ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

مقدمه
یکی از نگرانی‌های جدی که امروزه در زمینه بهداشت عمومی وجود دارد، صدمات دندانی است. علت این نگرانی، شیوع زیاد این صدمات و اثراتی است که بر زندگی فرد می‌گذارند (1). شیوع آسیب‌های دندانی در سال‌های اخیر افزایش یافته است؛ به طوریکه از هر چهار کودک یک نفر دچار این آسیب‌ها می‌شود. این انتظار می‌رود که میزان این آسیب‌ها از پوسیدگی‌ها، پیشی بگیرند (2،3). فعالیت بیشتر کودکان در سن 12-6 سالگی باعث شده است که میزان صدمات دندانی در این سنین افزایش یابد. فعالیت فیزیکی بیشتر پسران و بازی‌های خشن‌تر آن‌ها باعث شیوع دو برابری آسیب‌های دندانی در دندان‌های دائمی آنان به نسبت دختران می‌شود. البته در سال‌های اخیر با توجه به تغییر در رفتارهای سنتی دختران و روی آوردن آنها به ورزش‌هایی مانند فوتبال و هندبال، میزان این تفاوت در شیوع آسیب‌های دندانی، کاهش یافته است (4). یکی از مسائل مهم در زمینه آسیب‌های دندانی این است که دندان‌های قدامی (شیری و دائمی) از نظر جویدن، زیبایی، صحبت کردن و آرامش روانی برای کودک ضروری هستند، آسیب به این دندان‌ها می‌تواند یک تجربه تلخ برای کودک و والدین او باشد (5). مطالعات مختلفی که اثرات این تروماها را بر کیفیت زندگی کودک سنجیده‌اند، نشان داده‌اند که نه تنها این تروماها درد و اختلال فانکشن برای کودک به همراه دارند، بلکه می‌توانند اثرات عاطفی و اجتماعی بر زندگی او بگذارند (6،7). آسیب‌های دندانی با احتمال بیشتری در مدرسه اتفاق می‌افتند (8) که علت آنرا می‌توان به فعالیت‌های فیزیکی بیشتر کودک و میزان ساعات حضور او در مدرسه نسبت داد. بنابراین آگاهی آموزگاران و مربیان بهداشت از نحوه برخورد با این صدمات، به دلیل اینکه اولین افرادی هستند که در زمان وقوع این حوادث در این مکان¬ها در کنار کودک می‌باشند، می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری و درمان داشته باشد (9). به عبارت دیگر مدیریت خوب این فرآیند به سطح دانش مراقبین سلامت بستگی دارد. راهنمایی صحیح کودک و والدینش می‌تواند به دندانپزشک فرصتی برای مداخله زودهنگام بدهد. مراقبین سلامت باید بدانند در مواقع اضطراری در مورد دندان‌های شیری و دائمی چه کاری انجام دهد (10). مطالعات متعدد انجام شده در سراسر جهان و همچنین نقاط مختلف ایران حاکی از آن است که میزان دانش آموزگاران در برخورد با صدمات تروماتیک دندانی ناکافی است (11،12). مطالعه انجام شده توسط Alharbi در سال 2023 با هدف بررسی میزان آگاهی نگرش و عملکرد معلمان مدرسه در رابطه با مدیریت صدمات دندانی در شهر مدینه (عربستان سعودی) نشان داد که اکثر شرکت‌کنندگان از ترومای دندانی و مدیریت اورژانس آن آگاهی نداشتند (7). Rezaei در یک بررسی در ایران پیرامون سنجش عملکرد مربیان بهداشت مدارس ساری در مواجهه با آسیب‌های دهان و دندان در سال 2021 نشان دادند که آگاهی و عملکرد مربیان بهداشت در مواجهه با آسیب‌های دندانی در حد متوسط بوده و افزایش تحصیلات و سابقه کاری در ارتقاء این اطلاعات موثر می‌باشد (13). مدرسه جزء مکان‌هایی است که بالاترین وقوع صدمات دندانی در آن وجود دارد و مراقبین سلامت به‌عنوان اولین افراد در تماس با کودکان هنگام وقوع حادثه هستند و آگاهی آن‌ها از نحوه برخورد با این صدمات نقش مهمی بر بهبود پیش‌آگهی این دندان‌ها خواهد داشت. در واقع پیش‌آگهی این حوادث به‌طور کامل وابسته به مدیریت صحیح و به موقع شرایط اورژانس است که توسط مراقبین سلامت حاضر در صحنه انجام می‌شود (14). با توجه به محدود بودن مطالعاتی بومی که دانش و عملکرد مراقبین سلامت مقطع ابتدایی را در رابطه با اداره اورژانس صدمات تروماتیک دندانی ارزیابی کرده باشد و نیز عدم وجود مطالعه قبلی در این زمینه در شهرستان ابرکوه از توابع استان یزد و با توجه به سهولت دسترسی مجری مطالعه به گروه هدف متشکل از مراقبین سلامت مقطع ابتدایی برای انجام این پژوهش در این شهر، لذا در این مطالعه بر آن شدیم میزان دانش و عملکرد خوداظهار مراقبین سلامت مدارس ابتدایی شهر ابرکوه را در رابطه با نحوه مدیریت اورژانس صدمات تروماتیک دندانی ارزیابی کنیم.

