محمد رضا یعقوبی ارشادی، نرگس مروی مقدم، رضا جعفری، امیر احمد اخوان، حسن سلیمانی، علیرضا زهرائی رمضانی، محمد حسین آرندیان، علیرضا دهقانی دهنوی،
دوره ۱۵، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۸۶ )
چکیده
مقدمه: لیشمانیوز پوستی روستایی از مهمترین بیماریهای انگلی در ایران است که در نواحی روستایی ۱۵ استان از ۳۰ استان کشور به صورت اندمیک وجود دارد. در سالهای اخیر لیشمانیوز پوستی روستایی یکی از جدی ترین مشکلات بهداشتی استان یزد به حساب
می آید. به دنبال اپیدمی این بیماری در شهرستان خاتم مطالعاتی در زمینه عفونت انسانی و مخازن حیوانی این بیماری انجام گرفت.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی وبه روش مقطعی طی سالهای ۱۳۸۵- ۱۳۸۴ صورت گرفت . جهت بررسی شیوع بیماری ، اقدام به بازدید خانه به خانه از ۳۰۰ خانوار شامل ۱۳۶۴ نفر در منطقه گردید. در این بازدیدها وضعیت افراد هر خانوار از نظر بیماری بررسی و در فرمهای مخصوص ثبت می گشت. به منظور بررسی فون جوندگان منطقه و تعیین مخازن بیماری در ماههای شهریور، مهر و آبان سال ۱۳۸۵ هر ۱۵ روز یکبار اقدام به نصب ۲۰ عدد تله زنده گیر در مجاورت لانه های فعال جوندگان گردید. جوندگان صید شده، تعیین هویت شده و از نظر آلودگی به انگل لیشمانیا مورد آزمایش قرار گرفتند. ماهیت انگل جدا شده از انسان و جوندگان با آزمایش RAPD-PCRتعیین گردید.
نتایج: میزان ابتلاء به زخم حاد و جای زخم سالک در بین خانوارهای بررسی شده به ترتیب ۸/۴و ۸/۹ درصد محاسبه شد. انگل Leishmania major از بیماران این منطقه جداسازی و تعیین هویت گردید. در طی این بررسی جمعاً ۱۵ سر جونده از گونه های Meriones libycus ، Rhombomys opimus و Tatera indica صید گردید که در هر سه گونه آلودگی لیشمانیا یی مشاهده شد. انگل Leishmania majorاز رومبومیس اپیموس نیزجدا سازی و تعیین هویت گردید.
نتیجه گیری: نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که لیشمانیوز جلدی روستایی با عامل Leishmania major در شهرستان خاتم شایع شده است. به نظر می رسد رومبومیس اپیموس به عنوان مخزن اصلی به همراه مریونس لیبیکوس و تاترا ایندیکا در نگهداری این کانون نقش داشته باشند.
