ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

مقدمه
شدت و شیوع بیماری همه‌گیر COVID-19 در برهه‌ای از زمان، ضرورت استفاده از واکسن COVID-19 را ایجاب کرده بود، اما تردیدهایی در مورد پذیرش واکسن COVID-19 در میان برخی گروه‌ها، از جمله دانشجویان دانشگاههای ایران و سایر کشورها، وجود داشت (1). ‌دانشجویان به دلیل عوامل مختلف در معرض عفونت SARS-Cov-2 قرار دارند؛ مانند اقامت در خوابگاه و مسکن خارج از دانشگاه، بازگشایی دانشگاه‌ها و فعالیت‌ها و ضرورت سفر بین خانه و دانشگاه. تحقیقات در میان دانشجویان دانشگاه در ایتالیا در مورد قصد واکسن COVID-19 نشان می‌دهد که برخی از زیر گروه‌های دانشجویی ممکن است قصد واکسیناسیون بیشتری داشته باشند، از جمله: دانشجویان پزشکی، دانشجویانی که قبلاً واکسیناسیون آنفولانزا را گرفته‌اند، دانشجویانی با نگرانی بالاتر در مورد COVID-19 و دانشجویان با آسیب‌پذیری بالا نسبت بهCOVID-19  (3, 2). بنابراین اتخاذ استراتژی‌های موثر برای افزایش واکسیناسیون COVID-19 به‌ویژه در دانشجویانی که در تزریق واکسن تردید دارند، ضروری و حیاتی می‌باشد. در مطالعه مقطعی که توسط شارما و همکاران در سال 2021، با هدف توضیح همبستگی پذیرش واکسن کووید-19 در بین دانشجویان کالج که تردید نسبت به واکسن کووید-19 را گزارش کردند و کسانی که از مؤلفه شروع مدل (MTM) تغییر رفتار سلامت استفاده نکردند، انجام گرفت. تقریباً نیمی (47/5٪) از شرکت‌کنندگان در دریافت واکسن کووید-19 تردید داشتند. این مدل 60/6 درصد از واریانس در قصد تزریق واکسن کووید-19 را به‌خود اختصاص داد. این مطالعه شواهدی مبنی بر کاربرد MTM برای طراحی به‌موقع پیام برای دانشجویان کالج به منظور افزایش پذیرش واکسن COVID-19 را ارائه می‌دهد (4). در این پژوهش از یک چارچوب نظری نسل چهارم، مدل چند نظریه ای (Multi-Theory Model MTM) برای تغییر رفتار سلامتی‌، جهت بررسی رفتار پذیرش واکسن در میان دانشجویان دانشگاه‌های مختلف شهر یزد استفاده شده است. مدل چند نظریه‌ای (MTM) تغییر رفتار سلامت نقاط قوت مفهومی نظریه‌های رفتاری اجتماعی موجود را ترکیب کرده و از آن‌ها برای پیش‌بینی شروع و نگهداری رفتار استفاده می‌کند (5, 3). مدل چند نظریه‌ای یک تئوری تغییر رفتار بهداشتی با توانایی منحصربه‌فرد در توضیح عوامل مربوط به درگیر شدن یک بار (مثلاً شروع) و بلندمدت (به‌عنوان مثال نگهداری) در رفتارهای بهداشتی است (6). این سازه‌ها در رفتارهای بهداشتی سازگار هستند و برای توضیح انواع رفتارهای بهداشتی در بین دانشجویان استفاده شده است (10-7). در پرسش‌نامه رفتار پذیرش واکسن صرفا حیطه شروع رفتار مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجایی‌که در کشور ما تاکنون ابزاری که دارای روایی و پایایی باشد و بتواند اثرات گسترده رفتار پذیرش واکسن را در شیوع و گسترش بیماری کووید-19 بر اساس مدل چند نظریه (MTM) نشان دهد وجود ندارد، لذا توسعه یک ابزار مفید بسیار لازم می‌باشد. 
روش بررسی
جامعه آماری این مطالعه‌، شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی در شهر یزد بود. معیار‌های ورود به مطالعه شامل مشغول به تحصیل بودن در دانشگاه‌های شهر یزد، داشتن گوشی هوشمند، دسترسی به اینترنت، داشتن اپلیکیشن‌های ایتا، سروش و عضویت در آن‌ها و دانشجویان مقطع کارشناسی بود. معیارهای خروج از مطالعه شامل بروز بیماری شدید جسمی و یا روحی و بستری، خروج از گروه مجازی و دانشجویان مقاطع ارشد و دکتری بود. پس از تهیه نسخه استاندارد فارسی، پرسش‌نامه در سایت پرس‌لاین به‌صورت الکترونیکی طراحی