روش بررسی
این مطالعه از نوع مطالعه توصیفی- مقطعی است که در آن سطح دانش و عملکرد خوداظهار مراقبین سلامت مدارس ابتدایی شهر ابرکوه در رابطه با مدیریت اورژانس صدمات تروماتیک دندانی مورد بررسی قرار گرفت. پرسش‌نامه‌ای که در این مطالعه استفاده شد، پرسش‌نامه¬ای روا و پایا و اخذ شده از مطالعات قبلی در این زمینه بود (15). پس از بازبینی روایی آن با مشاوره با چند تن از متخصصان رشته جراحی تایید شد و جهت بررسی پایایی آن ابتدا پرسش‌نامه در اختیار 25 نفر از افراد گروه هدف به صورت پایلوت قرار گرفت و با داشتن معیار آلفای کرونباخ 0/81 پرسش‌نامه در اختیار جامعه هدف قرار گرفت. پرسش‌نامه¬ بدون نام و حاوی سوالات مربوط به اطلاعات دموگرافیک، سابقه مواجهه قبلی با صدمات تروماتیک دندانی، دانش مراقبین در رابطه با مدیریت اورژانس صدمات دندانی و چهار سوال در زمینه عملکرد مراقبین بود. پس از کسب مجوز‌های لازم جهت تشکیل گروه¬های مجازی برای مراقبین سلامت مدارس ابتدایی شهر ابرکوه از اداره کل آموزش و پرورش استان ابرکوه، لینک پرسش‌نامه در این گروه‌های مجازی قرار گرفت و در واقع از این طریق پرسش‌نامه در اختیار تمامی 234 مراقب سلامت شهر ابرکوه قرار داده شد و پس از یک هفته، اطلاعات از پرسش‌نامه‌های ارسالی جمع‌آ‌وری شد. روش نمونه‌گیری به‌صورت سرشماری بود و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و با پرسش نامه بود. لازم به ذکر است که پرسش‌نامه‌هایی که کمتر از 30 ثانیه برای تکمیل آن‌ها زمان گذاشته شده بودند، وارد مطالعه نشدند. جهت نمره‌دهی پرسش‌نامه، به پاسخ‌های درست امتیاز یک و به پاسخ‌های نادرست امتیاز صفر داده شد. دامنه نمره دانش مراقبین سلامت بین 11-0 به‌دست آمد. نمره آگاهی بالای هشت خوب، نمرات چهار تا هشت متوسط و نمره کمتر از چهار ضعیف در نظرگرفته شد.
تجزیه و تحلیل آماری
پس از جمع‌آوری پرسش‌نامه‌ها، اطلاعات وارد نرم‌افزار SPSS version 16 شد. با استفاده از روش¬های آماری توصیفی، فراوانی و درصد پاسخگویی مراقبین سلامت به سؤالات در هر یک از حیطه‌های مختلف در پرسش‌نامه گزارش شد. با استفاده از رگرسیون خطی به روش backward اثر متغیرهای زمینه‌ای بر روی نمره دانش و عملکردگروه هدف مورد بررسی قرار گرفت. آزمون‌ها به صورت دوطرفه و حد آماری معنی دار 0/05 در نظر گرفته شد.
