ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

مقدمه
امروزه کبد چرب غیرالکلی (Non- alcoholic fatty liver disease) رایج‌ترین بیماری مزمن کبدی است، که بسیار شایع می‌باشد. در صورت عدم‌ تشخیص و درمان تا ابتلا به سیروز کبدی و گاهی مرگ پیش خواهد رفت (2،1). بیماری کبد چرب می‌تواند نشانه‌ای از مقاومت به انسولین باشد (3). در افراد دارای اختلالات گلوکز و بیمارانی که به دیابت نوع 2 مبتلا شده و هنوز درمان نشده‌اند، سطح سرم omentin 1 کاهش می‌یابد (4). سطوح در گردش امنتین در افراد سالم تقریباً 0/32 میکروگرم / میلی‌لیتر گزارش‌شده اما در افراد مبتلا به چاقی این مقدار به 0/31 کاهش می‌یابد. در واقع اثرات پاراکراین و اندوکرینی امنتین در افراد با وزن طبیعی، افزایش حساسیت به انسولین و متابولیسم گلوکز است. سطح پلاسمایی امنتین- 1، ایزوفرم عمده در گردش خون انسان، ایزوفرم عمده در گردش خون انسان، رابطه معکوسی با چاقی و مقاومت به انسولین دارد و به‌طور مثبتی با سطوح ادیپونکتین و HDL مرتبط است. در مطالعات دیگر نیز بیان‌شده که تیمار نمونه‌های بافت چربی امنتال انسانی با گلوکز و انسولین منجر به کاهش قابل‌توجه در سطح امنتین می‌شود. اخیراً Herder و همکارانش گزارش کردند که امنتین اعمال خود را از طریق نیتریک‌اکساید (NO) مشتق شده از اندوتلیوم و سرکوب TNF – X و متعاقب آن سرکوب التهاب عروق می‌شود. با توجه به اثر گشادکنندگی عروق امنتین بورگ‌های خونی بیان‌شده که این آدیپوکاین ممکن است یک نقش محافظتی در آنزواسکلروزیس عروق کرونر، چاقی مرتبط با اختلالات قلبی – عروقی و هم‌چنین فشارخون بالا داشته باشد. سطح پلاسمایی omentin با فشار خون سیستولی و هموگلوبین و شاخص توده بدنی و سطح کلسترول ارتباط منفی و با لیپوپروتئین با چگالی بالا ارتباط دارد. 2 نوع ایزوفرم برای omentin شناسایی شده است omentin 1 و دیگری omentin 2. رابطه منفی بین omentin و مقدار انسولین بعنوان شاخص مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی چاق نیز موید همین موضوع می‌باشد (5). اگرچه سطح پایین omentin با بیماری قلبی و عروقی و دیابت در ارتباط است، اما اهمیت پلی‌مورفیسم‌ها در این بیماری‌ها هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته است (6). Visfatin یکی دیگر از آدیپوکین‌هاست که در بسیاری از بافت‌ها و اندام‌ها از قبیل مغز، کلیه، ریه، طحال، بیضه (7) و غضروف ساخته می‌شود (8). اما عمدتا در بافت چربی احشایی تولید می‌شود (7،9). Visfatin همچنین نیکوتین آمید 5- فسفوریبوزیل 1- پیروفسفات ترانسفراز (10)‌، آنزیم محدود‌کننده در بیوسنتز نیکوتین آمیدآدنین دی نوکلئوتید (11) و فاکتور افزایش دهنده کلونی سلول‌های پیش‌ساز بتا نامیده می‌شود (10.