ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

---

مقدمه: تحقیقات متعدد نشان می‌دهد سبک زندگی در سال‌های رشد و نوجوانی مهمترین عامل در تعیین خطر بروز پوکی استخوان در سال‌های بعدی زندگی می‌باشد. بدین منظور پژوهش حاضر با هدف تعیین ‌سبک زندگی و رفتارهای پیشگیری کننده از پوکی استخوان در میان نوجوانان شهر قزوین مورد مطالعه قرارگرفت. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بود. جامعه مورد پژوهش ۳۰۰ دانش آموز ۱۳ تا ۱۸ ساله بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی وارد مطالعه شدند. ابزارجمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌ای پژوهشگر ساخته با طرح ۱۵ سوال چند قسمتی جامع(شامل الگوهای تغذیه‌ای، فعالیتی، رفتارهای اختصاصی پیشگیری کننده از پوکی استخوان و عوامل دموگرافیک) بود. جهت بررسی اعتبار علمی پرسشنامه از روش اعتبار محتوی استفاده شد و پایایی ابزار از طریق آزمون مجدد با ضریب همبستگی ۷۸% محاسبه گردید. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون‌های فیشر و مجذور کای و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج پژوهش در خصوص الگوی فعالیت جسمانی واحدهای مورد پژوهش نشان داد که اکثریت دختران برنامه منظم ورزشی در طی هفته ندارند و تفاوت معنی‌داری بین الگوی فعالیت جسمانی دختران و پسران وجود داشت. در خصوص الگوی غذایی نتایج پژوهش نشان داد دختران(۷/۶۶ %) بیش از پسران(۷/۳۴%) از مواد غذایی حاوی ویتامین D استفاده می‌کنند. فقط ۶% پسران و ۷/۶% دختران از طریق قرار گرفتن در معرض آفتاب به جذب بیشتر کلسیم و ساخت ویتامینD در بدن کمک می‌کردند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش، فعالیت منظم بدنی و دریافت کافی کلسیم و ویتامینD در دختران کمتر از پسران بوده است همچنین سابقه مثبت فامیلی پوکی استخوان و اضافه وزن نیز در دختران بیش از پسران بود. بنابراین باید به سبک زندگی در طی دوره نوجوانی به ویژه نوجوانان دختر بیش از پیش اهمیت داده شود چرا که تغییر سبک زندگی در دوره نوجوانی نقش پیشگیرانه مهمی در ایجاد پوکی استخوان در بزرگسالی دارد.

---

مقدمه: در بیماران ضربه‌مغزی ساکشن راه هوایی و پیشگیری از عوارض آن بسیار مهم است. بر این اساس، این پژوهش با هدف مقایسه عوارض استفاده از سوند ساکشن و نلاتون در ساکشن بیماران ضربه مغزی و اینتوبه شده در بخش مراقبت ویژه انجام شد. روش بررسی: این کارآزمایی بالینی بر روی ۸۰ نفر از بیماران ضربه‌مغزی بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان شهید رهنمون یزد انجام گردید. متغیرهای زمینه‌ای و عوارض ساکشن در دو گروه سوند ساکشن و نلاتون ارزیابی شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های Chi-Squer و T.test و نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ تجزیه و تحلیل گردید. نتایج: استفاده از سوند نلاتون در کاهش نیاز بیمار به ساکشن مؤثر بود (روز سوم و چهارم به ترتیب ۰۰۳/۰ p= و ۰۰۴/۰p=). پس از ساکشن با سوند نلاتون افت O۲SAT کمتری برای بیمار ایجاد شد (روز اول۰۶/۰p=، روز دوم ۰۰۴/۰p=، روز سوم ۰۲/۰p=، روز چهارم ۰۰۱/۰p=) در مقایسه O۲SAT دو نوع سوند تنها در روز چهارم اختلاف معنی‌دار بود(۰۰۲/۰p=). میانگین تعداد ضربان قلب در دو گروه پس از ساکشن افزایش یافت (۰۰۰۱/۰p=) ولی تفاوتی در تعداد ضربان قلب دیده نشد(۰۵/۰p<). تفاوت تعداد دفعات خونریزی از تراشه از روز سوم معنی‌دار بود وگروه سوند ساکشن خونریزی بیشتری از تراشه داشتند (روز سوم ۰۰۱/۰ p=و روز چهارم ۰۰۱/۰p=) از نظر بروز عفونت تفاوت معنی‌داری دیده نشد (۸/۰p=). نتیجه‌گیری: استفاده از سوند نلاتون می‌تواند درصد قابل توجهی از میزان آسیب به تراشه بیمار و خونریزی را کاهش داده و افت O۲SAT کمتری برای بیمار به وجود آورد.