شد. پرسش‌نامه شامل 1 بخش؛ اطلاعات دموگرافیک دانشجویان، پرسش‌نامه استاندارد شده رفتار پذیرش واکسن براساس مدل چند نظریه‌ای بود. لینک پرسش‌نامه از طریق شبکه‌های مجازی مختلف برای دانشجویان ارسال شد. نمونه‌گیری به شیوه غیرتصادفی و در دسترس بود. به منظور انجام مرحله اول مطالعه و انجام تحلیل عاملی تاییدی با در نظر گرفتن قانون سرانگشتی 10 نفر به ازای هر آیتم پرسش‌نامه حداقل تعداد 130 نفر برای تحلیل عاملی تاییدی مورد نیاز بوده است (11). بعد از اخذ کد اخلاق، پرسش‌نامه استاندارد طراحی شده توسط مطالعه شارما (4) با روش استاندارد «forward-backward» از انگلیسی به فارسی ترجمه شد. دو متخصص بهداشت به‌صورت مستقل موارد را ترجمه کردند و دو نفر دیگر دسته‌های پاسخ را ترجمه نمودند و نسخه موقت آن تهیه شد. پس از آن دوباره به انگلیسی ترجمه شد و پس از یک تطبیق دقیق فرهنگی نسخه نهایی ارائه شد. روایی صوری، محتوی، سازه و پایایی نسخه فارسی نهایی شده توسط پنل خبرگان مورد بررسی نهایی قرار گرفت (13, 12). برای تعیین اعتبار محتوی به روش کمی، پرسش‌نامه در اختیار پانل متخصصین قرار گرفت و از آن‌ها خواسته شد تا با توجه به هدف تحقیق در مورد (CVR) نسبت روایی محتوای  پرسش‌نامه  Content Validity Ratio (CVR)در سه آیتم (ضروری است، مفید است ولی ضروری نیست، ضروری نیست) پیرامون "ضرورت" آیتم‌ها و در مورد (CVI) شاخص روایی محتوی Content Validity Index (CVI) (کیفی) پرسش‌نامه، پیرامون چهار آیتم «مرتبط نیست، تا اندازه‌ای مرتبط است، مرتبط است و کاملاً مرتبط است» اظهارنظر کنند. هم‌چنین در مطالعه اعتبار محتوا به روش کیفی (رعایت دستور زبان، استفاده از کلمات مناسب و...) نیز توسط 10 نفر از متخصصان مورد بررسی قرار گرفت (16-14). به منظور ارزیابی اعتبار صوری (کیفی)، پرسش‌نامه در اختیار 10 نفر از متخصصین و 20 نفر دانشجویان مشابه گروه هدف قرار داده شد تا آن را مطالعه نمایند و آیتم‌ها را از نظر"سادگی و روان بودن" "مربوط یا اختصاصی بودن" و "وضوح یا شفاف بودن" مورد ارزیابی قرار دهند. پس از اصلاح موارد بر اساس نظرات پاسخ‌دهندگان، در گام بعدی به منظور ارزیابی اعتبار صوری (کمی) و تعیین اهمیت هر یکی از آیتم‌ها، طیف لیکرتی 5 قسمتی شامل: "کاملا مهم است"، "مهم است"، "به‌طور متوسط مهم است"، "اندکی مهم است" و "اصلا مهم نیست" در نظر گرفته شد (21-17).
روایی سازه به بررسی کفایت ابزار برای اندازه‌گیری سازه‌های موجود می‌پردازد. در این مطالعه برای اندازه‌گیری و بررسی روایی سازه از تحلیل عامل تأییدی استفاده شد. در این روش، گویه‌ها دارای همبستگی‌های همسو در قالب متغیرهای جدیدی به نام عامل خلاصه شدند. به منظور تعیین پایایی ابزار از روش همسانی درونی آلفای کرونباخ با مطالعه پایلوت استفاده شد (22).
تجزیه و تحلیل آماری 
از روش محاسبه آلفای کرونباخ (جهت تعیین توافق درونی پرسش‌نامه) و روش آزمون – باز آزمون ( تکمیل پرسش‌نامه توسط نمونه منتخب جهت تعیین پایایی به فاصله دو هفته در دو نوبت) استفاده شد. برای بررسی روایی ساختار پرسش‌نامه از تحلیل عاملی تاییدی (روش مولفه‌های اصلی آزمون اسکری) استفاده شد و شاخص‌های برازش مانند کای دو (χ2)، درجه آزادی (DF)،χ2 DF/، شاخص نیکویی برازش (GFI)، شاخص برازش مقایسه‌ای (CFI) محاسبه گردید. داده‌های تحقیق به کمک روش‌های آماری توصیفی، محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ و همبستگی درون طبقه‌ای (ICC) مورد تحلیل قرار گرفتند. تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزارversion 16   SPSS و Amos تحلیل شد.
 