نتایج
تعداد 234 مراقب سلامت در گروه مجازی حضور داشتند و از این تعداد، 189 نفر پرسش‌نامه را تکمیل کردند. براساس این تعداد میزان پاسخ‌دهی به پرسش‌نامه‌ها 80/7% بود. حداقل سن افراد شرکت‌کننده 26 سال و حداکثر سن آن‌ها 57 سال بود. کمترین سابقه کار افراد شرکت‌کننده یک سال و بیشترین 29 سال بود. از نظر وضعیت تحصیلی بیشترین تحصیلات مربوط به لیسانس، بعد از آن فوق‌لیسانس بود. بیشتر از 80 درصد (154‌نفر) از مراقبین اظهار داشتند که در زمینه صدمات دندانی اطلاعات دارند و 76/19% (140 نفر) از آن‌ها معتقد بودند که میزان اطلاعاتشان کافی نیست و 95/74% (180 نفر) به کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه علاقه‌مند بودند. بیشتر اطلاعات مراقبین سلامت از دوره‌های مخصوص و کتاب‌ها و مجلات به‌دست آمده بود. نتایج نشان می‌دهد که 78/33% (148 نفر) از مراقبین سلامت سابقه برخورد قبلی با صدمات تروماتیک دندانی را داشته‌اند. میانگین نمره دانش مراقبین سلامت، از مجموع نمرات قابل کسب، 1/98±5/63 بود. در مورد ارتباط بین نمره دانش مراقبین در مورد صدمات دندانی با متغیرهای دموگرافیک، نتایج آنالیز رگرسیون خطی تطبیق نشده (unadjusted) نشان داد دانش مراقبین درباره مدیریت اورژانس تحت تاثیر سن، سابقه کار، وضعیت استخدامی، میزان تحصیلات و سابقه برخورد قبلی آنها با تروما قرار نداشت. اما اطلاعات قبلی مراقبین در زمینه صدمات تروماتیک دندانی بر روی نمره دانش آن‌ها اثرگذار بود (0/001>P). بعد از تطبیق (adjusted) اثر متغیرها (سن، سابقه کار، وضعیت استخدامی، میزان تحصیلات، اطلاعات قبلی و سابقه برخورد قبلی) مشاهده شد که هیچ یک از متغیرها بر روی نمره دانش آنها اثرگذار نبوده و با افزایش سابقه کار مراقبین، میزان دانش آنها در برخورد با صدمات دندانی افزایش می‌یابد. در بخش دانش بیشترین پاسخ صحیح مربوط به سوال "اولین محلی که بعد از وارد شدن ضربه به دندان‌های کودک باید به آن مراجعه شود کدام است؟" 78/8% (149 نفر) و کمترین پاسخ صحیح مربوط به سوال"بهترین راه برای تمیز کردن دندان خارج شده از دهان، قبل از جایگذاری مجدد آن در دهان کودک کدام است؟" 22/2% (49 نفر)، بود (جدول1). میانگین نمره عملکرد مراقبین سلامت 1/86±4/48 از مجموع هفت نمره قابل کسب بود. در مورد ارتباط بین عملکرد خوداظهار مراقبین سلامت در رابطه با صدمات دندانی با متغیرهای دموگرافیک، رگرسیون خطی نشان داد که عملکرد مراقبین تحت تاثیر هیچ‌یک از عوامل دموگرافیک قرار نداشت. در بخش عملکرد بیشترین پاسخ صحیح مربوط به سوال "یک کودک 10 ساله در زمان بازی هوشیاری خود را از دست می‌دهد. اولین کاری که در این شرایط انجام می‌دهید چیست؟" بوده با 91/5% (173 نفر) پاسخ صحیح و کمترین پاسخ صحیح در این بخش مربوط به سوال"پسری 12 ساله در زمان بازی فوتبال زمین می‌خورد. دهان او پر از خون است و دندان جلویی بالای او از محل خود در داخل استخوان بطور کامل خارج شده است. او صدمه دیگری ندیده است. بهترین کاری که انجام می‌دهید چیست؟" با میزان پاسخ‌دهی به استخوان برمی‌گردانم %35/97 (68 نفر)، داخل مایع نگه می‌دارم 58/74% (111 نفر) و در دهان کودک می‌گذارم 26/91% (51 نفر) بود (جدول2). میانگین نمره دانش و عملکرد مراقبین سلامت براساس Univariate analysis of variance نشان داد که بین نمره دانش و نمره عملکرد خوداظهار مراقبین برمبنای اطلاعات قبلی فرد، ارتباط آماری معنی‌داری وجود دارد (0/001>P).
