محمود باغبانیان، محمد کاظم امیربیگی، حسن سلمان روغنی، علی باغبانیان،
دوره ۲۱، شماره ۲ - ( ۳-۱۳۹۲ )
چکیده
مقدمه: متوتروکسات به طور گسترده برای درمان بیماری‌هایی چون آرتریت روماتوئید، پسوریازیس و کرون به کار می‌رود. سرکوب مغز استخوان، ضایعات جلدی مخاطی، پنومونیت و هپاتوتوکسیسیتی از عوارض این دارو هستند. چون سمیت متوتروکسات وابسته به دوز می‌باشد و این دارو به طور معمول با دوز کم و به صورت هفتگی تجویز می‌شود، عوارض آن به طور شایع دیده نمی‌شوند. با این حال به دلیل مصرف وسیع و طولانی مدت این دارو به خصوص در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید طی چند سال اخیر شاهد موارد فزاینده‌ای از سمیت کبدی آن هستیم که به پزشکان گوارش و کبد ارجاع می‌شوند. دوز زیاد، سن بالا، مصرف الکل، نارسایی کلیوی و بیماری زمینه‌ای کبد از عوامل خطر اصلی این عارضه هستند. در این مطالعه ضمن معرفی ٢ مورد سیروز و ٢ مورد هپاتیت ناشی از متوتروکسات به بحث درباره برخورد بالینی با این معضل پرداخته شده است.
نتیجه‌گیری: سمیت کبدی متوتروکسات یک موضوع نظری نیست که بتوان آن را نادیده گرفت، زیرا این عارضه می‌تواند به سیروز و نارسایی کبد منجر شود. با انتخاب صحیح بیمار و بررسی وضعیت کبد قبل از شروع و در حین درمان می‌توان از بروز فزاینده این عارضه جلوگیری کرد. برای پایش این عارضه، آنزیم‌های کبدی به طور دوره‌ای چک می‌شوند ولی چون گاهی تفسیر این آزمایشات مشکل است، در موارد خاصی بیوپسی کبد لازم می‌شود.
