دهم.
اهمیت سلامت دهان و دندان در شرایط بلایا: سلامت دهان و دندان بخشی اساسی از سلامت کلی افراد است و در شرایط بلایا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند (3). آسیب‌های دهانی نظیر شکستگی دندان، عفونت‌های دندانی و التهاب لثه می‌توانند درد و ناراحتی شدیدی ایجاد کنند و کیفیت زندگی افراد را کاهش دهند (4). در شرایطی که دسترسی به خدمات دندانپزشکی به دلیل تخریب زیرساخت‌ها و کمبود منابع محدود می‌شود، توجه به سلامت دهان و دندان افراد آسیب‌دیده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است (5).
نقش همکاری‌های بین‌المللی: تجربیات مختلف نشان داده‌اند که همکاری‌های بین‌المللی می‌توانند نقش مهمی در بهبود سلامت دهان و دندان در شرایط بلایا ایفا کنند (4). در زیر به برخی از این تجربیات اشاره می‌کنم:
- زلزله نپال (۲۰۱۵(
پس از زلزله ویرانگر نپال، تیم‌های دندانپزشکی بین‌المللی به مناطق آسیب‌دیده اعزام شدند. این تیم‌ها خدمات بهداشتی دهان و دندان نظیر کشیدن دندان‌های آسیب‌دیده، درمان عفونت‌ها و مدیریت آسیب‌های دهانی را ارائه کردند. همکاری بین‌المللی در این مورد به کاهش درد و پیشگیری از مشکلات جدی‌تر کمک کرد (6). 
- توفان ماریا در پورتوریکو (۲۰۱۷)
پس از توفان ماریا در پورتوریکو، دندانپزشکان بین‌المللی به تیم‌های واکنش سریع پیوستند و خدمات اضطراری دندانپزشکی را به افراد بی‌خانمان ارائه دادند. این همکاری‌ها نقش مهمی در بهبود وضعیت سلامت دهان و دندان جمعیت‌های آسیب‌دیده ایفا کرد (7). 
-سیل در پاکستان (۲۰۱۰)
در پی سیل‌های ویرانگر در پاکستان، تیم‌های دندانپزشکی از کشورهای مختلف به این کشور اعزام شدند و خدمات دندانپزشکی رایگان به افراد آسیب‌دیده ارائه دادند. این همکاری‌ها نه تنها به بهبود سلامت دهان و دندان افراد کمک کرد، بلکه زمینه‌ساز تقویت ارتباطات بین‌المللی در حوزه بهداشت دهان و دندان شد (8). 
راهکارهای تقویت همکاری‌های بین‌المللی: برای بهبود سلامت دهان و دندان جمعیت‌های آسیب‌دیده از بلایای طبیعی، نیاز به تقویت همکاری‌های بین‌المللی داریم (9). در زیر به برخی از راهکارهای پیشنهادی اشاره می‌کنم: 
- برنامه‌ریزی و آمادگی قبل از بلایا
همکاری‌های بین‌المللی باید در برنامه‌ریزی و آمادگی قبل از وقوع بلایا نقش فعالی ایفا کنند (10). این شامل تأمین منابع، تجهیزات و آموزش‌های لازم برای تیم‌های دندانپزشکی است تا بتوانند در مواقع بلایا به سرعت واکنش نشان دهند (4).
- تأمین منابع و تجهیزات دندانپزشکی
همکاری‌های بین‌المللی می‌توانند در تأمین منابع و تجهیزات دندانپزشکی نظیر مواد ضدعفونی‌کننده، ابزارهای جراحی و داروهای ضروری نقش مهمی ایفا کنند (10). این تجهیزات می‌توانند به بهبود وضعیت سلامت دهان و دندان در شرایط بلایا کمک کنند (11).
-آموزش و تبادل تجربیات 
برگزاری دوره‌های آموزشی و تبادل تجربیات بین دندانپزشکان کشورهای مختلف می‌تواند به بهبود مهارت‌ها و آمادگی تیم‌های دندانپزشکی در شرایط بلایا کمک کند (9). این آموزش‌ها می‌توانند شامل مدیریت آسیب‌های دهانی، درمان عفونت‌ها و ارائه خدمات پیشگیری باشند (11, 1).