---

مقدمه: خواب یکی از نیازهای اساسی انسان به‌شمار می‌رود. عوامل متعددی باعث اختلال خواب بیماران بستری در بخش می‌شود، که از این میان می توان به سر و صدا و نور بخش اشاره نمود. در این مطالعه تاثیر استفاده از چشم‌بند و گوش‌بند بر کیفیت خواب بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه، بررسی شده است. روش بررسی: دراین مطالعه کارآزمایی بالینی ۹۰ بیمار بستری شده در بخش مراقبت‌های ویژه قلب، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌ها در اولین شب بستری به‌طور تصادفی به سه گروه چشم‌بند و گوش‌بند، گروه چشم‌بند و گروه کنترل تقسیم شدند. مداخله از اولین شب بستری تا زمان ترخیص انجام و کیفیت خواب بیماران با مقیاس تطابق دیداری مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌ها با نرم‌افزارspss نسخه ۱۸ و آزمون‌های آنالیز واریانس، تی تست زوجی و تی مستقل و آزمون تعقیبی دان تحلیل گردید. نتایج: میانگین نمره کیفیت خواب بعد از مداخله، در دو گروه مداخله با گروه کنترل، اختلاف معنی‌داری داشت(۰۵/۰p<). در حالی‌که این مقدار، بعد از مداخله، در دو گروه مداخله، اختلاف معنی‌داری نداشت(۰۵/۰p>). نتیجه‌گیری: استفاده از چشم‌بند و گوش‌بند، به‌عنوان وسایل کم‌هزینه و بدون عارضه می‌تواند باعث بهبود کیفیت خواب بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه قلب گردد.

---

مقدمه: مراقبت از بیمار مزمن باعث فشار یا بار مراقبتی، کاهش زمان برای فعالیت‌های معمول و مراقبت از خود، همچنین موجب کاهش سازگاری در مقابله با استرس‌ها و اختلال در سلامت جسمی و روانی، عاطفی، اجتماعی و رفاه مالی مراقبین می‌گردد، لذا این پژوهش با هدف تعیین تأثیر الگوی مراقبت پیگیر بر وضعیت سلامت اجتماعی مراقبین خانوادگی بیماران تحت عمل جراحی عروق کرونر انجام گرفت.

روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه کارآزمایی بالینی تک گروهی است. نمونه‌های پژوهش ۴۸ مراقب خانوادگی بیماران تحت عمل جراحی پیوند عروق کرونر بودند که به روش نمونه‌گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافیکی و پرسشنامه استاندارد بار مراقبتی نواک و گست می‌باشد که در ابتدا و ۸ هفته پس از مداخله اندازه‌گیری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی(تی زوجی و آنالیز کوواریانس) توسط نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ صورت گرفت.

نتایج: میانگین نمرات بار مراقبتی مربوط به حیطه اجتماعی قبل از مداخله ۱۱/۶ ± ۸۶/۳ و بعد از مداخله ۳۳/۲±۸۱/۱ بود. در بررسی ابعادی پنج گانه بار مراقبتی، الگوی مراقبت پیگیر بر روی همه ابعاد بار مراقبتی تأثیر داشت و باعث کاهش بار مراقبتی مربوط به تمامی ابعاد شده است به طوری که حیطه اجتماعی نیز کاهش چشم‌گیری داشته است(۰۱/۰p<).

نتیجه‌گیری: اجرای الگوی مراقبت پیگیر به عنوان مداخله‌ای ارزان و در دسترس می‌تواند گام مؤثری در کاهش بار مراقبتی مراقبین بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر در بعد وضعیت سلامت اجتماعی محسوب گردد.

