مقدمه: هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی اثرات مدل دیابت نوع یک القاء شده به وسیله استرپتوزوتوسین بر پارامترهای باروری اسپرم، هموگلوبین گلیکوزیله و کلسترول تام به عنوان شاخص‌های متابولیسم لیپید بود.
روش بررسی: القاء دیابت قندی به وسیله تزریق زیرجلدی ۲۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم از استرپتوزوتوسین در ۱۰ سر موش سوری انجام شد. در حالیکه گروه کنترل تنها ۲۵/۰ سی‌سی آب مقطر به همان صورت دریافت کردند. از موش‌هایی که یک هفته پس از تزریق استرپتوزوتوسین قند خون بیش از حد آستانه(۳۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر) داشتند، ۸ سر برای گروه دیابت انتخاب شد. دو هفته پس از تائید دیابت، همه موش‌ها کشته شده، خون کامل از قلب آنها گرفته شد و بیضه‌ها برای مطالعه هیستوپاتولوژی و ارزیابی اسپرم برداشته شدند. حرکت کلی اسپرم، حرکت پیشرونده روبه جلو، آزمایش عملکرد غشاء و غلظت اسپرم به وسیله روش‌های مرسوم مشخص شد و هموگلوبین گلیکوزیله و کلسترول تام با روش‌های شیمیایی به وسیله اسپکتروفتومتر اندازه‌گیری شدند.
نتایج: حیوانات دیابتیک کاهش معنی‌داری در غلظت اسپرم (۰۱/۰P < ) و افزایش هموگلوبین گلیکوزیله و کلسترول تام در مقایسه با گروه کنترل نشان دادند (۰۱/۰P <). رابطه خطی منفی و معنی‌داری بین غلظت اسپرم و هموگلوبین گلیکوزیله در گروه دیابتیک مشاهده شد(۰۱۲/۰p= ، ۹۰/۰R۲=). واکوئله شدن سلول‌های اپیتلیال مجاری سمینیفر در گروه دیابتیک نسبت به گروه کنترل دیده شد و مجاری اپیدیدیم در کنترل‌ها حجم اسپرماتوزوئید بیشتری در مقایسه با موش‌های دیابتیک نشان دادند.
نتیجه‌گیری: دیابت با کاهش غلظت اسپرم در ناحیه اپیدیدیم خلفی، حتی در مدت دو هفته پس از القاء هیپرگلیسمی در این مدل آزمایشی همراه شده است که می‌تواند به عنوان شاخصی برای پیش‌بینی باروری پائین باشد. درصد هموگلوبین گلیکوزیله یک رابطه منفی با غلظت اسپرم نشان داد و هیپرکلسترولمی همچنین در مراحل اول دیابت بیانگر یک اختلال در متابولیسم لیپیدها است که به وسیله تغییرات بافت‌شناسی بیضه تائید گردید.