جدول1: جدول تصمیم‌گیری در مورد حداقل مقدار CVR قابل قبول بر اساس تعداد متخصصین نمره‌گذار



 


 
شکل 1: مدل چند نظریه‌ای تغییر رفتار multi-theory model (MTM) of health behavior change
 
نتایج
در این قسمت اطلاعات مربوط به ضریب تاثیر، CVI و CVR سوالات در هر سازه مدل چند نظریه‌ای، نتایج بررسی ثبات درونی (آلفای کرونباخ) پرسش‌نامه و نتایج بررسی تکرارپذیری (آزمون- بازآزمون) پرسش‌نامه ارائه شده است. برای تعیین نسبت روایی محتوا طبق روش لاوشه، پرسش‌نامه در اختیار صاحب‌نظران قرار گرفت و ضرورت گویه‌های پرسش‌نامه بررسی شد. به‌طوری‌که برای گزینه "ضروری است" کد شماره 1، گزینه "مفید است ولی ضروری نیست" کد شماره 2 و گزینه "ضرورتی ندارد" کد شماره 3 منظور شد و از صاحب‌نظران خواسته شد تا اصلاحات خود را در خصوص گویه‌‌ها ارائه نمایند. برای سنجش دقیق و صحیح پرسش‌نامه، صاحب‌نظران پانل سنجش روایی محتوا، افرادی بودند که در حوزه محتوای پرسش‌نامه فعالیت و تجربه داشتند. علی‌رغم پیشنهاد لاوشه مبنی بر کمیته تعداد چهار نفری اعضای پانل، تیم پژوهش از تعداد اعضای بیشتری تقاضای همکاری کرد تا در صورت انصراف برخی از اعضای پانل، نتایج قابل اطمینان‌تری را داشته باشیم. بنابراین 15 نفر انتخاب شدند. از مجموع 15 نفر انتخابی، در آخر 10 پرسش‌نامه به‌صورت حضوری با مجازی تکمیل شدند. با محاسبه شاخص CVR از طریق فرمول شماره 1، ضرورت گویه‌ها سنجیده شد (23). بر اساس نتایج به دست آمده از محاسبه نسبت روایی محتوا (CVR) و شاخص شاخص روایی محتوا (CVI) در گویه های پرسش‌نامه ذیل، تمامی 13 گویه مورد بررسی پذیرش و تأیید نهایی قرار گرفتند و هیچ‌کدام از مطالعه حاضر حذف نشدند. شاخص روایی محتوایی، میانگین مقادیر CVR گویه‌های پرسش‌نامه است. CVI نشان‌دهنده قابلیت اجرای پرسش‌نامه نهایی است. هرچه نسبت روایی محتوایی نهایی بالاتر باشد، CVI به سمت 99/0 نزدیک‌تر می‌شود. CVI کل پرسش‌نامه از طریق فرمول شماره 3 محاسبه شد که در آن مخرج کسر تعداد گویه‌های تأیید شده است. پس از روایی صوری و محتوا، پرسش‌نامه با 13 گویه آماده بررسی روایی سازه گردید. برای انجام روایی سازه یک مطالعه توصیفی تحلیلی به روش مقطعی با حجم نمونه 130 نفر انجام شد. همه پرسش‌نامه‌ها تکمیل گردید و تجزیه و تحلیل انجام شد. در این مطالعه به تعداد برابر (65 نفر) دانشجوی زن و مرد شرکت کرده‌اند. میانگین سنی افراد شرکت کننده در مطالعه 2/2 ± 20/94 بود. در تحلیل عاملی تاییدی، همبستگی بین یک گویه با عامل مربوطه از طریق بار عاملی نشان داده می‌شود. به عنوان یک قرارداد اگر بار عاملی کمتر0/4باشد رابطه بین عامل و گویه، ضعیف در نظر گرفته شده و بهتر است که گویه حذف شود، چون نمی‌تواند متغیر را به خوبی تبیین کند. بار عاملی بین0/4تا 0/6 قابل قبول و اگر بزرگتر از 0/6باشد مطلوب است در این مطالعه آیتم‌هایی که بار عاملی آن‌ها کمتر از 0/4 بود حذف شدند. بنابراین پرسش‌نامه‌های مورد بررسی از روایی سازه مناسب برخوردار هست و در نتیجه، می‌توان گفت که آیتم‌های باقی‌مانده از دقت لازم برای اندازه‌گیری سازه‌های مربوط به خود برخوردار هستند و در سطح 0/05مورد تایید می‌باشد. ارزیابی شاخص‌های نکویی برازش مدل برای پرسش‌نامه رفتار پذیرش واکسن نشان داد که تمامی شاخص‌ها تایید کننده برازش مناسب مدل نهایی بودند. نتایج جدول فوق که به بررسی شاخص‌های برازش در عوامل فردی پرداخته است نشان دادکه مقدار ریشه میـانگین مربع خطای برآورد 0/075 است این مقدار نشان می‌دهد، مدل مورد پژوهش قابل تایید است. شاخص نیکویی برازش 0/963، شاخص برازش تطبیقی همگی بالاتر از 0/5 است که مناسب بودن مدل را تأیید می‌کنند. پایایی به‌عنوان درجه ثبات و سازگاری درونی ابزار در اندازه‌گیری‌های متعدد و مکرر تعریف شده است. در پایایی اعتماد و تکرارپذیری ابزار بررسی می‌شود. در این پژوهش جهت تعیین همسانی درونی، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید در صورتی‌که میزان آلفا کرونباخ بیشتر از 0/7 باشد همسانی درونی ابزار مناسب خواهد بود (24). ضریب آلفای کرونباخ پرسش‌نامه رفتار پذیرش واکسن و ضریب همبستگی درون خوشه‌ای آن به ترتیب 0/792 و 0/753 بود.
 