 

جدول1: فراوانی پاسخ مراقبین سلامت مدارس ابتدایی شهر ابرکوه به سوالات دانش مرتبط با مدیریت اورژانس صدمات تروماتیک دندانی




جدول 2:  فراوانی پاسخ مراقبین سلامت مدارس ابتدایی شهر ابرکوهبه سوالات عملکرد خوداظهار مرتبط با مدیریت اورژانس صدمات تروماتیک دندانی



جدول3: میانگین نمره دانش و عملکرد مراقبین سلامت مدارس ابتدایی شهر ابرکوه براساس متغیرهای دموگرافیک



Univariate Analysis of Variance
 
بحث
هدف این مطالعه بررسی دانش و عملکرد خوداظهار مراقبین سلامت مدارس شهر ابرکوه در ارتباط با مدیریت اورژانس صدمات تروماتیک دندانی بود. از آنجایی که یکی از شایع‌ترین مکان‌های بروز صدمات تروماتیک دندانی، مدارس هستند، بنابراین انتظار می‌رود افرادی که در مدرسه با کودکان در ارتباط هستند، از نحوه مدیریت این حوادث آگاه باشند. در واقع پیش‌آگهی بهتر دندان‌های آسیب‌دیده، تحت‌تاثیر دانش و عملکرد این افراد می‌باشد. در این مطالعه 189 نفر از کادر آموزشی شهرستان ابرکوه که شامل مدیران، معاونان، مراقبان بهداشت و معلمان ورزش بوده در مطالعه شرکت کرده و اکثریت زنان بالای 40 سال، دارای مدرک لیسانس با سابقه کاری کمتر از 10 سال بودند. در مطالعه رازقی و همکاران (15) اکثریت شرکت‌کنندگان با میانگین سنی 8/10±36/76، دارای مدرک فوق لیسانس با سابقه کاری 8/75±14/41 بوده و در مطالعه Pithon و همکاران (16) اکثریت شرکت‌کنندگان زنان با محدوده سنی 31-40 سال و با سابقه کاری زیر 6 سال بودند. در مطالعه کرمی و همکاران (17) اکثریت شرکت‌کنندگان زنان با محدوده سنی 30-40 سال دارای مدرک لیسانس و سابقه‌ کاری بیشتر از 5 سال بودند. در مطالعه حاضر میانگین نمره آگاهی 1/98 ± 5/63 در دامنه تغییرات 11-0 بود که نشان‌دهنده آگاهی متوسط و نیاز به آگاهی بخشی در مورد آسیب‌های دندانی و اقدامات اورژانسی را در قشر فرهنگی نشان می‌دهد .در این مطالعه میانگین نمره آگاهی زنان اندکی بالاتر از مردان گزارش شد (2/13+5/57) که از نظر آماری معنی‌دار نبود. بالاتر بودن سطح آگاهی زنان نسبت به مردان می‌تواند به علت تمایل بیشتر آن‌ها به یادگیری درمورد خطراتی که کودکان را تهدید می‌کند و متعاقبا درمانهای دندانپزشکی بودند (7). این نتیجه همسو با نتایج مطالعات کرمی و همکاران (17) و حسین‌پور و همکاران (18،19) بود. تنها در مطالعه Pithon و همکاران (16) بالاتر بودن میزان آگاهی افراد مورد مطالعه با جنسیت ارتباط معنی‌داری داشت. در مقابل در مطالعات دیگری بین آگاهی و جنسیت معلمان ارتباط معنی‌داری وجود ندارد (22-20، 15 ، 3). در میان گروه‌های مختلف کادر آموزشی، مربیان بهداشت نمره بیشتری (2/00+6) از سایر گروه‌ها کسب کردند که می‌تواند مرتبط با رشته تحصیلی و تجربیات شغلی‌شان باشد و گروه معلمان ورزش کمترین میانگین نمره آگاهی (2/05±4/93) را کسب کرده که با توجه به حیطه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند و احتمال زیاد آسیب دیدن دانش‌آموزان در زنگ ورزش این مسئله نگران کننده بوده و نیاز به اتخاذ تصمیم‌هایی در راستای افزایش آگاهی این گروه احساس می‌شود. بیش از نیمی از مراقبین سلامت در این پژوهش معتقد بودند که بعد از شکستن دندان می‌توان قطعه شکسته را دوبار چسباند، اما مطالعاتی هم بودند که شرکت‌کنندگان در آن‌ها تکه شکسته دندانی را بی‌استفاده می‌دانستند (14،23،24، 3) اهمیت این یافته از این جهت است