۳۸ نتیجه برای دندانپزشک
سید حسین طباطبایی، محمد دانش اردکانی، امیرحسین شکری، فرامرز رستمی،
دوره ۲۲، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۳ )
چکیده
مقدمه: تشخیص زودهنگام اسکواموس سل کارسینومای دهان(OSCC) در مراحل اولیه نیازمند آگاهی از این بیماری و حفظ آن در طول دوران فعالیت حرفه‌ای است. هدف از این مطالعه بررسی میزان آگاهی دندانپزشکان عمومی در مقایسه با کارورزان دندانپزشکی در مورد OSCC بود.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی بر روی ۱۱۰ نفر از دندانپزشکان عمومی و ۲۳ نفر از کارورزان دندانپزشکی شهر یزد در سال ۱۳۹۰ با استفاده از پرسشنامه انجام شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون ANOVA وFisher exact تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج: هر چند میزان آگاهی کارورزان (۹۳/۸ از ۲۰) در مقایسه با دندانپزشکان عمومی )۹۹/۵ از ۲۰) به طور معنی‌داری بیشتر بود (۰۰۱/۰p<) ولی میزان آگاهی هر دو گروه ضعیف (۹/۹-۵) بود. با افزایش سال‌های فراغت از تحصیل، میانگین آگاهی دندانپزشکان به طور معنی‌داری کاهش نشان داد(۰۰۱/۰p=) ولی تفاوت میزان آگاهی بر حسب جنس (۶۷۱/۰p=)، شرکت در جلسات بازآموزی (۸۶۴/۰(p= و نوع دانشگاه محل تحصیل (۸۶۸/۰ p=) معنی‌دار نبود.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که بازنگری در امر آموزش دانشجویان دندانپزشکی از اهمیت بیشتری نسبت به تجدیدنظر در برنامه‌های بازآموزی دندانپزشکان دارد.
زهرا بحرالعلومی، رویا غفوری فرد، علی اصغر سلیمانی،
دوره ۲۲، شماره ۵ - ( ۹-۱۳۹۳ )
چکیده
مقدمه:
بیهوشی عمومی یک گزینه درمانی ارزشمند برای کودکان کم سن در مرحله قبل از همکاری
یا کودکان با مشکلات پیچیده پزشکی است که نیازمند درمان‌های دندانپزشکی وسیع
هستند. با توجه به هزینه بالا و خطر
بالقوه بیهوشی عمومی، مهم است که قابل اعتمادترین تکنیک‌ها و مواد برای تقویت
میزان موفقیت درمان‌های دندانپزشکی به کار روند. این مطالعه با هدف بررسی موفقیت
بالینی و رادیوگرافی درمان‌های دندانپزشکی انجام شده تحت بیهوشی عمومی در کودکان
انجام گرفت.
روش بررسی:
در این مطالعه توصیفی- مقطعی، ٥٦ کودکی که در سال‌های ١٣٨٥ تا ١٣٩۰ در یکی از
مراکز جراحی شهر یزد، درمان‌های دندانپزشکی را تحت بیهوشی دریافت کرده بودند و
حداقل ٦ ماه از درمان آنها گذشته بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. تحلیل آماری توسط آزمون Chi Sqauer
و Fisher
Exact برای مقایسه میزان موفقیت درمان‌های ترمیمی
و کانال ریشه انجام شد.
نتایج:
روکش فلزی زنگ نزن (SSC) موفق‌ترین درمان با بالاترین میزان موفقیت
بود (۲/۹۹%). SSC یک میزان شکست قابل توجه پایین‌تری نسبت به ترمیم‌های
آمالگام و خلفی کامپوزیت دارد (۶/۲۸%)(۰۰۱/۰p<).
ترمیم‌های قدامی گلاس آینومر پایین‌ترین میزان (۲/۶۹%) موفقیت را در میان همه
انواع ترمیم‌ها دارد (۰۰۱/۰p<).
موفقیت هر دو روش پالپوتومی و پالپکتومی به ترتیب با میزان ۳/۹۷% و ۴/۹۶% به طور
قابل قبولی بالا بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به میزان شکست ترمیم‌های آمالگام و کامپوزیت، یک طرح
درمان قطعی شامل
SSC،
درمان پالپ و یا
کشیدن ممکن است برای بازسازی دهانی کودکان تحت بیهوشی عمومی ترجیح داده شود.
نیلوفر حلوانی، زهرا بحرالعلومی، علی سرچمی، فاطمه زارع بیدکی،
دوره ۲۷، شماره ۴ - ( ۵-۱۳۹۸ )
چکیده
مقدمه: فیشورسلانت یکی از مهم‌ترین و موثرترین تکنیک‌های پیشگیری از پوسیدگی است که داشتن اطلاعات صحیح و دستورالعمل‌های لازم از مهم‌ترین عوامل موفقیت درمان میباشد. بدین علت دراین مطالعه دانش، نگرش و عملکرد دندانپزشکان عمومی درخصوص فیشورسیلانت در شهر یزد درسال ۱۳۹۵ مورد ارزیابی قرار گرفت.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی که به‌وسیله پرسشنامه انجام شد، ۱۴۰ نفر از دندانپزشکان عمومی شهر یزد بررسی شدند. پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافیک، ۹ پرسش سطح آگاهی راجع به موضوع فیشورسیلانت، ۴پرسش راجع به نگرش افراد و ۷پرسش در مورد عملکرد آنها بود. پرسش‌نامه‌ها به‌وسیله افراد مورد مطالعه کامل شد. پس از جمع‌آوری، اطلاعات به‌وسیله نرمافزارSPSS Inc., Chicago, IL; version ۱۸ و آزمونهای آماری ANOVAو T-test بررسی گردید..
