ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

مقدمه: بررسی اثر بخشی ترکیبات گیاهی در زمینه بیماری‌های دهان و دندان از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی بیوانفورماتیکی و آزمایشگاهی خواص ضد‌باکتریایی عصاره متانولی Prangos ferulacea بر فرم منفرد و بیوفیلمی استرپتوکوکوس موتانس است.

روش بررسی: در این پژوهش تجربی پس از جمع‌آوری و تعیین گونه گیاه، نمونه‌های گیاهی خشک و سپس آسیاب شدند و عصاره متانولی آنها با استفاده از روش غوطه‌وری تهیه شد. به منظور بررسی خواص ضد‌باکتریایی و قابلیت ضد‌بیوفیلمی عصاره‌ها به ترتیب روش انتشار دیسک و آزمون میکروتیتر مورد استفاده قرار گرفت. جهت بررسی بیوانفورماتیکی نیز از روش داکینگ مولکولی بین آنزیم گلوکوزیل ترانسفراز استرپتوکوکوس موتانس و 20 ترکیب گزارش شده از گیاه مذکور با استفاده از نرم‌افزار iGemdock 2.1  استفاده شد. آنالیز آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss 19 و آزمون‌های آنالیز واریانس و دانکن انجام شد.

نتایج: نتایج نشان داد که عصاره گیاه مذکور به ویژه ریشه آن در غلظت‌های g/mlμ3000-250 دارای خاصیت ضد‌باکتری بالایی بر فرم منفرد باکتری مورد مطالعه بوده، موجب مهار تشکیل فرم بیوفیلمی می‌شود، اما توان تخریب بیوفیلم باکتری را ندارد. حداقل غلظت مهار‌کنندگی و حداقل غلظت‌کشندگی عصاره‌ها به ترتیب در محدوده g/mlμ 1000-250 و g/mlμ 3000-250 تعیین گردید. بررسی بیوانفورماتیکی نیز نشان داد که ترکیبات مورد بررسی به طور موثری قابلیت مهار گلوکوزیل ترانسفراز را داشته که در این بین قابلیت مهار آلفا پینن، پسورالن ولیمونن از سایر ترکیب‌ها بیشتر بود.

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان که عصاره متانولی P.ferulacea دارای اثرات ضد‌باکتریایی قابل توجهی بر فرم منفرد استرپتوکوکوس موتانس بوده اما بر بیوفیلم‌های تشکیل شده این باکتری تاثیر چندانی ندارد.