جدول 2: ضریب تاثیر گویه‌های حیطه شروع رفتار پذیرش واکسن




جدول 3: نتایج حاصل از محاسبه شاخص روایی محتوا پرسش‌نامه رفتار پذیرش واکسن(CVI) و (CVR)






شاخص روایی محتوا (CVI) کل پرسش‌نامه رفتار پذیرش واکسن، در سطح بالایی محاسبه شد (0/95). با توجه به محاسبه این شاخص در سطح بالا، این امر نشان دهنده قابلیت اجرای پرسش‌نامه نهایی است

جدول 4: ارزیابی شاخص‌های برازش مدل








نمودار2: ساختار پرسش‌نامه رفتار پذیرش واکسن
 
بحث
در کشور ما تاکنون ابزاری که دارای روایی و پایایی باشد و بتواند با بررسی تعیین کننده‌های انجام رفتار پذیرش واکسن، اثرات گسترده این رفتار را در شیوع و گسترش بیماری کووید-19 بر اساس مدل چند نظریه (MTM) نشان دهد وجود ندارد. پرسش‌نامه‌ حاضر با استفاده از یک رویکرد جامع سیستماتیک مبتنی بر شواهد، مبتنی بر مدل و تئوری، مبتنی بر شایستگی‌های استخراج‌شده از مطالعه کیفی به روش تحلیل محتوا و پالایش دقیق آیتم‌ها تدوین و روان‌سنجی شده است، لذا نه‌تنها پرسش‌نامه‌‌های جامع در این زمینه تدوین‌ شده است، بلکه یک روش جامع مبتنی بر شواهد و بدیع برای تدوین پرسش‌نامه ارائه‌شده است. نتایج روایی و پایایی ابزار طراحی شده، نشان از ویژگی‌های روان‌سنجی مناسب این ابزار است. از نظر پولیت (25) نیز معتبر بودن روایی پرسش‌نامه، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مورد استفاده در جهت متقاعدسازی گروه هدف به منظور شرکت در آزمون مطرح است و می‌تواند روی نتایج آزمون موثر واقع شود. در مورد رفتار پذیرش واکسن در حیطه گفت‌و‌گوی مشارکتی (مزایا) با عنوان: «تزریق واکسن COVID-19 از من در برابر عفونت ویروس کرونا محافظت می‌کند»، «تزریق واکسن COVID-19 خانواده من را از ابتلا به ویروس کرونا محافظت می‌کند»، «استفاده از واکسن COVID-19 به من امکان می‌دهد، فعالیت‌های روزمره‌ام را از سر بگیرم» با ضریب تاثیر 5 پذیرفته شدند. و (معایب) با عنوان: «تزریق واکسن COVID-19 ممکن است بی‌خطر نباشد»، «من ناراحتم که مطالعات طولانی‌مدت در مورد واکسن COVID-19 انجام نشده است»، «این نگران کننده است که ممکن است واکسن COVID-19 به دلیل جهش ویروس بی اثرباشد» به ترتیب با ضریب تاثیر (5، 4/90، 4/05) پذیرفته شدند. در حیطه اعتماد رفتاری رفتار پذیرش واکسن، هر سه گویه « چقدر مطمئن هستید که می‌توانید واکسن COVID-19 را تزریق کنید‌، اگر امروز موجود باشد؟»، «‌چقدر مطمئن هستید که اگر امروز واکسن COVID-19 با وجود عوارض جانبی که وجود دارد ،در دسترس باشد، می‌توانید دوز دوم واکسن را دریافت کنید؟» و « چقدر مطمئن هستید که اگر واکسن امروز در دسترس است، واکسن COVID-19 را با وجود نگرانی در مورد مطالعات طولانی‌مدت می‌توانید تکمیل کنید؟» با نمره مشابه 52/3 پذیرش شدند. در حیطه تغییر در محیط فیزیکی این رفتار، گویه‌های «چقدر مطمئن هستید که واکسن COVID-19 در دسترس شما قرار می گیرد؟»، «‌چقدر مطمئن هستید که وقتی واکسن COVID-19 در دسترس شما قرار می‌گیرد قادر به تهیه آن هستید؟» و «‌چقدر مطمئن هستید که وقتی واکسن COVID-19 در دسترس شما قرار می‌گیرد می‌توانید بروید و آن را بگیرید.» با نمره‌های (52/3، 14/4 و 52/3) پذیرفته شدند. و گویه‌ مرتبط با جمع‌بندی شروع رفتار چقدر احتمال دارد‌، واکسن COVID-19 را بزنید وقتی که در دسترس شما قرار می‌گیرد؟ با نمره 5 پذیرفته شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده از محاسبه نسبت روایی محتوا (CVR) در گویه‌های پرسش‌نامه مذکور، تمامی 13 گویه مورد بررسی پذیرش و تأیید نهایی قرار گرفتند و هیچ‌کدام از مطالعه حاضر حذف نشدند. و شاخص روایی محتوا (CVI) کل پرسش‌نامه رفتار پذیرش واکسن در سطح بالایی محاسبه شد (0/95). با توجه به محاسبه این شاخص در سطح بالا، این امر نشان دهنده قابلیت اجرای پرسش‌نامه‌های نهایی است. ارزیابی شاخص‌های نکویی برازش مدل برای پرسش‌نامه رفتار پذیرش واکسن نشان داد که تمامی شاخص‌ها تایید کننده برازش مناسب مدل نهایی بودند. نتایج حاصل از ضرایب آلفای کرونباخ نشان داد که پرسش‌نامه‌ طراحی شده، همسانی درونی بالایی دارد. ضرایب آلفای کرونباخ برای همبستگی درون خوشه‌ای برای پرسش‌نامه‌ رفتار پذیرش واکسن (0/753) به این معنی است که آیتم‌های این ابزارها از تجانس و همخوانی لازم برخوردار هستند. علاوه بر این ضریب الفای کرونباخ برای هرکدام از سازه‌های پرسش‌نامه‌ در دامنه 0/70 تا 0/87 به دست آمد. بنا بر مطالعه پولیت آیتم‌هایی که شاخص روایی محتوایی آن‌ها در بررسی بیش از ۳ متخصص بالای 0/78 باشد از روایی محتوایی مناسبی برخوردار است؛ به این ترتیب می‌توان گفت که هر یک از آیتم‌ها در حال سنجش ساختار مشابهی هستند و پراکندگی مفهومی در آن‌ها مشاهده نمی‌شود. همسو با این نتایج ضریب الفای نسخه هر سه پرسش‌نامه بر روی 130 نفر از دانشجویان برای پرسش‌نامه‌ رفتار پذیرش واکسن 0/792 به‌دست آمد. در چندین مطالعه دیگر نیز، از ضریب آلفای کرونباخ، به منظور تائید ثبات درونی ابزار استفاده شد (27, 26). نتایج این مطالعه شواهدی را فراهم می‌کند که نشان دهنده این است که مقیاس‌های تحول عاطفی، تغییر محیط فیزیکی و تغییر محیط اجتماعی برای پیش‌بینی رفتارهای مذکور قابل اعتماد‌تر و معتبرتر هستند. 
نتیجه‌گیری
یافته‌ها حاکی از آن بود که پرسش‌نامه رفتار پذیرش واکسن مبتنی بر مدل چند نظریه‌ای دارای پایایی و روایی قابل قبولی می‌باشد. و این احتمال وجود دارد که در پاندمی‌های آینده بتوان از این پرسش‌نامه بهره برد. 
سپاس‌گزاری
این مطالعه حاصل پایان‌نامه کارشناسی ارشد می‌باشد. از کلیه کسانی که در این مطالعه ما را یاری دارند، سپاس‌گزاری می‌گردد. 
حامی مالی: معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد
تعارض در منافع: وجود ندارد.
ملاحظات اخلاقی
پروپوزال این تحقیق توسط کمیته اخلاق دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزدتایید شده است (کد اخلاق: IR.SSU.SPH.REC.1400.179).
مشارکت نویسندگان
مهدیه خالقی موری در ارائه ایده، دکتر نوشین یوشنی و دکتر سید سعید مظلومی محمودآباد و دکتر محمد شریف‌یزدی در طراحی مطالعه، مهدیه خالقی موری در جمع‌آوری داده‌ها، دکتر محمدعلی مروتی شریف‌آباد و دکتر فریماه شمسی در تجزیه و تحلیل داده‌ها مشارکت داشته و همه نویسندگان در تدوین، ویرایش اولیه و نهایی مقاله و پاسخگویی به سوالات مرتبط با مقاله سهیم هستند.
 

