مهدیه شریفی، دکتر منصوره تاتاری، دکتر سید پژمان شیرمردی،
دوره ۲۵، شماره ۵ - ( ۵-۱۳۹۶ )
چکیده
مقدمه: منحنی توزیع عمق- دوز پروتونها در ماده دارای بیشینهای به نام قله براگ است. قلههای براگ ناشی از یک باریکه پروتون تک انرژی خیلی باریک هستند. به منظور پوشش کل تومور بایستی قله براگ پهنشده ایجاد کرد. قله براگ پهن شده از برهمنهی چندین قله براگ بهدست میآید. هدف از این پژوهش پوشش یک تومور چشمی در پروتوندرمانی است به طوریکه بافتهای سالم کمترین آسیب را ببینند.
روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی، شبیه سازی ها با استفاده از کد MCNPX انجام شده است. یک تومور در فانتوم چشم در نظر گرفته شده است. باریکههای پروتون با انرژیهای مختلف فانتوم چشم را تحت تابش قرار میدهند. از چرخ مدولاتور از جنس پلیاستایرن برای ایجاد قله براگ پهنشده در ناحیه تومور استفاده شد.
نتایج: با تغییر انرژی باریکه پروتون از MeV ۲۰ تا MeV ۳۸، قلههای براگ در عمقهای مختلفی از تومور ایجاد میشوند. قله براگ مربوط به باریکه پروتون با انرژی MeV ۳۲/۸۵ دقیقا در انتهای تومور قرار میگیرد. با استفاده از باریکه پروتون با انرژی MeV ۳۲/۸۵ و یک چرخ مدولاتور از جنس پلیاستایرن و با ضخامتهای مختلف، قلههای براگ مختلفی ایجاد میشود. قله براگ پهنشده از برهمنهی قلههای براگ مختلف در ناحیه تومور ایجاد میشود. از برهمکنش هسته‌ای غیر الاستیک پروتونها با هسته های بافتهای مختلف چشم، نوترونها و فوتونها تولید میشوند. دوز جذبی و شار نوترونها و فوتونهای ثانویه در مقایسه با توزیع عمق- دوز پروتونها خیلی کمتر است و دوز جذب شده کل در تومور بیشتر از سایر بافتهای چشم است.
نتیجه‌گیری: با استفاده از چرخ مدولاتور می‌توان تومور را تحت تابش قرار داد بهطوریکه کمترین آسیب به بافتهای مجاور وارد شود. نتایج نشان میدهند که بیش از ۹۲% دوز کل ناشی از ذرات ثانویه و پروتونها توسط تومور جذب میشود.