که طبق مطالعه‌ای که در سال 2013 انجام شد، استفاده از قطعه دندانی شکسته زیباتر، کم‌هزینه‌تر و محافظه‌کارانه‌تر از یک ترمیم کامپوزیت است (25). یکی از شایع ترین آسیب‌های دندانی خارج شدن دندان از ساکت دندانی است که بین 16-5/0% از کل آسیب‌های دندانی در دوران کودکی را شامل می-شود. امروزه ثابت شده بهترین درمان برای این آسیب جاگذاری دندان مذکور حداکثر تا 60 دقیقه بعد از حادثه است (20). تنها نزدیک به نیمی از معلمان (53/1%) معتقد بودند که جای‌گذاری دندان دائمی خارج شده از ساکت ضرورت دارد. در مطالعه کمالی و همکاران (20) نیز نتیجه‌ای مشابه به دست آمد و 53/2% از معلمان از ضرورت جای‌گذاری دندان آگاهی داشتند. در سایر میزان آگاهی کمتر گزارش شد (15،22،25،26). لازم به ذکر است که دندان خارج شده از حفره نباید بیشتر از 30-20 دقیقه خشک بماند چرا که خشک شدن باعث از بین رفتن متابولیسم نرمال و مورفولوژی سلول‌های لیگامان پریودنتال می‌شود (15). طبق نتایج شیر و محیط دهان کودک، به عنوان بهترین محیط جهت نگه‌داری دندان، توسط شرکت‌کنندگان این مطالعه معرفی شدند. در مقایسه با مطالعات مشابه، آگاهی مراقبین در این زمینه بهتر بوده است. محیطی که جهت نگه‌داری دندان انتخاب می‌شود؛ باید PH و اسمولالیتی مناسب جهت زنده نگه داشتن سلول-های لیگامان پریودنتال دندان داشته باشد. از این‌رو شیر ماده مناسب و در دسترسی است، اما آب به دلیل هایپوتونیسیتی که دارد؛ باید آخرین انتخاب جهت نگه‌داری دندان باشد (11). در این مطالعه وضعیت عملکرد مراقبین سلامت در رابطه با ترومای دندانی در قالب چهار سوال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد عملکرد مراقبین سلامت در برخورد با این صدمات 4/1±48/86 مطلوب (حداکثر نمره 7) نیست. در مطالعه حاضر اکثریت مراقبین به درستی تشخیص دادند که دندان جلوی بالای یک دختر نه ساله، دندان دائمی است که مشابه با نتایج مطالعه رازقی بود (15). این یافته از این جهت اهمیت دارد که برای مدیریت مناسب صدمات دندانی، تمایز دندان شیری از دائمی بسیار مهم است. در این مطالعه نزدیک به یک سوم مراقبین می‌دانستند که پس از خروج دندان از حفره باید آن را به جایگاهش برگرداند که با نتایج مطالعات قبلی همخوانی داشت (18،24). علت اینکه تعداد کمتری از مراقبین این گزینه را انتخاب کردند، می‌تواند این باشد که آنها به دلیل نداشتن اعتماد به نفس و یا ترس از آسیب رساندن به کودک، در چنین شرایطی اقدام به گذاشتن دندان در حفره نمی‌کنند. براساس  نتایج حاصل از آنالیز رگرسیون در حالت تطبیق نشده مشاهده شد، اطلاعات قبلی مراقبین سلامت در زمینه صدمات دندانی بر روی نمره دانش آن‌ها اثرگذار بوده است. این یافته مشابه با یافته حاصل از مطالعه عطارزاده بود (21). اما طبق طبق نتایج آنالیز رگرسیون در حالت تطبیق شده مشاهده شد که هیچ کدام از عوامل دموگرافیک بر روی نمره دانش مراقبین تاثیر نداشته است که این یافته با نتایج مطالعات گذشته همخوانی داشت (12) و هیچ یک از عوامل دموگرافیک بر روی نمره عملکرد خوداظهار مراقبین سلامت موثر نبوده است. این یافته در مطالعه رازقی نیز گزارش شده است(15). در این مطالعه قریب به اتفاق شرکت‌کنندگان، علاقمند به دریافت آموزش‌های بیشتر در زمینه صدمات دندانی بودند، از این موضوع می‌توان نتیجه گرفت که اگر برنامه آموزشی برگزار شود، با استقبال این افراد روبرو خواهد شد.
