ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

---

مقدمه: اثرات ضایعه در سیستم عصبی محیطی به صورت رتروگراد به جسم سلولی نورون‌های سیستم عصبی مرکزی برگشته و باعث دژنراسیون مرکزی در مغز و نخاع می‌شود. احتمال می‌رود گیاه بوماران به دلیل خواص ضدالتهابی، آنتی‌اکسیدان و ضدآپوپتوز از پیشرفت ضایعه عصبی جلوگیری کند. هدف از این مطالعه بررسی اثر حفاظتی عصاره الکلی برگ گیاه بومادران بر دژنراسیون موتونورون‌های آلفای شاخ قدامی نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در رت است. روش بررسی: ۳۰ سر نژاد رت ویستار به طور تصادفی به گروه‌های کنترل، کمپرسیون و کمپرسیون +تیمار با دوزهای ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی‌گرم برکیلوگرم تقسیم شدند و عصب سیاتیک با استفاده از قیچی قفل‌دار به مدت ۶۰ ثانیه در معرض کمپرسیون قرار گرفت. تزریق عصاره به صورت درون صفاقی طی هفته‌های اول و دوم پس از کمپرسیون در دوزهای فوق صورت گرفت. پس از ۲۸ روز از زمان کمپرسیون رت‌ها تحت روش پرفیوژن و نمونه‌برداری از نخاع ناحیه کمری قرار گرفته و پس از مراحل پاساژ بافتی، برش و رنگ آمیزی، دانسیته نورونی با روش دایسکتور و آزمون آماری Anova و T-t test محاسبه شد. نتایج: بر اساس یافته‌ها دانسیته نورونی درگروه کمپرسیون نسبت به شاهد اختلاف معنی‌داری داشته است(۰۰/۰p=). دانسیته نورونی گروه‌های تیمار ۵۰ و ۷۵ و ۱۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم الکلی در مقایسه با گروه کمپرسیون افزایش چشمگیری داشت (۰۱/۰p<). نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد عصاره الکلی برگ این گونه از گیاه بومادران احتمالاً به دلیل حضور فاکتورهای رشد و ترمیمی دارای اثرات نوروپروتکتیو بر روی آلفا موتونورون‌های نخاع پس از آسیب می‌باشد و دوز mg/kg ۷۵ بیشترین اثرات را داشته است.

---

مقدمه: کمپرسیون عصب سیاتیک از عواملی است که باعث تخریب جسم سلولی نورون‌های شاخ قدامی نخاع می‌شود. گیاه سیاه‌دانه دارای طیف وسیعی از خواص فارماکولوژیکی است. این مطالعه به منظور تعیین اثر فراکسیون اتیل‌استات و فراکسیون ان‌بوتانول سیاه‌دانه بر دانسیته نورون‌های شاخ قدامی نخاع پس از کمپرسیون عصب سیاتیک موش صحرایی انجام‌ شد. روش بررسی: در این مطالعه ۲۴ موش‌صحرایی نر نژاد ویستار به وزن۲۵۰ تا۳۰۰ گرم به طور تصادفی در چهار گروه ۶تایی شامل گروه‌های کنترل، کمپرسیون، تیمار A (کمپرسیون+ فراکسیون ان‌بوتانول با دوز mg/kg۷۵)، تیمار B (کمپرسیون+ فراکسیون اتیل‌استات با دوز mg/kg۷۵)، تقسیم شدند. در گروه کنترل، عضله در محل عصب سیاتیک بدون آسیب شکافته شد. در گروه‌های کمپرسیون و تیمار، عصب سیاتیک پای راست تحت کمپرسیون(۶۰ ثانیه) قرار گرفت. در گروه‌های تیمار عصاره در دو نوبت به صورت داخل صفاقی تزریق شد. پس از ۲۸ روز با روش پرفیوژن از قطعات کمری L۲-L۴ نخاع نمونه‌برداری گردید و پس از پاساژ بافتی و تهیه برش‌های ۷ میکرونی سریال، رنگ‌آمیزی با آبی تولوئیدین صورت گرفت. سپس دانسیته نورون‌های حرکتی شاخ قدامی نخاع با روش دایسکتور و متد استریولوژی محاسبه شد. نتایج: دانسیته نورونی تفاوت معنی‌داری را در گروه کنترل و کمپرسیون نشان داد(۰۵/۰p<). دانسیته نورونی در گروه‌های تیمار A افزایش معنی‌داری داشت(۰۵/۰p<). اما دانسیته نورونی در گروه‌های تیمار B در مقایسه با گروه کمپرسیون افزایش معنی‌داری نداشت(۰۵/۰(p>. نتیجه‌گیری: فراکسیون ان‌بوتانل سیاه‌دانه باعث افزایش دانسیته نورونی شده و اثرات نوروپرتکتیوی دارد که احتمالاً ناشی از مواد آنتی‌اکسیدان و ضدالتهاب موجود در این فراکسیون می‌باشد. اما افزایش دانسیته نورونی در فراکسیون اتیل‌استات معنی‌دار نبوده است.

---

مقدمه: بیان فاکتورهای نوروتروفیک که باعث افزایش بقاء و ترمیم نورون‌ها می‌شوند، بیانشان در پاسخ به آسیب عصب تغییر می‌یابد. قارچ قیفی(Cantharellus cibarius) دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است؛ لذا این پژوهش با هدف تعیین اثرات عصاره هیدروالکلی قارچ قیفی و تأثیر آن بر روی میزان بیان ژن NT۳ و NGF پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در رت انجام شده است.