نتایج:نتایج مطالعه نشان دادکه اکثریت افراد دارای سطح آگاهی(۷۲/۸۵ %) خوب و سطح نگرش (۱۴/۷۷ %) و عملکرد (۸۵%) متوسط می‌باشند. تفاوت آماری معنی‌داری درسطح آگاهی (۰۰۴/۰=P-value) و عملکرد (۰۰۰۱/۰>P-value) با توجه به متغیر‌های گروه سنی و سابقه‌کار مشاهده گردید، ولی تفاوت معنی‌داری در سطح نگرش (۹۸/۰=P-value) دیده نشد.
نتیجه‌گیری:طبق نتایج به‌نظر می‌رسد آگاهی دندانپزشکان یزد در بیشتر موارد در حد خوب میباشد ولی با این حال نگرش و عملکرد آنها در حد متوسط و در بعضی موارد با وجود داشتن آگاهی خوب، ضعیف میباشد، که میتواند نشان‌دهنده همراه‌نبودن با اطلاعات روز و منابع جدید باشد و این امر لزوم آموزش منابع جدید در دوره‌های بازآموزی با تاکید بر نقاط ضعف عملکردی و آگاهی دندانپزشکان را نشان می‌دهد.
عبدالرحیم داوری، علیرضا دانش کاظمی، زهرا صداقتی جهرمی،
دوره ۲۷، شماره ۵ - ( ۷-۱۳۹۸ )
چکیده
مقدمه: امروزه استفاده از کامپوزیت محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. درک اصول‌کار و نیز حساسیت تکنیکی موجب شده استفاده از این مواد با چالش‌های زیادی همراه باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی دیدگاه فارغ‌التحصیلان دندانپزشکی یزد پیرامون آموزش ترمیم‌های کامپوزیت در سال ۱۳۹۶ میباشد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی، اطلاعات به روش میدانی توسط پرسشنامه در بین ۲۰۲ فارغ‌التحصیل دانشکده دندانپزشکی شهید صدوقی یزد که در سه سال اخیر فارغ‌التحصیل شدند، توزیع گردید. اطلاعات جمع‌آوری شده پس از ورود به نرمافزار SPSS Inc., Chicago, IL; Version ۱۶ توسط آزمونهای من‌ویتنی و کروسکال‌والیس، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج: از میان ۲۰۲ پرسشنامه توزیع شده، ۱۸۱ نفر به پرسشنامه پاسخ دادند میانگین نمره آگاهی بین شرکت‌کنندگان برابر با ۰۴/۲± ۵/۸ از نمره کل ۱۶ بود. هم‌چنین میانگین نمره نگرش برابر۵۱/۴± ۹۶/۱۶ از نمره کل ۳۰ ارزیابی شد. بررسی میانگین نمرات آگاهی و نگرش بین گروه‌های مختلف تفکیک شده بر اساس سال فراغت از تحصیل، سن و نوع ورودی انجام گرفت که در تمامی موارد ذکر شده تفاوت میانگین بین گروه‌های مطالعه معنی‌دار نبود. (۰۵/۰ <p-value). عمده مشکل شرکت‌کنندگان در حین انجام ترمیمهایکامپوزیت ایزولاسیون (۶۰%) و برقراری تماس مناسب پروگزیمالی (۴۹%) بود.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان دهنده عدم رضایت دانشجویان تازه فارغ‌التحصیل از کیفیت آموزش‌های تئوری و عملی در زمینه ترمیم‌های کامپوزیتی است. هم‌چنین در زمینه مشکلات عملی حین درمان دندانپزشکان مشکلات عمده خود را تماس‌های پروگزیمالی نامناسب، شکستگی لبه ترمیم و حساسیت دندان ترمیم شده عنوان کردند.
عبدالرحیم داوری، علیرضا دانش کاظمی، ساناز علی‌میرزایی،
دوره ۲۷، شماره ۷ - ( ۹-۱۳۹۸ )
چکیده
مقدمه: برای انجام یک ترمیم مناسب، بایستی به رعایت چهارچوب اصول دندانپزشکی ترمیمی مبادرت ورزید. بدون در نظر گرفتن این معیارها، شکست زودرس ترمیم، از بین رفتن یکپارچگی تاج، پوسیدگی‌های ثانویه محتمل است. مطالعه اخیر با هدف بررسی کلینیکی ترمیم‌های کامپوزیت انجام شده در بخش ترمیمی دانشکده دندانپزشکی شهید صدوقی یزد در سال‌های ۱۳۹۵-۱۳۹۳ انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه که از نوع توصیفی- مقطعی است، ۲۰۰ ترمیم کامپوزیت انجام شده در دانشکده دندانپزشکی یزد از طریق معاینه کلینیکی و هم‌چنین از طریق تکمیل پرسشنامه توسط بیمار بررسی شدند. نتایج به‌دست آمده از طریق آمار توصیفی کای دو و آزمون دقیق فیشر با استفاده از نرمافزار آماری SPSS Inc., Chicago, IL; Version ۱۶ مورد ارزیابی قرارگرفت. (سطح اطمینان ۹۵% و خطای برآورد ۵%).
نتایج: به‌طور کلی، ۵% از ترمیم‌ها، کاملا بدون نقص بودند و به‌عنوان ترمیم‌های موفق، در نظر گرفته شدند. ۱۲% از ترمیم‌ها، در معاینه بالینی شکست خورده بودند. عمده‌ترین دلیل شکست خوردن این ترمیم‌ها، پوسیدگی ثانویه به‌همراه پالپیت برگشت‌ناپذیر بود. و درنهایت ۸۳% از ترمیم‌ها، دارای نقص ولی هم‌چنان دارای عملکرد بودند.
نتیجه‌گیری: ترمیم‌های کامپوزیت انجام شده توسط دانشجویان در بخش ترمیمی دانشکده در حد قابل‌قبولی میباشد ( ۰۵/(P>.
