مقدمه: هدف پژوهش، مقایسه تأثیر الگوهای تمرینی مقاومتی، شنا و ترکیبی بر تراکم ماده معدنی مهره L۵ در رت‌های ماده استئوپروتیک بود.
روش بررسی: در این پژوهش تجربی، ۳۶ سر رت ماده ویستار با وزن ۱۹۰-۱۷۰ گرم به‌عنوان نمونه انتخاب و جهت تأیید القای استئوپروسیس، ۱۲ رت به‌صورت تصادفی، به دو گروه سالم و تزریق الکل (۶ سر رت) تقسیم شدند. القای استئوپروسیس با تزریق ۳ هفته‌ای صفاقی محلول اتانول و سالین انجام شد. ۲۴ سر رت، به‌صورت تصادفی به ۴ گروه ( ۶ سر رت)، ۱.تمرین مقاومتی، ۲.تمرین شنا، ۳.تمرین ترکیبی ۴.کنترل تقسیم شدند. تمرین شنا (۹۰ دقیقه در روز، ۵ روز هفته طی ۱۲ هفته) و پروتکل مقاومتی (۵ روز هفته در ۱۲ هفته، هر جلسه ۸ ست با ۱۲-۸ تکرار بالارفتن از نردبان) و گروه ترکیبی، تمرین مقاومتی را در ۴ ست با ۱۲-۸ تکرار بالارفتن از نردبان و تمرین شنا را با نصف مدت گروه شنا، انجام دادند. پایان ۱۲ هفته، برداشت نمونه‌ها از ستون مهره‌ها انجام و جهت ارزیابی تراکم L۵ از دستگاه دگزا استفاده شد. داده‌ها با آزمون تی‌مستقل، واریانس یک‌راهه و توکی در سطح معنی‌داری کمتر از ۰/۰۵ در SPSS-۱۶ تحلیل شدند (۰/۰۵>P).
نتایج: در مقایسه درون‌گروهی، تمرین مقاومتی و تمرین ترکیبی باعث افزایش معنی‌داری تراکم L۵ شدند (۰/۰۰=p). در بررسی بین‌گروهی، تراکم L۵ گروه ترکیبی افزایش معنی‌داری با گروه تمرین و کنترل نشان داد (۰/۰۰=p). گروه مقاومتی افزایش معنی‌داری را در این متغیر با گروه شنا و کنترل نشان داد (۰/۰۰=p).
نتیجه‌گیری: تمرین ترکیبی به‌عنوان یک روش درمانی می‌تواند سبب افزایش تراکم استخوان شود؛ لذا به‌عنوان یک راهکار مؤثر در بهبود استئوپروسیس است.