( این پروتئین با کاهش آزاد شدن گلوکز از سلول‌های کبدی و تحریک استفاده از گلوکز درسلول‌های بافت چربی و عضلانی باعث هیپوگلیسمی می‌شود (12،7). Visfatin حساسیت به انسولین را تنظیم می‌کند (13) و با کبد چرب ارتباط دارد (14). پلی‌مورفیسم به معنای چندشکلی ژنی است‌، به این معنی که نوکلئوتیدهای تکی تغییر می‌کند ولی این تغییرات چون در جایگاه فعال آنزیم صورت نمی‌گیرد‌، عملکرد پروتئین یا آنزیمی که توسط ژن تولید می‌شود سالم است (15). در چندین مطالعه ارتباط پلی‌مورفیسم rs2274907 ژن omentin و بیماری دیابت روماتویید و بیماری‌های قلبی و عروقی گزارش شده است. محققان در جمعیت ایرانی ارتباط rs2274907 با کبد چرب غیرالکلی را نشان دادند (16). محققان نشان دادند پلی‌مورفیسم rs2274907 با انرژی دریافتی روزانه در ارتباط است (17). مطالعاتی که محققان دیگر بر روی گروه غیرچاق و سالم انجام شد‌، تحقیقات قبلی از جمله گزارشات بوتچر را تائید کرد (18). ارتباط omentin -1 با کبد چرب غیر الکلی و نقش درمانی آن در بیماری‌های متابولیکی و عملکرد Visfatin به عنوان بیومارکر در شناسایی بیماری‌های متابولیکی پژوهش‌ها تائید شده است. از این‌رو در این تحقیق ارتباط omentin -1، پلی‌مورفیسم ناحیه rs2274907 ژن omentin و پلی‌مورفیسم rs9770242 در پروموتر ژن Visfatin با بیماری کبد چرب در یک جمعیت ایرانی بررسی شد.
روش بررسی
در این مطالعه مورد - شاهدی حاضر، 140 نفر از افراد مراجعه‌کننده به آزمایشگاه‌های تشخیص طبی دولتی شرکت کردند. در این مطالعه همه افراد ایرانی بوده و از افراد غیر ایرانی استفاده نشد. گروه بیمار شامل 70 فرد مبتلا به کبد چرب غیرالکلی بود، که تشخیص نهایی کبد چرب غیرالکلی آنان با سونوگرافی تائید گردید و گروه شاهد 70 نفر بود که از مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌های مذکور انتخاب شدند، که نتایج سونوگرافی کبد آن‌ها، طبیعی بود. تعداد افراد بر اساس فرمول برآورد حجم نمونه، محاسبه شد. زمان مطالعه از آبان‌ماه 1397 لغایت خرداد 1398 و بر اساس تفاهم‌نامه هلسینکی انجام شد. معیار ورود به این مطالعه سونوگرافی و عدم سابقه مصرف داروهای متابولیکی و حذف عامل مخدوش‌‌کننده دارو است. معیارهای خروج از تحقیق سابقه مصرف داروی متابولیکی، مصرف الکل، مصرف مواد مخدر، بیماری حاد، حاملگی، بیماری کلیوی، سایر بیماری‌های کبد، بیماری قلبی، سرطان، بیماری‌های ایمنی، عفونت و فشارخون بالا و سایر بیماری‌های شناخته شده بود. جهت رعایت اصول اخلاقی، برای داوطلبان شرکت کننده اهداف مطالعه توضیح داده شد و رضایت کتبی گرفته شد. سپس در مورد اطلاعات شخصی، رژیم غذایی پرسش‌نامه برای تمام افراد پر شد، که کل پرسش‌نامه‌ها موجود است. پس از کسب رضایت، متغیرهای قد، وزن، فشارخون اندازه‌گیری شد و شاخص توده بدنی (m² قد/ kg وزن) محاسبه گردید (19). وزن افراد با استفاده از ترازوی عقربه‌ای سکا و با دقت Kg0/1 اندازه‌گیری شد. قد افراد، با استفاده از قدسنج دیواری سکا، بدون کفش و با دقت cm 0/5 اندازه‌گیری شد. نمونه‌های خونی افراد شرکت‌ کننده بعد از 14-12 ساعت ناشتایی و به میزان 5 میلی‌لیتر از خون وریدی گرفته و در لوله‌های فاقد ضد انعقاد، جمع‌آوری گردید. همه نمونه‌ها حداقل مدت نیم ساعت در دمای اتاق نگهداری شد، تا ایجاد لخته کند سانتریفیوژ گردید گلوکز، پس از جداسازی سریع سلول‌ها به منظور جلوگیری از گلیکولیز، به روش گلوکزاکسیداز و با استفاده