مهناز حاتمی، حبیب خان‌زاده، محمدحسین لطفی‌کامران،
دوره ۲۸، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه: با توجه به نیاز به اطلاع از میزان رضایتمندی بیماران در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، مطالعهای با هدف ارزیابی میزان رضایتمندی بیماران مراجعهکننده به بخشهای ترمیمی، اندودانتیکس، پریودنتولوژی، پروتزهای دندانی و درمان جامع این دانشکده در سال ۱۳۹۷ انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - مقطعی، میزان رضایتمندی۲۶۷ نفر از بیماران مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی در ۵ بخش(پریودنتیکس، اندودنتیکس، ترمیمی و زیبایی، پروتز ثابت و متحرک و درمان جامع) دانشکده در پایان درمان با استفاده از پرسشنامه رضایت‌سنجی در دندانپزشکی (DSQ) ارزیابی گردید. پرسشنامه دارای ۱۹ سوال در ۳ حیطه درد، دسترسی و کیفیت درمان بود. دادهها، با استفاده از نرمافزار آماری SPSS نسخه ۱۷ و آزمون آماری T-test و ANOVA تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج: میانگین سن بیماران مشارکت‌کننده در این مطالعه، ۱۱/۴± ۳۱/۹ بودکه ۶۳/۷% آنها زن بوده‌اند. بر حسب یافته‌ها، میانگین نمره رضایتمندی کل در بیماران مورد مطالعه ۹/۲ ± ۶۸/۸ از ۱۰۰بود. میانگین نمره رضایتمندی در حیطه‌های درد، دسترسی و کیفیت درمان به ترتیب برابر با ۶۳/۹، ۶۵/۹ و ۷۲/۷ بود. در میزان رضایتمندی کل بیماران و هم‌چنین رضایتمندی در حیطه‌های مورد بررسی بر حسب سن، جنس، محل سکونت و بخشهای مختلف درمانی دانشکده اختلاف آماری معناداری مشاهده نشد (۰/۰۵P≥) و فقط با افزایش سن رضایتمندی در حیطه درد افزایش معناداری داشت (۰/۰۱۴P=).
نتیجه‌گیری: میانگین نمره رضایتمندی بیماران مراجعهکننده به دانشکده دندانپزشکی یزد در پنج بخش مذکور برابر با ۶۸/۸ و در حد مطلوب بود که نیاز هست تلاش بیشتری جهت افزایش رضایتمندی بیماران مراجعه کننده صورت پذیرد.
فرزانه وزیری، فریده راعی، وحید هرندی،
دوره ۲۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه: بوی بد‌دهان بوی نامطبوعی است که در هنگام صحبت کردن یا تنفس احساس می‌شود. دندانپزشکان به‌عنوان اولین افراد مورد سوال در این زمینه نقش به‌سزایی در تشخیص، درمان و در صورت نیاز ارجاع بیمار دارند. در این مطالعه میزان آگاهی دندانپزشکان عمومی شهریزد از علل بوی بد‌دهان و روش های درمان آن در سال ۱۳۹۷بررسی گردید.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی،۱۲۶ نفر از دندانپزشکان عمومی شهر یزد به‌طور تصادفی انتخاب و پرسش‌نامه‌ای شامل بخشهای اطلاعات دموگرافیک (۱۲ سوال)، سوالات مربوط به علل (۱۲ سوال)، روشهای تشخیص (۵ سوال) و روشهای درمان بوی بد‌دهان (۳سوال) را تکمیل نمودند. سپس دادهها مورد تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزارversion ۲۳ SPSS و آزمونهای Students' t-test و ANOVA و Chi-square قرار گرفتند.
نتایج: میانگین نمره کلی آگاهی شرکت‌کنندگان ۳/۲۹±۱۳/۲۳ بود. میانگین نمره آگاهی در بعد علل ۲/۳۶±۷/۵۰، در بعد روشهای تشخیصی ۱/۳۹±۳/۲۷، و در بعد درمان‌های بوی بد‌دهان ۰/۷۴±۲/۲۷ بود. ۲/۴ % از شرکت کنندگان سطح آگاهی ضعیف، ۴۲/۹ % سطح آگاهی متوسط و ۵۴/۸ % سطح آگاهی خوب داشتند. رابطه معنادار و معکوسی بین نمره آگاهی افراد با سن و مدت اشتغال به حرفه دندانپزشکی (۰/۰۰۶p =) مشاهده شد. افراد شاغل در مراکز دولتی میانگین نمره آگاهی بالاتری داشتند (۰/۰۰۴ p =).
نتیجه‌گیری: شرکت کنندگان در این پژوهش از سطح دانش و آگاهی خوبی در این مورد برخوردار بودند اما از آنجایی که دندانپزشکان مسن‌تر با سابقه کاری بیشتر آگاهی کمتری نسبت به دندانپزشکان جوان‌تر داشتند لذا برگزاری دوره‌های بازآموزی جهت ارتقای سطح آگاهی این افراد توصیه می‌شود.
حکیمه احدیان، هدی فرمان آرا،
دوره ۲۸، شماره ۵ - ( ۵-۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه: دغدغه اصلی سیستم کنونی درخواست تست‌های آزمایشگاهی میباشد که نتایج به‌دست آمده، بسیاری از این تست‌ها به نفع مراقبت از بیمار نمی باشد. هم‌چنین آزمایش‌های غیر ضروری باعث ایجاد خطرات اضافی، برنامه‌های ناکارآمد اتاق عمل و هزینه‌های غیرضروری برای بیمار می‌شود. لذا هدف این مطالعه تعیین توزیع فراوانی نتایج تست‌های آزمایشگاهی اندوکرین در مراجعین بخش تشخیص دانشکده دندانپزشکی یزد در سال تحصیلی ۹۵-۱۳۹۴ است.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی برروی ۲۷۳ بیمار مراجعه کننده به بخش بیماریهای دهان، فک و صورت در یازه زمانی مهرماه ۱۳۹۴ تا شهریورماه ۱۳۹۵ انجام شد. اطلاعات سن و جنس، بررسی بیماری سیستمیک و نوع آن، تاریخچه پزشکی و معاینات بالینی بیمار، نوع تست‌های درخواستی و هم‌چنین علت درخواست برای هر بیمار توسط نرمافزار آماری SPSS version ۲۲ و آزمون کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سطح معنی‌داری در این مطالعه P<۰,۰۵ در نظر گرفته شد.
