نجمه نجفی، حبیب الله حسینی، مریم حاتمی، محمود وکیلی، فرزانه شیشه بر، محمد زمانیان، الهام حکیمی زاده،
دوره ۲۶، شماره ۳ - ( خرداد ۱۳۹۷ )
چکیده
مقدمه: کاهش درد پس از جراحی از مشکلات بیماران معتاد به مواد مخدر میباشد. مورفین از شایعترین داروها جهت کنترل درد پس از جراحی میباشد. بهعلت عوارض و مقاومت به اوپیوئیدها در بیماران معتاد، توجه به داروهای کمکی نظیر کتامین افزایش یافته است. هدف این مطالعه بررسی اثر افزودن کتامین به مورفین در بیماران معتاد به اوپیوئید با درد پس از جراحی ارتوپدی بود.
روش بررسی: در یک کارآزمایی بالینی دوسوکور، تعداد ۶٠ بیمار کاندید جراحی ارتوپدی با سابقه مصرف اپیوئید، به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. پس از جراحی، گروه اول ۲۰ میلیگرم مورفین و گروه دوم۲۰ میلیگرم مورفین و ۱۰۰ میلیگرم کتامین از طریق پمپ تزریق وریدی کنترل درد توسط بیمار (IPCA)، دریافت نمودند. نمره درد بر مبنای شاخص مقیاس دیداری درد (VAS)، نمره آرام‌بخشی توسط معیار رامسی و میزان تهوع و استفراغ، در زمانهای ۱، ۶، ۱۲ و ۲۴ ساعت پس از جراحی سنجیده شد. داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS-۲۰ تجزیه و تحلیل و نتایج به صورت میانگین و انحراف معیار بیان و با استفاده از آزمون t-test بررسی شدند. سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ در نظر گرفته شد.
نتایج: نتایج نشان داد که دوز دریافتی مورفین در گروه مورفین در مقایسه با گروه مورفین + کتامین به طور معنا داری بیشتر بود (۰۰۱/ ۰p ˂). میانگین نمره درد، فقط در ساعت ۱۲ در گروه مورفین در مقایسه با گروه دوم به طور معنا داری کاهش یافت (۰۲/۰p=). میانگین نمره آرام بخشی در ساعات ۱ (۰۰۱/۰p<)، ۶ (۰۰۲/۰p=)، ۱۲ (۰۰۱/۰p=) و ۲۴ (۰۰۱/۰p=) در گروه مورفین به طور معنا داری در مقایسه با گروه دوم زیاد شد. در ساعت ۱، میانگین نمره تهوع و استفراغ در گروه مورفین در مقایسه با گروه کتامین + مورفین به طور معنا داری کاهش یافت (۰۲۴/۰p=).
نتیجه‌گیری: افزودن کتامین به مورفین در بیماران با سابقه مصرف اپیوئید می‌تواند سبب کاهش مصرف مورفین شود. اما اثری بر کاهش نمره درد و آرام‌بخشی ندارد.