از محدودیت‌های این مطالعه می‌توان به عدم همکاری معلمان در پرکردن پرسش‌نامه اشاره کرد که برای کاهش این مشکل طی مدت زمان مقرر برای پرکردن پرسش‌نامه چندین بار جهت تکمیل پرسش‌نامه‌ها به مراقبین یادآوری شد. هم‌چنین عدم همکاری آموزش و پرورش جهت تشکیل گروه‌های مجازی برای قرار دادن پرسش‌نامه¬ها و آموزش¬های لازم به مراقبین از دیگر محدودیت‌های این مطالعه بود که برای رفع این مشکل معرفی‌نامه از طرف دانشکده دندانپزشکی ابرکوه برای اجرای این طرح اخذ گردید و هماهنگی قبلی با آموزش و پرورش کل ابرکوه انجام گرفت.
نتیجه‌گیری
هر چند یافته‌های این مطالعه حاکی از آن است که سطح دانش و عملکرد خوداظهار مراقبین سلامت مدارس ابتدایی شهرابرکوه در ارتباط با مدیریت صدمات دندانی نسبت به مطالعات مشابه، بهتر است؛ اما باز هم از سطح مطلوب فاصله دارد. بنابراین اجرای مداخلات آموزشی نظیر گذراندن دوره های ضمن خدمت با محوریت آسیب‌های دندانی و راههای درمانی آن‌ها، کارگاه‌های آموزشی عملی، ارائه پمفلت و تدوین نرم‌افزارهای آموزشی برای مراقبین سلامت امری ضروری است.
سپاس‌گزاری
اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺻﻞ پایان‌نامه به شماره 13260 ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﺪ. از شورای پژوهشی دانشکده دندانپزشکی شهید صدوقی یزد به خاطر تصویب این طرح تشکر و قدردانی می شود.
ملاحظات اخلاقی
تاییدیه اخلاقی از کمیته اخلاق در پژوهش شهید صدوقی یزد با کد IR.SSU.DENTISTRY.REC.1401.067 اخذ گردید.
حامی مالی: ندارد.
تعارض در منافع: وجود ندارد.
 

 

References:
 
1-    Antune A, Azeredo L, Andrade C, Thomas MR, Leão T, Thereza A, et al. Change in the Quality of Life of Children and Adolescents Younger than 14 Years Old after Oral Health Interventions: A Systematic Review. Pediatr Dent 2013; 35(1): 37-42.      
2-    Paul SC, Henry Wf, Dennis Jr, Mctigue Arthur Jn. Pediatric Dentistry Infancy Through Adolescence. 5th ed. St.Louis: Elsevier 2013; 213-29.
3-    Nirwan M, Syed AA, Chaturvedi S, Goenka P, Sharma S. Primary School Teachers' Awareness of Traumatic Dental Injuries in Children and their Emergency Management: A Survey in South Jaipur. Int J Clin Pediatr Dent 2016; 9(1): 62-6.
4-    Ghadimi S, Seraj B, Keshavarz H, Shamshiri AR, and Abiri R. The Effect of Using an Educational Poster on Elementary School Health Teachers’ Knowledge of Emergency Management of Traumatic Dental Injuries. Dent J (Tehran) 2014; 11(6): 620-8.
5-    Hashim R. Investigation of Mothers’ Knowledge of Dental Trauma Management in the United Arab Emirates. Eur Arch Paediatr Dent 2012; 13(2): 83-6.
6-    El-Kalla IH, Shalan HM, Bakr RA. Impact of Dental Trauma on Quality of Life among 11–14 Years Schoolchildren. Contemp Clin Dent 2017; 8(4): 538-44.
7-    Alharbi ZF, Habibullah MA. Knowledge, Attitudes, and Practices of School Teachers Regarding Dental Trauma and Its Emergency Management in Madinah, Saudi Arabia: A Questionnaire-Based Online Cross-Sectional Survey. J Pharm Bioallied Sci 2023; 15(Suppl 1): S775-S82.
8-    Young C, Wong KY, Cheung LK. Emergency Management of Dental Trauma: Knowledge of Hong Kong Primary and Secondary School Teachers. Hong Kong Med J 2012; 18(5): 225-35.
9-    Navabazam A and Farahani SS. Prevalence of Traumatic Injuries to Maxillary Permanent Teeth in 9‐To 14‐Year‐Old School Children in Yazd, Iran. Dent Traumatol 2010; 26(2) :154-7.