نتایج: براساس نتایج این مطالعه میانگین سنی افراد مورد مطالعه، ۴۰ و انحراف معیار سن افراد، ۱۴/۳ با دامنه سنی ۸۳-۶ سال بود. نتایج آزمون آماری کای اسکور نشان داد که رابطه و همبستگی معناداری بین نتایج تست‌های آزمایشگاهی FBS ، HbA۱c ، T۳ و TSH با سن بیماران وجود دارد. (P < ۰,۰۵) هم‌چنین نتایج آزمایش ۲hpp نشان داد که بین بیماران زن و مرد اختلاف معناداری وجود دارد (P < ۰,۰۵).
نتیجه‌گیری: نتایج اکثر تست‌های اندوکرینی بیماران مراجعه کننده به بخش بیماریهای دهان، فک و صورت در این مقطع زمانی طبیعی بوده که میتواند نشان دهنده آمادگی مراجعین جهت تحمل درمان های دندانی باشد.
مسعود اسماعیلی، معین سلطان‌زاده، مطهره کبودساز یزدی،
دوره ۲۸، شماره ۷ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه: رادیوگرافی پانورامیک، به‌علت نمایش تمام دندان‌ها، استخوان آلوئول و TMJ temporomandibular joint))، یک وسیله با ارزش در تشخیص ضایعات فک و صورت میباشد. این تحقیق به‌منظور بررسی وضعیت رادیوگرافی پانورامیک مطابق با قوانین FDA در دندانپزشکان عمومی شهر یزد در سال ۱۳۹۸ انجام گرفت.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، تعداد ۱۷۰ دندانپزشک عمومی (۸۶ نفر زن و ۸۴ نفر مرد) شاغل در شهر یزد در سال ۱۳۹۸ پرسش‌نامه‌هایی را تکمیل کردند که قسمت اول شامل اطلاعات دموگرافیک (سن، جنس، تعداد سال‌های گذشته از فارغ التحصیلی، دانشگاه محل تحصیل) و قسمت دوم سوالات اختصاصی در سه حیطه نظرسنجی (۲۸ سوال)، معرفی مورد (شش مورد) و ارزش تشخیصی (شش سوال) در مورد رادیوگرافی پانورامیک بود. داده‌های جمع‌آوری شده، وارد نرمافزارversion ۱۸ SPSS شد و توسط آزمونهای آماری T-test و رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج: میانگین نمره سوالات نظرسنجی ۱۲/۸۶±۱۰۳/۰۵، میانگین سوالات کیس ۲/۲۲±۵/۷۶ و میانگین سوالات ارزش تشخیصی ۲/۵۶±۸/۱۲ بود. بین میانگین نمره سوالات ارزش تشخیصی بر حسب شرکت در دوره‌های بازآموزی رادیولوژی، تفاوت آماری معناداری یافت شد (۰/۰۱۶=P). بین میانگین نمره سوالات ارزش تشخیصی با سن دندانپزشکان (۰/۰۱۵=P) و میانگین نمره سوالات نظرسنجی (۰/۰۲۹=P) و سوالات کیس (۰/۰۳۹=P) با دانشگاه محل تحصیل رابطه معناداری وجود داشت.
نتیجه‌گیری: موارد تجویز رادیوگرافی پانورامیک در دندانپزشکان عمومی شاغل در شهر یزد، در برخی موارد با دستورالعمل FDA برای تجویز رادیوگرافی پانورامیک مطابقت نداشته و آموزش بیشتر در این زمینه ضروری به‌نظر می‌رسد.
عبدالرحیم داوری، علیرضا دانش کاظمی، محمد حسین امیرزاده ایرانق، سید محمد‌رضا معصومی،
دوره ۲۹، شماره ۴ - ( ۴-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: کلینیک‌های دانشکده دندانپزشکی یکی از مکان‌هایی هستند که بیماران برای درمان به آنجا مراجعه می‌کنند. توجه به سطح رضایتمندی بیماران، در برنامه‌ریزی خدمات درمانی موثر میباشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان رضایتمندی بیماران از خدمات دندانپزشکی ارائه شده در دانشکده دندانپزشکی و کلینیک‌های تخصصی آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در سال ۱۳۹۶ میباشد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال ۱۳۹۶ روی ۷۷۰ بیمار مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی یزد و مراکز درمانی کلینیک آموزشی تخصصی در شهر یزد صورت گرفت. دادهها با استفاده از نرمافزار آماریSPSS version ۱۶ و آزمونهای آماریt-test ، ANOVA و chi-square مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج: میانگین سنی مراجعین برابر ۴/۲۳ ± ۴۵/۸۶ میباشد میانگین نمره رضایتمندی در کل از ۸۴ برابر ۴/۶۸± ۵۶/۰۶ بود. بررسی رضایت کلی بیماران از خدمات ارائه شده در سه مرکز، ۱۰۵ نفر (۱۳/۸%) بسیار ناراضی، ۱۵۴نفر (۲۰/۱%) ناراضی، ۳۲۷نفر (۴۲/۶%) راضی، ۱۸۴نفر (۲۳/۵%) بسیار راضی، میباشد. اختلاف آماری معنی‌دار بین نمره رضایتمندی و جنسیت، گروه سنی وجود نداشت (P>۰,۰۵). بین نمره رضایتمندی با میزان تحصیلات، وضعیت تاهل و محل سکونت رابطه معنی‌دار وجود داشت (P<۰,۰۵).
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می‌دهد که میزان رضایتمندی بیماران از خدمات ارائه شده دانشکده دندانپزشکی یزد و کلینیک‌های وابسته دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، در حد نسبتاً مطلوب قرار دارد.
