محمدرضا حاجی شعبانی، کاظم برخورداری، محمد حسین احمدیه،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۸۳ )
چکیده
مقدمه : همراهی کم خونی فقرآهن و مخدوش شدن نمو حرکتی ، ذهنی و رفتاری در شیرخواران کشف تازه ای نیست. در اواخر دهه ۱۹۷۰ احتمال ارتباط آنها مطرح شد و مطالعات متعاقب آن روی شیرخواران در دو دهه اخیر یافته‌ها را تأیید کرد . آثار حرکتی ، ذهنی و رفتاری تنها زمانی ظاهر می‌شوند که شدت فقر آهن در حد ایجاد کم خونی باشد و به رغم اصلاح کم خونی فقرآهن این آثار دیرپا هستند . ما در این مطالعه شیوع کم خونی فقرآهن را در شیرخواران ۶ تا ۶۰ ماهه شهر یزد بررسی کردیم تا شاید راه گشایی در بهداشت و سلامت جامعه باشد .
روش بررسی :این مطالعه از نوع توصیفی و به روش مقطعی در سال ۱۳۷۸ با احتساب ۴۴۹ نمونه و با دقت ۵% ضریب اطمینان ۹۵% انجام گرفت . نمونه‌ها شامل : ۲۳۹ پسر و ۲۱۰ دختر بودند که بطور تصادفی از بین خوشه ها انتخاب شدند و در مجموع ۶ نمونه به علت بیماری همزمان و یا بیماری مزمن از مطالعه حذف گردیدند . جهت افتراق بین کمبود آهن و کم خونی فقرآهن از دو فاکتور هموگلوبین و فریتین استفاده شد به طوری که کمبود آهن با فریتین کمتر از µg/L ۱۰ تعریف شد . کم خونی فقر آهن با هموگلوبین کمتر از gr/dl۱۱ و فریتین کمتر از µg/L ۱۰ تعریف گردید. جهت ثبت داده‌ها از نرم افزار EPInfo و جهت تحلیل از آزمونهای آماری مجذور کای و آنالیز واریانس استفاده شد.
یافته‌ها : شیوع کمبود آهن ۶/۸% و کم خونی فقرآهن ۸/۳% بدست آمد . تعداد دیگری از افراد ، دچار کم خونی غیر از کم خونی فقرآهن بودند (۴/۸% ) و به طور کلی ۲/۷۹% از کودکان در این مطالعه از نظر مقدار هموگلوبین و فریتین طبیعی بودند .
نتیجه گیری : در این مطالعه شیوع کم خونی در کل ۸/۲۰ % و کم خونی فقرآهن ۴/۳% بود که با توجه به آمارهای جهانی شیوع کم خونی در کل و کم خونی فقرآهن بطور خاص در مطالعه ما از بسیاری از مناطق دیگر کمتر می باشد و همینطور کم خونی در پسرها بیشتر از دخترها بود (۳/۴ در مقابل ۴/۳ %) . در گروه ما بیشترین کم خونی در فاصله سنی ۱۷-۶ ماهه مشاهده گردید.
