مقدمه: بیماری سل از مهم‌ترین مشکلات بهداشت عمومی به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه است. بار جهانی بیماری سل، در رتبه دهم بیماری‌ها قراردارد. توقف اپیدمی بیماری سل در سال ۲۰۳۰ از اهداف توسعه پایدار می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت اپیدمیولوژِی بیماری، روند تغییرات میزان بروز سل و عوامل موثر بر آن طی یک دهه در استان یزد صورت پذیرفته است .
روش بررسی: در مطالعه توصیفی حاضر از داده‌های نظام مراقبت کشوری سل که در سطح شهرستان جمع‌آوری گردید استفاده شده است. اطلاعات بیماران شناسایی شده طی سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۳ بر اساس پرونده‌های مراقبت بیماران در شهرستان‌های استان به صورت سرشماری استخراج و با استفاده از SPSS Inc., Chicago, IL; version ۱۶ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مبنای جمعیت برای محاسبه بروز، داده‌های سرشماری نفوس و مسکن و برای سال‌های مابین بر اساس برآورد مرکز آمار بوده است.
نتایج: تعداد کل موارد سل شناسـایی شـده در دوره مـورد بررسی برابر با ۱۳۹۸ نفر می‌باشد متوسط میزان بروز سل در طی سال‌های ۸۴ تا ۹۳ در استان یزد برابر با ۵/۱۳ در صد هزار نفر می‌باشد بروز بیماری در زنان (۳/۱۴در صدهزار) با تفاوت معنی‌داری از نظر آماری از مردان (۱/۱۴ در صدهزار) بالاتر بوده است. تفاوت میزان بروز بیماری سل در بین شهر و روستا از نظر آماری معنی‌دار می‌باشد (۵/۱۳در برابر ۳/۱۸ در صدهزار). بیماران سل ریوی خلط مثبت موفقیت درمان ۵/۷۸ درصدی داشته‌اند. میزان موفقیت درمان در زنان (۷/۹۰%) نسبت به مردان (۵/۷۹%) و نیز در شهرنشینان (۱/۸۵%) در مقایسه با روستانشینان (۲/۸۴%) با اختلاف معنی‌داری بالاتر بوده است.
نتیجه‌گیری: با توجه به پایین‌تر بودن میزان موفقیت درمان در استان یزد از متوسط کشوری و نیز هدف تعیین شده برنامه لازم است با تقویت نظام مراقبت بیماری‌ها در غیرایرانیان، نظارت بیشتر در اجرای اسـتراتژی DOTS و داشتن ارتباط مـؤثر بـا پزشـکان بخـش خصوصی برای رعایت پروتکـل ملـی مبـارزه بـا سل، گـامی مـؤثر در مـسیر کنتـرل ایـن بیمـاری و نهایتـاً حـذف آن تـا سـال ۲۰۵۰ میلادی برداشت.