سارا آخوندی، محمدحسن اخوان کرباسی، محسن برزگر، عادله پویافرد،
دوره ۲۹، شماره ۶ - ( ۶-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: کشف زودهنگام سرطان دهان از طریق تشخیص ضایعات پیش‌بدخیم بهترین روش جهت کنترل و کاهش مرگ میر ناشی از سرطان است. دندانپزشکان نقش مهمی در شناسایی زودهنگام ضایعات پیش سرطانی دهان دارند و توانایی آنها در تشخیص زودهنگام تا حد زیادی منوط به سطح آگاهی و دانش آنها میباشد. هدف از این مطالعه تعیین آگاهی، نگرش و عملکرد دندانپزشکان عمومی شهر یزد پیرامون ضایعات پیش سرطانی دهان میباشد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی، ۱۸۰ دندانپزشک عمومی شهر یزد انتخاب و پرسش‌نامه‌ای مشتمل بر دو بخش ویژگی‌های دموگرافیک و سوالات آگاهی، نگرش و عملکرد را تکمیل نمودند و دادهها با استفاده از نرمافزارversion ۱۶ SPSS و آزمونهای ANOVA، T-Test تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج: میانگین نمره آگاهی ۲/۴۹± ۱۳/۳۸ از حداکثر نمره ۲۲ و میانگین نمره نگرش ۱/۷۲±۳۵/ ۱۹ از حداکثر نمره ۲۱ بود، که نشان می‌دهد افراد نگرش بهتری داشتند. بین میزان آگاهی با جنس، سال فراغت از تحصیل، محل‌کار، سابقه کار و شرکت در جلسات بازآموزی ارتباط معناداری وجود نداشت (۰/۲۵۵=P). تنها بین نگرش افراد و سال فراغت از تحصیل ارتباط معناداری دیده شد (۰/۰۵۶=P) و افرادی با سال فراغت از تحصیل کمتر یا مساوی ۵ سال دارای نگرش مثبت‌تری بودند.
نتیجه‌گیری: دندانپزشکان عمومی شهر یزد از آگاهی متوسط اما نگرشی خوب در زمینه ضایعات پیش سرطانی دهان برخوردار بوده و بیش از نیمی از افراد در برخورد با ضایعات پیش سرطانی بیمار را به متخصص بیماریهای دهان ارجاع دادند..
حمید حمدزاده، رامین سرچمی، شهاب‌الدین ناظری،
دوره ۲۹، شماره ۶ - ( ۶-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: خودارزیابی یکی از روشهای محک دانش آموختگان دندانپزشکی از مهارتهای کسب شده میباشد و نقاط قوت و ضعف دانشجو و نظام آموزشی موجود را مشخص می‌کند. این مطالعه با هدف بررسی دیدگاه دانشجویان ترم آخر دانشکده دندانپزشکی قزوین از مهارتهای کسب شده بالینی بر اساس برنامه آموزش انجام شد.
روش بررسی: نوع مطالعه، توصیفی-مقطعی بود. در این مطالعه میزان مهارت بالینی دانشجویان ترم آخر دندانپزشکی با استفاده از پرسش‌نامه‌ای شامل ۴۵ سؤال (از مهارتهای ۹ بخش بالینی) مورد بررسی قرار گرفت. دادهها توسط نرمافزارSPSS version ۱۶ با استفاده از آزمون T-test پیرسون مورد آنالیز قرار گرفت.
نتایج: ۲۴ دانش‌آموز (۱۰ نفر مرد و ۱۴ نفر زن) وارد مطالعه شدند. به‌طورکلی میانگین دانشجویان (از ۵ نمره) ۰/۳ ±۳/۴۱ بود که در سطح خوب قرار داشت. توانایی دانشجویان در بخشهای مختلف تفاوت معناداری داشت (۰/۰۰۰P=). بالاترین توانایی در بخش اندودنتیکس و کمترین توانایی در بخش بیماریهای دهان و تشخیص بود. تفاوت معناداری در مجموع توانایی‌ها بین مردان و زنان یافت نشد، اما توانایی زنان در بخش اندودنتیکس بالاتر از مردان بود (۰/۰۰۲P=).
نتیجه‌گیری: سطح توانایی دانشجویان از دیدگاه خودشان در این مطالعه در سطح خوب بود. هم‌چنین تفاوت در مهارت‌ها در بخشهای آموزشی بین دختران و پسران مشاهده شد. نتایج این مطالعه میتواند در ارزیابی نقاط قوت و ضعف و برنامه‌ریزی جهت ارتقا آموزش در دانشکده دندانپزشکی قزوین مورد استفاده قرار گیرد.
فهیمه رشیدی میبدی، آمنه حسینی یکانی، نفیسه گلشاهی،
دوره ۲۹، شماره ۸ - ( ۸-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: با توجه به تغییرات اجرا شده در برنامه آموزشی دندانپزشکی در سنوات اخیر و اهمیت بررسی بازخورد آنها در امور آموزشی، هدف از مطالعه حاضر ارزشیابی گروه آموزشی پریودانتیکس و سلامت دهان دانشکده دندانپزشکی یزد براساس الگوی ارزشیابی CIPP در سال ۱۳۹۶ در نظر گرفته شد.
روش بررسی: مطالعه حاضر در قالب توصیفی- مقطعی و بر روی جمعیت هدف دانشجویان دندانپزشکی ترم ۱۲-۱۰و اساتید گروه‌های مذکور انجام شد. با استفاده از پرسش‌نامه‌ای منطبق با چک لیست الگوی CIPP، زمینه، درون داد، فرآیند و برون داد، مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها پس از ورود به نرمافزار SPSS version ۱۶ توسط آزمون آماری ANOVA وT-test ، تجزیه و تحلیل گردید.