References:
 
1-    Lhakhang P, Lippke S, Knoll N, Schwarzer R. Evaluating Brief Motivational and Self-Regulatory Hand Hygiene Interventions: A Cross-Over Longitudinal Design. BMC Public Health 2015; 15: 79. 
2-    Pastorino R, Villani L, Mariani M, Ricciardi W, Graffigna G, Boccia S. Impact of COVID-19 Pandemic on Flu and COVID-19 Vaccination Intentions among University Students. Vaccines 2021; 9(2): 70.
3-    Latkin CA, Dayton L, Yi G, Konstantopoulos A, Boodram B. Trust in a COVID-19 Vaccine in the US: A Social-Ecological Perspective. Soc Sci Med 2021; 270: 113684.
4-    Sharma M, Davis RE, Wilkerson AH. COVID-19 Vaccine Acceptance among College Students: A Theory-Based Analysis. Int J Environ Res Public Health 2021; 18(9): 4617. 
5-    Agyei-Baffour P, Asare M, Lanning B, Koranteng A, Millan C, Commeh ME, et al. Human Papillomavirus Vaccination Practices and Perceptions among Ghanaian Healthcare Providers: A Qualitative Study Based on Multi-Theory Model. PLoS One 2020; 15(10): e0240657.
6-    Sharma M. Multi-Theory Model (MTM) for Health Behavior Change; 2015. 
7-    Knowlden AP, Sharma M, Nahar VK. Using Multitheory Model of Health Behavior Change to Predict Adequate Sleep Behavior. Fam Community Health 2017; 40(1): 56-61.
8-    Sharma M, Stephens PM, Nahar VK, Catalano HP, Lingam VC, Ford MA. Using aMultitheory Model To Predict Initiation and Sustenance of Fruit and Vegetable Consumption Among College Students. J Osteopath Med 2018; 118(8): 507-17.
9-    Sharma M, Catalano HP, Nahar VK, Lingam V, Johnson P, Ford MA. Using Multi-Theory Model to Predict Initiation and Sustenance of Small Portion Size Consumption among College Students. Health Promot Perspect 2016; 6(3): 137-44.
10-    Sharma M, Anyimukwu C, Kim RW, Nahar VK, Ford MA. Predictors of Responsible Drinking or Abstinence among College Students Who Binge Drink: A Multitheory Model Approach. J Osteopathic Med 2018; 118(8): 519-30.
11-    Sax H, Allegranzi B, Chraïti M-N, Boyce J, Larson E, Pittet D. The World Health Organization Hand Hygiene Observation Method. Am J Infect Control 2009; 37(10): 827-34.
12-    Sh P, Khaghanizade M, Ebadi A. Review of Translation and Cultural Adaptation Process of Questionnaires. Bimonthly of Education Strategies in Med Sci 2009; 2(3): 117-20.
13-    DeVon HA, Block ME, Moyle‐Wright P, Ernst DM, Hayden SJ, Lazzara DJ, et al. A psychometric toolbox for testing validity and reliability. J Nurs Scholarsh 2007; 39(2): 155-64.