- استفاده از تکنولوژی‌های نوین
 استفاده از تکنولوژی‌های نوین نظیر تله‌پزشکی و سیستم‌های مدیریت اطلاعات می‌تواند به بهبود همکاری‌های بین‌المللی و ارائه خدمات دندانپزشکی در شرایط بلایا کمک کند (2). این تکنولوژی‌ها می‌توانند ارتباطات بین تیم‌های دندانپزشکی را تسهیل کرده و اطلاعات مورد نیاز را به سرعت منتقل کنند (5). 
نتیجه‌گیری
همکاری‌های بین‌المللی در بهبود سلامت دهان و دندان جمعیت‌های آسیب‌دیده از بلایای طبیعی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند. با تقویت این همکاری‌ها و اجرای راهکارهای پیشنهادی، می‌توانیم وضعیت سلامت دهان و دندان افراد آسیب‌دیده را بهبود بخشیم و به کاهش درد و ناراحتی‌های ناشی از آسیب‌های دهانی کمک کنیم.
 

References:
 
1-    Anggraini S, Nismal H, Akmal F, Rizqina N, Apipi M, editors. Role of Oral and Maxillofacial Surgeon in Disaster Management. E3S Web of Conferences 2025; 604: 05007.
2-    Abdul S, Adeghe EP, Adegoke BO, Adegoke AA, Udedeh EH. AI-Enhanced Healthcare Management during Natural Disasters: Conceptual Insights. Engineering Science & Technology J 2024; 5(5): 1794-816.
3-    Chaudhary PK, Patthi B, Singla A, Malhi RK, Khan A, Goel D. Role of Dental Professionals in Disaster Management: A Review. Int J Drug Res Dent Sci 2021; 3(02): 129-41.
4-    Narayanan SP, Rath H, Mahapatra S, Mahakur M. Preparedness Toward Participation in Disaster Management: An Online Survey among Dental Practitioners in a Disaster-Prone Region of Eastern India. J Education and Health Promotion 2023; 12(1): 68.
5-    Vallamchetla K, Maloth KN, Chappidi V, Goyal S, Ugrappa S, Kodangal S. Role of Dentists During Mass Disasters: A Review. J Indian Academy of Oral Medicine and Radiology 2017; 29(4): 371-3.
6-    Dahal S, Chaudhary GK, Maharjan MR, Walung ED. A Dental Perspective on the Successes and Limitations of the Disaster Victim Identification Response to the Nepal Earthquake. Forensic Sciences Res 2022; 7(3): 366-70.
7-    Rodríguez-Madera SL, Varas-Díaz N, Padilla M, Grove K, Rivera-Bustelo K, Ramos J, et al. The Impact of Hurricane Maria on Puerto Rico’s Health System: Post-Disaster Perceptions and Experiences of Health Care Providers and Administrators. Global Health Research and Policy 2021; 6(1): 44.
8-    Kang B-A, Barnett DJ, Mehmood A, Afzal B, Razzak J, Asad N. The Role of Self-Efficacy and Risk Perception in the Willingness to Respond to Weather Disasters among Emergency Medicine Health Care Workers in Pakistan. Disaster Medicine and Public Health Preparedness 2023; 17: e461.
9-    Li G, Chang B, Li H, Wang R, Li G. The Role of Dental Professionals in Pandemic Events and Disaster Responses. Disaster Medicine and Public Health Preparedness 2021; 15(6): 785-9.
10-    Odai ED, Azodo CC, Chhabra KG. Disaster Management: Knowledge, Attitude, Behavior, Willingness, and Preparedness among Nigerian Dentists. Prehospital and Disaster Medicine 2019; 34(2): 132-6.
11-    Acharya S, Pardeshi P. Integrating Dentists as Human Resource in Disaster Management. Fifth World Congress on Disaster Management: Volume V; 2023: 357-62.