نتایج: میانگین نمرات اساتید و دانشجویان به ترتیب در حیطه‌های مختلف در گروه پریودانتیکس شامل حیطه‌های زمینه (۷۵، ۵۸/۶)؛ درون داد (۹/۱۸، ۱/۳۷)؛ فرآیند (۷/۶۸، ۸/۳۷) و برون داد (۲/۵۶، ۱/۳۷) بود. در گروه سلامت دهان نیز میانگین نمرات حیطه‌های زمینه (۵۰، ۳/۶۴)؛ درون داد(۲۵، ۵/۶۳)؛ فرآیند (۱۰۰، ۵۸) و برون داد (۷۵، ۳/۵۸) بود.
نتیجه‌گیری: در گروه پریودانتیکس، از نظر دانشجویان، حیطه درون داد، فرآیند و برون داد نامطلوب و از نظر اساتید، درون داد نامطلوب بود. در گروه سلامت دهان از نظر اساتید، درون داد نامطلوب و از نظر دانشجویان هر چهار حیطه نسبتاً مطلوب بود.
سمیرا حاجی‌مقصودی، عذری محیطی، شادی پاکنژاد،
دوره ۲۹، شماره ۱۰ - ( ۱۰-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: حرفه دندانپزشکی مسئولیت اخلاقی و قانونی مراقبت از بیمار را دارد. ثبت و نگهداری سوابق بیمار جنبه بسیار مهمی در مراقبت از بیمار است، از اینرو مطالعه حاضر با هدف بررسی عملکرد دندانپزشکان نسبت به اخذ و ثبت تاریخچه پزشکی-دارویی بیماران در شهر یزد انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، ۱۹۷دندانپزشک شاغل در شهر یزد در زمان تحقیق انتخاب و عملکرد آنها در اخذ و ثبت تاریخچه پزشکی-دارویی با استفاده از یک پرسشنامه روا و پایا مورد مطالعه قرار گرفت. دادهها با استفاده از نرمافزار آماریSPSS version ۱۶ و آزمونهای آماریt-test و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج: از ۱۹۷ دندانپزشک شرکت کننده در این مطالعه، ۹۳ نفر (۵۲/۸درصد) مرد و ۱۰۴ نفر (۴۷/۲درصد) زن بودند. میانگین سنی آنها ۸/۳۶±۳۹/۳۷ سال و میانگین سابقه کار کلینیکی آنها ۶/۵±۹/۲۵ سال بود. میانگین نمره عملکرد دندانپزشکان در اخذ و ثبت تاریخچه پزشکی-دارویی بیماران ۴/۹۵±۶۱/۳۰ (دامنه ۷۲-۴۵) از ۷۲ نمره بود. تفاوت آماری معنی‌داری بین میانگین نمره عملکرد دندانپزشکان بر حسب جنسیت، سابقه کار کلینیکی، دانشگاه محل تحصیل و درجه تحصیلی مشاهده نشد (۰/۰۵<P)، اما بین سن دندانپزشکان و نمره عملکرد آنها ارتباط آماری معنی‌داری وجود داشت (۰/۰۴=P).
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر عملکرد دندانپزشکان در اخذ و ثبت تاریخچه پزشکی-دارویی بیماران خوب بود. تاثیر جنسیت، دانشگاه محل تحصیل و درجه تحصیلی در عملکرد دندانپزشکان قابل‌توجه نبود. اما با افزایش سن و سابقه کار دندانپزشکی عملکرد دندانپزشکان ضعیف‌تر شده بود.
مهناز حاتمی، آمنه حسینی یکانی، کاظم واعظ،
دوره ۲۹، شماره ۱۰ - ( ۱۰-۱۴۰۰ )
چکیده
مقدمه: تطابق رنگ رستوریشن‌های دندانی در زیبایی لبخند موثر بوده و دندانپزشک جهت ساخت پروتزی زیبا و طبیعی باید با مبحث رنگ و نور آشنایی داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی آگاهی و عملکرد دندانپزشکان عمومی شهر یزد در مورد انتخاب رنگ پروتزهای ثابت در سال ۱۳۹۸ بود.
روش بررسی: چون در این مطالعه از آنالیزهای آماری استفاده شده بود مطالعه از نوع تحلیل مقطعی میباشد اما با توجه به نظر داوری مطالعه را از نوع مقطعی نوشتیم. این مطالعه از نوع مقطعی میباشد که در آن تمام دندانپزشکان عمومی شهر یزد به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. دادهها به‌صورت میدانی و از طریق پرسشنامه روا و پایا حاوی ۱۱ سوال آگاهی و ۱۷ سوال عملکرد گردآوری شد. دادهها با نرمافزار آماریversion ۱۶ SPSS با کمک آزمونهای آماری T-test و ANOVA تجزیه و تحلیل شدند (۰/۰۵>α).
نتایج: ۱۵۰ دندانپزشک با میانگین سنی ۷/۹۶ ± ۳۹/۱۴ در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین نمره آگاهی ۳/۳۲±۲۶/۵ از ۳۳ نمره بود. میانگین نمره آگاهی با سن، جنس و سابقه کار دندانپزشکی ارتباط آماری معنادار نداشت (۰/۰۵<P) ولی با شرکت در دوره‌های بازآموزی ارتباط داشت (۴۰/۰۴۶ P=). میزان ۷۹ درصد شرکت‌کنندگان قبل از انتخاب رنگ، بروساژ و پروفیلاکسی انجام می‌دادند، ۳۱ درصد از نور خورشید برای انتخاب رنگ استفاده می‌کردند و ۳۷ درصد رنگ دندان‌های مجاور را ملاک انتخاب رنگ قرار می‌دادند.
نتیجه‌گیری: آگاهی دندانپزشکان عمومی شهر یزد در زمینه انتخاب رنگ پروتزهای ثابت در سطح خوبی قرار داشت و عملکرد نسبتاً مناسب بود. شرکت در دوره‌های بازآموزی منجر به افزایش آگاهی دندانپزشکان در این زمینه شده بود.