روش بررسی: ابتدا عصاره هیدروالکلی قارچ قیفی با روش سوکسله تهیه شد. در این مطالعه تعداد ۳۶ سر رت نر نژاد ویستار با وزن ۳۰۰-۲۵۰ گرم به‌صورت تصادفی به سه گروه ۱۲ تایی شامل گروه‌های کنترل، کمپرسیون (روزهای ۱، ۷، ۱۴ و ۲۸) و تیمار (روزهای ۱، ۷، ۱۴ و ۲۸) تقسیم شدند. گروه‌های تیمار با دوز mg/kg۷۵ هیدروالکلی قارچ قیفی تیمار شدند و در گروه کنترل تزریق سرم فیزیولوژی جهت ایجاد استرس انجام شد. در گروه‌های کمپرسیون و گروه‌های تیمار عصب سیاتیک پای راست به مدت ۶۰ ثانیه تحت کمپرسیون قرار گرفت. اولین تزریق عصاره در گروه‌های تیمار به‌صورت داخل صفاقی بلافاصله بعد از کمپرسیون عصب و دومین تزریق ۷ روز بعد انجام شد، سپس از نخاع ناحیه کمری در روزهای ۱، ۷، ۱۴ و ۲۸ در گروه‌های کمپرسیون و تیمار نمونه‌برداری گردید. از قطعات نخاعی نمونه‌برداری شده Total RNA استخراج و cDNA سنتز گردید و سپس بررسی تغییرات بیان ژن NT۳ و NGF به وسیله روش RT-PCR در نمونه‌های مورد آزمایش انجام شد. داده‌ها توسط آزمون توکی و به کمک نرم‌افزار SPSS ۱۶ تجزیه و تحلیل شد.

نتایج: نتایج نشان داد که میزان بیان ژن NT۳ و NGF در گروه کمپرسیون نسبت به شاهد معنی‌دار بوده است (۰,۰۵p<). همچنین میزان بیان ژن NT۳ و NGF گروه‌های تیمار با عصاره هیدروالکلی، در مقایسه با گروه کمپرسیون معنی‌دار بود(۰,۰۵p<).

نتیجه‌گیری: به نظر می­رسد قارچ قیفی به علت داشتن اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی می‌تواند از پیشرفت ضایعه و تخریب عصب جلوگیری کرده به نحوی که بیان ژن NT۳ و NGF در گروه تیمار در مقایسه با گروه کمپرسیون افزایش پیدا کرده است؛ بنابراین اثرات ترمیمی این قارچ از طریق مکانیسم افزایش بیان ژن NT۳ و NGF عمل نموده است.

---

مقدمه: فاکتورهای نوروتروفیک بیانشان در پاسخ به آسیب عصب تغییر می‌یابد. گیاه Stachyslavandulifolia از خانواده لامیناسه می‌باشد و از آنجا که چای کوهی دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است لذا این پژوهش با هدف تعیین اثرات عصاره هیدروالکلی چای کوهی و تأثیر آن بر روی میزان بیان ژن NT_۳ پس از کمپرسیون عصب سیاتیک در رت انجام شده است.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی ابتدا عصاره هیدروالکلی از سرشاخه‌های گیاه چای کوهی با روش سوکسله تهیه شد. سپس تعداد ۳۶ رأس رت‌نر نژاد ویستار با وزن ۳۰۰-۲۵۰ گرم به‌صورت تصادفی به ۹ گروه ۴تایی شامل گروه‌های کنترل، کمپرسیون (روزهای ۱، ۷، ۱۴و۲۱) و تیمار (روزهای ۱، ۷، ۱۴و ۲۸) تقسیم شدند. گروه‌های تیمار با دوز mg/kg۷۵ هیدروالکلی چای کوهی تیمار شدند در گروه کنترل تزریق سرم فیزیولوژی جهت ایجاد استرس انجام شد. در گروه‌های کمپرسیون و گروه‌های تیمار عصب سیاتیک پای راست به‌مدت ۶۰ ثانیه تحت کمپرسیون قرار گرفت. اولین تزریق عصاره در گروه‌های تیمار به‌صورت داخل صفاقی بلافاصله بعد از کمپرسیون عصب و دومین تزریق ۷ روز بعد انجام شد. سپس از نخاع ناحیه کمری در روزهای ۱، ۷، ۱۴و۲۸ در گروه‌های کمپرسیون و تیمار نمونه‌برداری گردید و از قطعات نخاعی نمونه‌برداری شده Total RNA استخراج و cDNA سنتز گردید و سپس بررسی تغییرات بیان ژن NT_۳ در نمونه‌های بدون تیمار و تیمار با عصاره هیدروالکلی انجام شد. برای آنالیزآماری داده‌ها از نرم‌افزار  MxProو آزمون Anova با سطح معنی‌داری ۰۵/<۰p استفاده شد و برای رسم نمودارها از نرم‌افزار  Excelاستفاده گردید.
نتایج: نتایج نشان داد که میزان بیان ژن  NT_۳در گروه کمپرسیون و تیمار نسبت به‌شاهد افزایش معناداری داشته است (۰۰۱/۰p<). اما کاهش بیان ژن NT_۳ در گروه تیمار نسبت به کمپرسیون مشاهده شد.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که عصاره هیدروالکلی سرشاخه‌های گیاه Stachyslavandulifolia، بر بیان ژن NT_۳ تاثیر نداشته است.