ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

---

مقدمه: سیکلوفسفامید داروسی ضد سرطان است که در شیمی درمانی استفاده می شود. این دارو یک داروی آلکیله کننده است و موجب اتصال بین دو رشته DNA و شکستن آن و مهار سنتز پروتئین و RNA می شود. اثرات جانبی این دارو شامل بی اشتهایی، تهوع، کاهش عملکرد غدد جنسی، ایجاد آمنوره، آزواسپرمی و الیگواسپرمی است. زنجبیل حاوی ترکیبات متعدد از جمله شوگااول-ها(Shogoals)، جینجرول ها(Gingerols)، پیروگالول ها(Pyrogalloles) و سزکویی ترپن (Sesquitrepen) می باشد. زنجبیل دارای خواص ضد تهوع، ضدسرطان، آنتی اکسیدان، حذف رادیکالهای آزاد بوده که به همراه داروی سیکلوفسفامید مصرف می شود تا اثرات مضر این دارو را در بدن تعدیل نماید. روش بررسی: به ۵۶ موش های صحرایی به مدت ۲۱ روز داروی سیکلوفسفامید به همراه زنجبیل داده شد. پس از ۲۱ روز، حیوانات وزن شده و پس ازبیهوشی، بیضه ها را بیرون آورده و مقاطع بافتی تهیه گردید. نتایج: نتایج نشان داد که سیکلوفسفامید به تنهایی موجب کاهش وزن بدن، کاهش وزن بیضه و کاهش اسپرماتوژنز نسبت به گروه مورد شده و با ۰۵/۰≥Pv معنی دار بوده و در گروه مورد که سیکلوفسفامید به همراه زنجبیل داده شد، با افزایش دوز زنجبیل، وزن بدن، وزن بیضه و اسپرماتوژنز (نسبت به گروه تجربی۴) افزایش یافت. نتیجه گیری: به نظر می رسد ترکیبات موجود در زنجبیل موجب مهار تولید متابولیت های فعال حاصل از سیکلوفسفامید و اثرات مخرب این متابولیت ها می شود. بنظر می رسدتجویز زنجبیل به همراه سیکلوفسفامید به دلیل اثرات آنتی توموری زنجبیل و هم تأثیر آن بر حذف متابولیت های مخرب سیکلوفسفامید در بدن می تواند مفید و مؤثر باشد.

---

مقدمه: تاموکسیفن یک داروی غیراستروئیدی است که به طور عمده در درمان سرطان پستان و همچنین برای تحریک تخمک‌گذاری و درمان نازایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اتصال تاموکسیفن به رسپتورهای استروژن و امکان نقش استروژن‌ها در اسپرماتوژنز، هدف از برسی حاضر، مطالعه اسپرماتوژنز و بررسی هیستولوژیک مجاری منی‌ساز در موش‌های بالغی است که مادران آنها طی دوره حاملگی تاموکسیفن دریافت کرده است.

روش بررسی: در این بررسی ۳۰ سر موش ماده و ۱۵سر موش نر از نژاد NMRI، برای عمل جفت‌گیری انتخاب شدند. از روز ۱۳ حاملگی، به مدت هفت روز، موش‌های گروه تجربی، داروی تاموکسیفن را با دوز mg/kg ۵ به صورت داخل صفاقی دریافت کردند و به موش‌های گروه کنترل نرمال سالین تجویز گردید. بعد از زایمان موش‌های مورد مطالعه، نوزادان نر را جدا کرده و تحت مراقبت در شرایط استاندارد قرارگرفتند. پس از رسیدن به سن بلوغ(۸-۶ هفتگی) موش‌های بالغ با روش جابجائی گردنی کشته شدند و برای بررسی اسپرماتوژنز، بیضه‌ها را از شکم خارج کرده و پس از طی مراحل روتین بافتی، با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند.

نتایج: مطالعات هیستولوژِیک نشان داد که تعداد سلول‌های اسپرماتوژنیک و سرتولی در لوله‌های منی‌ساز در دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی‌داری داشتند ولی تفاوتی در تعداد سلول‌های لایدیگ در دو گروه مشاهده نشد.

نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که، تجویز تاموکسیفن طی دوره تکاملی، می‌تواند باعث تغییرات هیستولوژیک در لوله‌های منی‌ساز گردد و در نتیجه منجر به ناباروری در موش نر گردد.

---

مقدمه: مت­آمفتامین یک داروی محرک سیستم عصبی مرکزی است که مصرف آن بین نوجوانان افزایش پیدا کرده است، به دلیل اینکه دوره نوجوانی، دوران بسیار حساسی است و هنوز سیستم‌های تولیدمثل در حال رشد و تکوین هستند در این مطالعه تجربی اثرات مت‌آمفتامین بر تکوین بیضه در موش‌های صحرایی نابالغ مورد ارزیابی قرار گرفت.

روش بررسی: ۴۰ سر موش صحرایی نر نابالغ نژاد ویستار (۳۵ روزه) به چهار گروه تقسیم شدند: گروه شاهد و گروه دریافت کننده مت آمفتامین(mg/kg ۱،۳،۵). گروه شاهد سرم فیزیولوژی و گروه‌های تیمار مت آمفتامین را به مدت ۱۰ روز و به شیوه درون صفاقی دریافت کردند و به آن‌ها اجازه داده شد تا به بلوغ برسند، سپس موش‌ها تشریح و بافت بیضه جدا گردید و پس از وزن شدن جهت تهیه مقاطع بافتی درون فرمالین قرار گرفت. نتایج به دست آمده توسط آنالیز واریانس یک طرفه و تست دانکن مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج: فضاهای ایجاد شده در لوله‌های اسپرم‌ساز نشان‌دهنده اختلال در اسپرماتوژنز بود، همچنین میانگین تعداد انواع سلول‌ها (اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت، اسپرماتید، اسپرم‌های بالغ) در گروه‌های تیمار نسبت به گروه شاهد به صورت معنی‌داری کاهش یافته بود (۰۰۱/۰>P) که این کاهش وابسته به دوز بود. میانگین وزن بیضه‌ها به وزن بدن در گروه‌های تیمار نسبت به گروه شاهد اختلاف معنی‌داری نشان نداد.

نتیجه‌گیری: مصرف مکرر مت آمفتامین حتی در دوزهای پایین از طریق اثر بر محور هیپوفیز –گناد و عوامل مختلف دخیل در اسپرماتوژنز باعث ایجاد اختلال در اسپرماتوژنز می‌شود که ممکن است سبب کاهش باروری در جنس نر گردد.

---

---

---