سمیرا حاجی‌مقصودی، محمدحسن اخوان کرباسی، رضوان باقری‌دخت،
دوره ۳۰، شماره ۳ - ( ۳-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: ترس از دندانپزشکی باعث ایجاد معضلاتی برای بیمار و دندانپزشک شده و میتواند باعث کاهش آستانه درد، استفاده کمتر از خدمات و یا حتی اجتناب از درمان شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی ترس از اخذ خدمات دندانپزشکی و علل مرتبط با آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی تحلیلی تعداد ۱۹۱ دانشجو شرکت کردند و از پرسشنامه ترس از دندانپزشکی (DFS) و پرسش‌نامه‌ای جهت بررسی علل ترس از دندانپزشکی استفاده شد. دادهها توسط نرمافزار آماریversion ۱۶ SPSS و آزمونهایtest Tو ANOVA تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج: نتایج نشان داد دانشجویان دندانپزشکی دارای کمترین میزان ترس و دانشجویان رشته پرستاری دارای بیشترین میزان ترس از دندانپزشکی بودند. ترس از دندانپزشکی در زنان بیشتر از مردان بود و با بالارفتن ترم تحصیلی میانگین نمره ترس کاهش پیدا کرد (۰/۰۰۱=P ). ترس از دندانپزشکی با وضعیت اقتصادی، بهداشت دهان و دندان، سابقه بیماریهای اضطرابی و زمان گذشته از آخرین مراجعه ارتباط داشت (۰/۰۰۱=P). شایع‌ترین عوامل موثر بر این ترس، ترس از کرونا، کار دندانپزشکی همراه درد، ترس از سوزن، ترس از قیمت و ترس از توربین بود.
نتیجه‌گیری: ترس از اخذ خدمات دندانپزشکی تحت تاثیر رشته تحصیلی، جنسیت، ترم تحصیلی، زمان گذشته از آخرین مراجعه به دندانپزشکی، سابقه بیماریهای اضطرابی، وضعیت اقتصادی و بهداشت دهان و دندان در بین دانشجویان علوم پزشکی قرار داشت اما تاهل تاثیری بر میزان ترس از دندانپزشکی نداشت.
حورا حبیبی، آرزو علایی، غلامحسین حسنی،
دوره ۳۰، شماره ۴ - ( ۴-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: شیوع گسترده افسردگی در جامعه یکی از بزرگ‌ترین مشکلات جوامع امروزی میباشد سلامت معنوی بر میزان افسردگی تاثیر‌گذار بوده و در بهبود کیفیت زندگی افراد نقش بسزایی دارد هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان همبستگی سلامت معنوی و افسردگی در دانشجویان عمومی و دستیاران تخصصی دانشکده دندانپزشکی آزاد اسلامی تهران بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی ۱۶۶ نفر از دانشجویان ترم ۵ و بالاتر به‌صورت سرشماری انتخاب شدند برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های دموگرافیک پرسشنامه سلامت معنوی پالوتزیان و الیسون و پرسشنامه افسردگی بک استفاده شد اطلاعات وارد نرم افزار آماری PASS نسخه ۱۱ شد و با استفاده از آزمونهای ANOVA و ضرایب همبستگی تجزیه و تحلیل شد.
نتایج: ۱۶۶ نفر از دانشجویان به صورت سرشماری انتخاب و وارد مطالعه شدند از میان کلیه فاکتورهای مورد سنجش، وضعیت تاهل با سلامت معنوی رابطه مستقیم و معناداری داشت (۰/۰۲۲ P=) و سابقه بیماری جسمی روانی با سلامت معنوی رابطه معکوس و معناداری داشت (۰/۰۳۴ P=) وضعیت تحصیلی و سابقه بیماری جسمی روانی با افسردگی ارتباط آماری مستقیم و معناداری داشتند. ( ۰/۰۶۴ P= ،۰/۰۱۴ P=) افرادی که سابقه بیماری جسمی و روانی نداشتند و متاهل بودند سلامت معنوی بالاتر و افرادی که در ترم‌های بالاتر تحصیل می‌کردند و سابقه بیماری جسمی و روانی داشتند افسردگی بیشتری داشتند. در نهایت سلامت معنوی و افسردگی رابطه معکوس و معناداری را نشان داد.
نتیجه‌گیری: مطالعه نتایج به دست آمده از دانشجویان و دستیاران تخصصی نشان می‌دهد همبستگی معکوس و معناداری میان سلامت معنوی و افسردگی وجود دارد.
مسعود اسماعیلی، سید‌حسین رضوی، نسیم نمیرانیان، منا حاجی‌رفیعی‌ها،
دوره ۳۰، شماره ۵ - ( ۵-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: بیماران و کارمندان مراقبت از سلامت دهان و دندان و هم‌چنین دندانپزشکان در طی تصویر برداری در معرض عفونت‌ها و میکروارگانیسم‌های عفونت‌زا هستند. هدف از این مطالعه بررسی آگاهی و عملکرد دندانپزشکان عمومی شهر یزد در مورد کنترل عفونت حین تهیه رادیوگرافی‌های داخل دهانی میباشد.
روش بررسی: این مقاله مقطعی_تحلیلی آگاهی و عملکرد ۸۱ نفر از اعضای جامعه دندانپزشکان فعال شهریزد که بر اساس روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده‌اند را از طریق پرسش‌نامه‌ای مورد بررسی قرار داد. جهت تحلیل نتایج از برنامه۱۶ SPSS version و آزمونهای آماری Pearson’s correlation coefficient و One-way ANOVA استفاده گردید.