---

مقدمه: یکی از مهم‌ترین عوارض بعد از آنژیوگرافی شریان کرونری، خون ریزی، هماتوم و کبودی در محل خروج کاتتر شریانی است. لذا باید به دنبال روشی بود که سبب هموستاز سریع‌تر و امکان حرکت زودتر بیمار گردد. لذا این مطالعه باهدف تعیین تأثیر و مقایسه دو روش کیسه ‌شن و پانسمان فیلم شفاف بر کاهش عوارض بعد از آنژیوگرافی شریان کرونری انجام گرفت.

روش بررسی: این مطالعه نیمه تجربی در بیمارستان شفای کرمان بر روی ۸۰ بیمار واجد شرایط انجام شد به طوریکه این افراد بعد از آنژیوگرافی با نمونه گیری اسان انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه ۴۰ نفره تحت مراقبت با پانسمان فیلم شفاف و پانسمان سنتی به همراه کیسه شن قرار گرفتند به منظور ارزیابی وسعت کبودی از طلق ترانس پرنسی و کاغذ الکتروکاردیوگرام، و شدت درد کمر از خط کش ۱۰ سانتی‌متری که به ‌صورت طولی بین عدد صفر و ده گسترده بود و میزان خونریزی از وزن فیلم‌های آغشته به خون (وزن قبل و بعد از انژِیوگرافی) استفاده شد.

نتایج: بیمارانی که در گروه پانسمان فیلم شفاف قرار داشتند هیچ‌گونه عوارض خون ریزی نداشتند. میزان شدت کمردرد و درد کشاله ران در گروه پانسمان با کیسه شن بسیار بیشتر از گروه پانسمان با فیلم شفاف بود. وسعت کبودی در دو گروه یکسان بود.

نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج و مؤثر بودن پانسمان فیلم شفاف برای کاهش عوارض پس از آنژیوگرافی، کاربرد آن به دلایل داشتن قابلیت ارتجاعی ، نیمه‌تراوا بودن، راحتی و سهولت استفاده و امکان مشاهده محل ورود کتتر توصیه می‌شود.

---

مقدمه: ویژگی‌های زمینه ای بیمار می‌تواند بر رفتارهای خودمراقبتی وی تأثیرگذار باشد و تبعیت از رفتارهای خودمراقبتی به منظور پیشگیری از عوارض و بهبود کیفیت زندگی امری ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین عوامل زمینه ای مرتبط با رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه‌کننده به مرکز تحقیقات استان یزد، صورت گرفته است.
روش بررسی: در مطالعه توصیفی – تحلیلی حاضر، ۹۵ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت استان یزد، به روش نمونه‌گیری سیستماتیک، مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده‌ها، پرسشنامه پژوهشگر ساخته، مشتمل بر ۲۵سوال می‌باشد که روایی و پایایی آن بررسی شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار ۱۶-SPSS و آزمون‌های آماری t مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردید.
نتایج: میانگین نمره خودمراقبتی بیماران دیابتی ۷/۱۱ ± ۶/۵۳ بود که در سطح متوسط ارزیابی شد. بر اساس نتایج این پژوهش کمترین نمرات خودمراقبتی در بیماران مورد مطالعه، در حیطه انجام آزمایش قندخون و فعالیت فیزیکی و بیشترین نمرات کسب شده در حیطه مراقبت از پا و رژیم غذایی سالم بود. میانگین نمرات خودمراقبتی بر اساس سن، جنس، سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال و درآمد، ابتلا به عوارض بیماری، بیماری مزمن دیگر و مدت ابتلا به دیابت به طور معنی‌داری متفاوت بود )۰۵/۰( p<.
نتیجه گیری: در راستای ارتقاء توان خودمراقبتی، نقش عوامل دموگرافیک تاثیر گذار نظیر سن، جنس، سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال و درآمد را نمی‌توان نادیده گرفت ولازم است مراکز بهداشتی درمانی متناسب با عوامل زمینه‌ای، آگاهی و آموزش‌های لازم را به بیماران ارائه دهند.