سید محمد حسین رضویان، سارا یادگاری، نرجس تمدن، محمدباقر مساعی منش،
دوره ۲۰، شماره ۵ - ( ۱۰-۱۳۹۱ )
چکیده
مقدمه: تجمع منگنز(Mn) در بافت‌های مختلف بدن انسان منجر به بیماری منگانیسم، بیماری شبیه پارکینسون همراه با اثرات پاتولوژیک در مغز و سایر اندام‌ها می‌شود. داروهای کی لیت کننده فلزات به طور موفقیت‌آمیزی جهت درمان منگانیسم حاد مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در این مطالعه توانایی پاراآمینوسالیسیلیک اسید (PAS) در کاهش غلظت منگنز در مایعات و بافت‌های بدن و عوارض آن در حیواناتی که در مجاورت منگنز قرار گرفته‌اند، ارزیابی شد.
روش بررسی: این مطالعه بر روی ۲۰ رت نر بالغ نژاد ویستار که پس از یک دوره یک هفته‌ای یکسان‌سازی در چهار گروه پنج‌تایی طبقه‌بندی شدند (یک گروه کنترل و سه گروه آزمون که به ترتیب Mn+PAS ,PAS ,Mn دریافت نمودند) صورت گرفت. تزریق داخل صفاقی کلرید منگنز به میزان mg/kg۸ وزن بدن حیوان به مدت یک هفته برای ایجاد مسمومیت و تزریق زیرجلدی یک سی سی PAS با غلظت g/l۵/۱ پنج روز در هفته به مدت چهار هفته جهت درمان صورت گرفت. سپس سرم حیوانات برای بررسی عوامل بیوشیمیایی و بافت کلیه جهت بررسی تغییرات هیستوپاتولوژیک جداسازی شد.
نتایج: دریافت منگنز باعث افزایش معنی‌دار سطح منگنز در عصاره کلیه (۰۵/۰p<) و ادرار و سرم (۰۱/۰p<) حیوانات نسبت به گروه کنترل شد. با مصرفPAS سطح منگنز در سرم و عصاره کلیه کاهش و در ادرار افزایش یافت. افزایش سطح اوره (۰۵/۰(P< سرم در گروه آزمون چهارم نسبت به کنترل حکایت از آغاز روند تخریبی کلیه‌ها داشت. افزایش سیستاتین C و Na+ در سرم حیوانات گروه دوم (۰۱/۰p<) بیانگر آسیب کلیوی به موازات مصرفPAS و تقلیل این آسیب در مصرف هم زمان آن با Mn است.
نتیجه‌گیری: PAS در کاهش غلظت منگنز در بدن حیوانات و بهبود عوارض ناشی از تجمع آن در کلیه‌ها موفق عمل می‌نماید ولی عوارض جنبی نیز دارد.