نتایج: میانگین سنی افراد مورد مطالعه ۹/۶۶ ± ۳۶/۴۵ و میانگین سابقه کار آنها ۸/۲۸ ±۰۳/۱۰ سال بود. نمره میانگین آگاهی در مورد کنترل عفونت حین انجام رادیوگرافی‌های داخل دهانی، بیشتر از پنجاه درصد بود و در حد متوسط ارزیابی شد. اختلاف آماری معناداری بین میانگین نمره آگاهی دندانپزشکان بر حسب جنس (P= ۰/۶۲۳)، سن (۸۴۹/۰P=)، سابقه کار دندانپزشکی (۰/۸۲۴P=) و سال فارغ‌التحصیلی (۰/۸۶۰=P) مشاهده نشد، ولی اختلاف آماری معنی‌داری بین میانگین نمره آگاهی دندانپزشکان برحسب دانشگاه محل تحصیل وجود داشت (۰/۰۱۵P=)، به‌طوری که فارغ التحصیلان دانشکده دندانپزشکی یزد، به‌طور معنی‌داری آگاهی کمتری نسبت به فارغ‌التحصیلان سایر دانشکده‌ها داشتند.
نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت موضوع کنترل عفونت در رادیولوژی دندانپزشکی و میانگین نمره آگاهی دندانپزشکان در مطالعه حاضر که در حد متوسط قرار داشت، بنابراین بر لزوم ارتقا آگاهی دندانپزشکان در این زمینه تأکید می‌گردد.
فاطمه سیگارچیان تقی‌زاده، امیر حسین محمودی، مجید اکبری، فاطمه حمیدی‌فر،
دوره ۳۰، شماره ۵ - ( ۵-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: آموزش صحیح دندانپزشکی و تامین نیاز جامعه، لزوم تغییر روش آموزشی به سمت مراقبت جامع بیمار را بیش از پیش آشکار می‌سازد. این مطالعه به‌منظور بررسی تبیین دیدگاه اعضای هئیتعلمی دانشکده‌های دندانپزشکی نسبت به آموزش دندانپزشکی بیمار محور انجام گرفته است.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی دیدگاه ۳۲۵ نفر از اساتید دانشکده‌های دندانپزشکی کشور در سال ۱۳۹۹ بررسی شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر ابعاد و مولفه‌های آموزش دندانپزشکی بیمار محور بود. جهت تجزیهوتحلیل دادهها از آزمونهای کولموگروف- اسمیرنوف و فریدمن و از نرمافزار Smart PLS به‌منظور تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد.
نتایج: در این تحقیق ابعاد آموزش دندانپزشکی بیمار محور شامل کار‌آمد نمودن دانشجو، ارزشیابی، راهبردهای آموزشی، قدرت مشارکت، بیمار، برنامه‌ریزی و مدیریت، آماده‌سازی بستر مورد مطالعه قرار گرفت. هر یک از ابعاد از منظر مولفه‌های ایجاد کننده آن بررسی شد. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که مقدار بارهای عاملی به‌دست آمده برای تمامی مولفه‌ها بیشتر از ۰/۳ و (۰/۰۵P < ) و با مقادیر t بزرگتر از ۱/۹۶ قرار دارند و مقدار پایایی ترکیبی برای اکثر مولفه‌ها بیشتر از مقدار ۰/۷ است. بعد ارزشیابی با رتبه میانگین ۵ بالاترین و بیمار با رتبه میانگین ۲/۸۸ در پایین‌ترین و مولفه نیاز به تغییر روند ارزشیابی با رتبه میانگین ۹/۱۵ بالاترین و رضایتمندی با رتبه میانگین ۴/۹۸ در پایین‌ترین مرتبه قرار گرفته‌اند.
نتیجه‌گیری: توجه به میانگین ابعاد و مولفه‌ها که بالاتر از متوسط بوده، نشان از این دارد که اساتید، آموزش جامع بیمار محور را برای آموزش دندانپزشکی مناسب دانسته و نیاز است ابعاد و مولفه‌های این نوع آموزش مورد توجه قرار گیرد.
مهناز حاتمی، فریده مهدوی، فرنوش نجفی،
دوره ۳۰، شماره ۶ - ( ۶-۱۴۰۱ )
چکیده
مقدمه: خودارزیابی یکی از روشهای ارزشیابی مهارتهای عملی کسب شده توسط دانشجو میباشد و تکمیلکننده دیگر ارزشیابی‌های انجام شده توسط سیستم آموزشی است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی سطح مهارتهای عملی دانشجویان سال آخر سه دانشکده دندانپزشکی در پروتزهای دندانی به روش خودارزیابی بود.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی-مقطعی، سطح مهارتهای عملی ۱۲۷ نفر از دانشجویان سال آخر سه دانشکده دندانپزشکی شهرهای یزد، اصفهان و کاشان در سال ۱۴۰۰ توسط پرسشنامه محققساخته مورد بررسی قرار گرفت. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوا و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ (۰/۸ (r= تایید گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزارآماری SPSS.version ۱۶ و آزمونهای آماری تی‌تست، کای اسکور، آنووا و ناپارامتری در سطح معناداری ۰/۰۵ استفاده گردید.
نتایج: میانگین سنی دانشجویان ۱/۷۴ ± ۲۵/۱۵ سال بود. نمره مهارتهای عملی ۱۱/۷۸ ± ۱۱۵/۵۱ از ۱۷۵ به‌دست آمد که در سطح متوسط بود. میانگین نمره مهارتهای عملی برحسب سن، جنس، تاهل، رتبه کنکور، دانشگاه، سهمیه ورودی و میزان اضطراب حین اعمال پروتزی اختلاف معناداری نداشت (۰/۰۵<P) اما میانگین نمره مهارتهای عملی در پروتزکامل و پارسیل افراد علاقه‌‌مند به رشته پروتز، به‌طور معناداری بیشتر بود (۰/۰۵˂P).
نتیجه‌گیری: با توجه به محدودیتهای مطالعه حاضر، سطح مهارتهای عملی پروتز دندانی در دانشجویان سال آخر سه دانشکده دندانپزشکی یزد اصفهان و کاشان در سطح متوسط ارزیابی شد؛ بازنگری در شیوه‌های آموزشی مطابق با کوریکولوم در بخشهای بالینی و اجرا روشهای نوین ارزشیابی مهارتهای عملی همچون آزمون داپس میتواند در ارتقا سطح مهارتهای بالینی فراگیران موثر باشد.
