فریدون عزیزی، حسین دلشاد، عطیه آموزگار، مهدی هدایتی، محبوبه حسینی، مهربان مهر آئین،
دوره ۱۸، شماره ۳ - ( ۵-۱۳۸۹ )
چکیده
مقدمه: فعالیتهای انجام شده در مبارزه با اختلالهای ناشی از کمبود ید در دو دهه گذشته منجر به کنترل این اختلالها در اکثر استانهای کشور شده است. به منظور ارزیابی پایایی کفایت یدرسانی، در این پایش، شیوع گواتر و غلظت ید ادرار ۱۷ سال پس از یدرسانی و مصرف نمک یددار در استان یزد مورد بررسی قرار گرفت و با نتایج پایشهای قبلی مقایسه شد.
روش بررسی: در یک مطالعه مقطعی تعداد ۱۲۰۰کودک دبستانی ۸ تا ۱۰ ساله مدارس استان یزد به صورت تصادفی و به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب و در پاییز سال ۱۳۸۶ مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات به دست آمده، شامل میزان شیوع گواتر با معاینه بالینی، غلظت ید ادرار، ید موجود در نمک خانوارها، با مطالعهی سال ۱۳۷۵ و ۱۳۸۰ مورد مقایسه قرار گرفتند.
نتایج: میزان کلی گواتر (۶/۷-۹/۴)۳/۶ درصد بود هیچکدام از دانشآموزان گواتر درجه دو نداشتند. میانه ید ادرار در ۱۲۰ دانشآموز مورد مطالعه ۲۴۸ میکروگرم در لیتر بوده و (۱۰-۶/۱)۸/۵ درصد ید ادرار کمتر از ۵۰ میکروگرم در لیتر را نشان میدهند. ۸۶ درصد خانوارهای استان یزد از نمک تصفیه شده استفاده میکردند و نحوه نگهداری نمک نیز در ۴۸ درصد از خانوارها مناسب بود.
(۶/۱۴-۰)۵ درصد نمکهای مصرفی خانوارها نیز کمتر از ۱۵ گاما ید داشتند.
نتیجهگیری: ۱۷ سال پس از یدرسانی، شیوع گواتر در استان یزد کاهش قابل ملاحظهای پیدا نموده و میانه ید ادرار در مطالعه اخیر مانند مطالعه سالهای ۱۳۷۵ و ۱۳۸۰ در حد مطلوب توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی است. که مؤید وجود برنامه کشوری دقیق و نظارت بر اجرای صحیح و پایش منظم برنامههای حذف کمبود ید در طی این سالها میباشد.