ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

---

مقدمه: از تأثیرات بلند مدت کودک‌آزاری و غفلت، شکل‌گیری طرحواره‌های هیجانی می‌باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان طرحواره‌های هیجانی بر طرحواره‌های هیجانی زنان قربانی کودک‌آزاری و غفلت است. روش بررسی: در طرحی نیمه تجربی، تعداد ۳۰ زن دارای سابقه کودک‌آزاری و غفلت (بر اساس نمره کسب شده در پرسشنامه کودک‌آزاری و غفلت) و ملاک‌های ورودی پژوهش، انتخاب و به شیوه تصادفی به گروه‌های آزمایش و کنترل گمارده شدند (۱۵(n=. گروه آزمایش، مداخله ۱۳ جلسه‌ای بر اساس الگوی درمانی طرحواره‌های هیجانی دریافت نمود و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفت. ابزار مورد استفاده شامل پرسشنامه کودک‌آزاری و غفلت، مقیاس طرحواره‌های هیجانی لیهی (LESS) و پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-۲۱) به منظور کنترل نقش اضطراب و افسردگی بود. داده‌ها با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد درمان طرحواره‌های هیجانی منجر به کاهش طرحواره‌های هیجانی«احساس گناه» و«ساده انگاری هیجانی» و افزایش «پذیرش هیجانات» در مرحله پس آزمون و پیگیری شده است. این تأثیرگذاری بر افزایش «همگانی بودن هیجانات» در مرحله پس آزمون و افزایش«اعتباربخشی هیجانی» و «درک هیجانی»هم در مرحله پیگیری به تأیید رسید. نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است درمان طرحواره‌های هیجانی می‌تواند به عنوان درمانی مؤثر جهت اصلاح برخی طرحواره‌های هیجانی زنان قربانی کودک‌آزاری و غفلت مورد استفاده قرار گیرد.

---

مقدمه: مدل طرحواره‌های هیجانی بر نقش نشخوار فکری و سایر طرحواره‌های هیجانی در افسردگی تأکید زیادی دارد. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی طرحواره درمانی هیجانی بر شدت افسردگی و نشخوار فکری صورت پذیرفت.

روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه‌ آزمایشی کنترل‌شده تصادفی با استفاده از طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون- پیگیری با گروه کنترل بود. از میان بیماران مبتلا به افسردگی اساسی در بخش روانپزشکی بیمارستان امام حسین و مرکز مشاوره رهیار استان تهران، ۳۲ نفر بر اساس ملاک‌های ورود و خروج به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه برابر آزمایش (۱۶ نفر) و کنترل(۱۶نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش طی ۱۴ هفته تحت طرحواره درمانی هیجانی قرار گرفت. در این مدت برای گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله درمانی صورت نگرفت. پرسشنامه‌های افسردگی بک(BDI-II) و سبک پاسخ‌دهی نشخواری(RRS) به‌عنوان ابزار‌های سنجش در خط‌پایه اول و دوم، پس‌آزمون و پیگیری مورد استفاده قرار گرفتند. داده‌ها نیز با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته و به‌وسیله نسخه ۱۹ نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.

نتایج: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین نمرات افسردگی و نشخوار فکری در گروه آزمایش در مراحل پس‌آزمون و پیگیری در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی‌داری کاهش پیدا کرده است(۰۱/۰>p).

نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که طرحواره درمانی هیجانی می‌تواند به عنوان مداخله‌ای موثر برای کاهش افسردگی و نشخوار فکری افراد مبتلا به افسردگی اساسی مورد استفاده قرار بگیرد.

---

 مقدمه: پژوهش‌ها به نقش باورهای فراشناختی و طرحواره‌های هیجانی در تداوم علایم اختلال استرس پس از سانحه اشاره کرده‌اند. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش باورهای فراشناختی و طرحواره‌های هیجانی در پیش‌بینی علایم اختلال استرس پس از سانحه در افراد مراجعه‌کننده به پزشکی قانونی شهر خرم­آباد انجام شد.
روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل افراد دارای علایم اختلال استرس پس از سانحه  مراجعه‌کننده به سازمان پزشکی قانونی در سطح شهر خرم­آباد در سال ۱۳۹۷-۱۳۹۶ بود که در این میان تعداد ۲۰۰ نفر با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و مقیاس نشانگان اختلال استرس پس از آسیب فوا (۱۹۹۳) و باورهای فراشناختی  ولز و کاترایت - هاتون (۲۰۰۴) و طرحواره‌های هیجانی لیهی (۲۰۰۲) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از رگرسیون گام به گام تحلیل شدند.
نتایج: نتایج نشان داد بین علایم اختلال استرس پس از سانحه با باورهای فراشناختی و طرحواره‌های هیجانی (به جز توافق و نشخوار ذهنی) همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد (۰/۰۵>P).‌ به علاوه تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که باورهای مثبت فراشناختی (۰/۵۰۰ = β) خودآگاهی شناختی (۱/۰۹۰- = β)، غیرقابل کنترل بودن (۴/۱۶۲ = β) و ابراز احساسات (۱/۵۷۲- = β) توانایی پیش‌بینی علایم اختلال استرس پس از سانحه را دارند.
نتیجه‌گیری: نتایج  نشان داد که ارتباط بین علایم اختلال استرس پس از سانحه با باورهای فراشناختی و طرحواره‌های هیجانی را باید مورد توجه قرار داد و مداخلات درمانی مبتنی بر باورهای فراشناختی منفی و طرحواره‌های هیجانی ناکارآمد را در این بیماران به‌کار برد.