14-    Beaton DE, Bombardier C, Guillemin F, Ferraz MB. Guidelines for the Process of Cross-Cultural Adaptation of Self-Report Measures. Spine 2000; 25(24): 3186-91.
15-    Lawshe CH. A Quantitative Approach To Content Validity. Personnel psychology 1975; 28(4): 563-75.
16-    Polit DF, Beck CT, Owen SV. Is The CVI an Acceptable Indicator of Content Validity? Appraisal and Recommendations. Res Nurs Health 2007; 30(4): 459-67.
17-    Colton D, Covert RW. Designing and Constructing Instruments for Social Research and Evaluation. John Wiley & Sons 2007; 5-10.
18-    Mohammadbeigi A, Mohammadsalehi N, Aligol M. Validity and Reliability of the Instruments and Types of Measurments in Health Applied Researches. J Rafsanjan University of Medical Sci 2015;13(12):1153-70. [Persian]
19-    Hajizadeh E, Asghari M. Statistical Methods and Analyses in Health and Biosciences a Research Methodological Approach. Tehran: Jahade Daneshgahi Publications 2011; 395: 395-410. [Persian]
20-    Baheiraei A, Khoori E, Ahmadi F, Foroushani AR, Ghofranipour F, Weiler RM. Psychometric Properties of the Adolescent Health Concern Inventory: The Persian Version. Iranian J psychiatry 2013; 8(1): 28.
21-    Shahvari Z, Raisi F, Yekta ZP, Ebadi A, Kazemnejad A. Married Women’s Sexual Satisfaction Questionnaire; A Developmental and Psychometric Evaluation. Iran Red Crescent Med J 2015; 17(4): e26488. 
22-    Ebadi A, Taghizadeh Z, Montazeri A, Shahvari Z, Tavousi M, Bagherzadeh R. Translation, Development and Psychometric Properties of Health Related Measures-Part 2: Construct Validity, Reliability and Responsiveness. Payesh 2017; 16(4): 445-55.
23-    Zareian A, Ebadi A, Sharifnia H. Test Development Process in Health Sciences,Edition:Third.Year and Publication:Sixth/1404.Page100-200
24-    DeVon HA, Block ME, Moyle‐Wright P, Ernst DM, Hayden SJ, Lazzara DJ, et al. A Psychometric Toolbox for Testing Validity and Reliability. J Nurs Scholarsh 2007; 39(2): 155-64.
25-    Polit DF, Beck CT. Nursing Research: Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice. Lippincott Williams & Wilkins 2008; 1-100.
26-    Pourhaji  F, Pourhaji F, Peyman N. Exposure to the Corona Virus Based on the Health Belief Model: A Cross-Sectional Study 2021; 64(4): 3634-41. [Persian]
27-    Nahar VK, Sharma M, Catalano HP, Ickes MJ, Johnson P, Ford MAJHpp. Testing Multi-Theory Model (MTM) in Predicting Initiation and Sustenance of Physical Activity Behavior among College Students. Health Promot Perspect 2016; 6(2): 58.