10-    Tewari N, Goel S, Rahul M, Mathur VP, Ritwik P, Haldar P, Priya H, Pandey, R.M. Global Status of Knowledge for Prevention and Emergency Management of Traumatic Dental Injuries Among School Teachers: A Systematic Review and Meta-Analysis. Dent Traumatol 2020; 36(6): 568-83.
11-    Francisco SS, de Jesus Soares A, Murrer RD. Evaluation of Elementary Education Teachers’ Knowledge on Avulsion and Tooth Replantation. RSBO 2015; 12(1): 32-40.
12-    Antunes LAA, Rodrigues AS, Martins AMdC, Cardoso ES, Homsi N, Antunes LS. Traumatic Dental Injury in Permanent Teeth: Knowledge and Management in a Group of Brazilian School Teachers. Dent Traumatol 2016; 32(4): 269-73.
13-    Rezaei F, Rezayee A, Afkhaminia F, Nahvi A. Assessing the Performance of Health Educators in the Face of Oral Injuries in Children. J Res Dent Sci 2021; 18(1): 67-75. [Persian]
14-    Balkhair OJ, Al-Maghrabi H, Baakdah R. Knowledge and Attitude of Female Teachers Towards Emergency Management of Traumatic Dental Injuries in Jeddah City: A Cross-Sectional Study. Journal of King Abdulaziz University-Medical Sciences 2020; 27(1): 63-73.
15-    Razeghi S, Gholami M, Mohebi SZ, Mashayekhi M. Knowledge and Self-Reported Practice of Primary School Teachers on Emergency Management of Traumatic Dental Injuries. J Dent Med 2017; 30(1): 48-56.
16-    Pithon MM, Santos RLd, Magalhães PHB, Coqueiro RdS. Brazilian Primary School Teachers’ Knowledge about the Immediate Management of Dental Trauma. Dental Press J Orthod 2014; 19(5): 110-5
17-     Karame M, Moradi M, Shafiee F. Evaluating the Knowledge of Elementary School Health Teachers of Sanandaj about Traumatic Dental Injuries in the Year 2017-2018. J Dent Med-tums 2019; 31(4): 239-48.
18-    Hosseinpoor S, Taghdisi Kashani A, Akbari H, Molaee M. Knowledge and Attitude of Elementary School Health-Care Providers with Regard to Emergency Management of Traumatic Dental Injuries in Kashan City. Archives of Trauma Research 2022; 11(1): 14-20.
19-    Yılmaz G, Riad A, Krsek M, Kurt H, Attia S. Oral Health-Related Knowledge, Attitudes and Behaviours of Elementary School Teachers. Int J Environ Res Public Health 2021; 18(11): 6028.
20-    Kamali A, Kashani A T, Hydarpoor M. Primary School Health Teachers’ Knowledge Regarding the Emergency Treatment of Avulsed Permanent Teeth in Hamadan. J Dent Med-tums 2016; 29(2): 129-35.[Persian]
21-    Attarzadeh H, Kebriaei F, Sadri L, Foroughi E, Taghian M. Knowledge and Attitudes of Elementary Schoolteachers on Dental Trauma and Its Management in Yazd, Iran. J Dent (Shiraz) 2017; 18(3): 212-18.
22-    Parakh A. Teachers' Perceptions of Traumatic Tooth Avulsion and Its Management among School Children. Journal of Oral Health and Dental Management 2015; 14(6): 391-4.
23-    Adekoya-Sofowora CA, Adesina OA, Nasir WO, Oginni AO, Ugboko VI. Prevalence and Causes of Fractured Permanent Incisors in 12-Year-Old Suburban Nigerian Schoolchildren. Dent Traumatol 2009; 25(3): 314-7.
24-    Al-Khalifa KS, AlYousef Y. Awareness of Dental Trauma Management among School Teachers in Dammam, Saudi Arabia. Saudi J Med Med Sci 2022; 10(1): 49-55.
25-    Chandukutty D, Peedikayil FC, Premkumar CT, Narasimhan D, Jose D. Awareness of Dental Trauma Management among School Teachers of Kannur, Kerala, India. J Clin Diagn Res 2017; 11(2): ZC08–12.
26-    Letelier C, Hernandez M. Knowledge of Dental Trauma in a Group of Chilean Primary School Teachers. Journal of Oral Research 2016; 5(1): 7-12.