از کیت پارس آزمون اندازه‌گیری شد. باقیمانده سرم به پژوهشگاه غدد شهید بهشتی منتقل و در دمای 80- درجه سانتی‌گراد نگه‌داری شد، تا سایر متغیرهای بیوشیمیایی در پژوهشگاه غدد و متابولیسم دانشگاه شهید بهشتی اندازه‌گیری شود. غلظت پلاسمایی کلسترول تام (CHOL) و تری‌گلیسیرید (TG) سرم به روش رنگ‌سنجی آنزیمی و میزان ﻛﻠﺴﺘﺮول ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺎﻻ (HDL-C) به‌روش رسوبی ‌فسفو تنگستنات سدیم و با کیت‌های تجاری شرکت پارس آزمون (تهران-ایران) اندازه‌گیری شد. ﻛﻠﺴﺘﺮول ﻟﻴﭙﻮﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ پایین (LDL-C) از طریق فرمول فریدوالد محاسبه گردید.CHOL – HDL – TG/5 = LDL (mg/dl) (20). اندازه‌گیری سطح omentin با استفاده از کیت الایزا شرکت ZellBio، آلمان و در 450 نانومتر انجام شد. اندازه‌گیری هورمون انسولین نیز با استفاده از کیت الایزا، مرکودیا انجام شد. برای بررسی پلی‌مورفیسم ژن omentin rs2274907 و پلی‌مورفیسم ژن Visfatin rs 9770242 از روش RFLP- PCR استفاده شد. جهت بررسی تغییر توالی ابتدا یک توالی 471 جفت باز از اگزون 4 ژن omentin در دستگاه Thermo cycler (مدل  SCHOTTپارس آزما) تکثیر شد. برای انجام این کار نیاز به دو نوع پرایمر بود، که این پرایمرها توسط نرم‌افزار Gene Runner طراحی و از شرکت سینا ژن تهیه گردید و توالی پرایمرها در جدول 1 ذکرشده است. مستر میکس 2 1.5 mgcl2 Taq DNA polymerase امپلیکون از شرکت پیشگام خریداری گردید.
5` …G T↓C G A C…3`
3` …C A G C↑T G…5`
سپس الکتروفورز انجام گرفت. غلظت سرمی omentin با استفاده از کیت الایزا (ELAISA) خریداری‌شده از کمپانی ZellBio GmbH آلمان اندازه‌گیری شد و میزان omentin درافراد سالم وبیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی، با استفاده از کیت ELAISA کمپانی ZellBio GmbH تعیین گردید.
 


جدول 1: توالی پرایمر - Omentin پرایمر Visfatin
 

 
تجزیه‌ و تحلیل آماری
با استفاده از نرم‌افزار SPSS version 16، انجام شد. ابتدا متغیرهای کمی با استفاده از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف از نظر شرایط نرمال مورد بررسی قرار گرفت. در مواردی که متغیرها دارای توزیع نرمال بودند، از آزمون مستقل T استفاده شد، و در مورد متغیرهای با توزیع غیر نرمال از آزمون من ویتنی برای مقایسه گروه مورد و گروه سالم استفاده شد. جهت بررسی ارتباط omentin با متغیرهای بیوشیمیایی از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. سطح معنی‌دار آماری 0/05 در نظر گرفته شد.
نتایج
در پژوهش حاضر ارتباط omentin با نمایه توده بدنی، قند و پروفایل لیپیدی در سه گروه سالم، بیمار و کل افراد بررسی و نتایج در جدول 3 آمده است. omentin دارای توزیع نرمال نبود، لذا در بررسی ارتباط omentin با سایر متغیرها از آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد. همبستگی omentin با هر یک از متغیرها را در کل افراد نشان داد سن، نمایه توده بدنی، HDL و LDL با omentin رابطه معنی‌دار دارند ولی سایر متغیرها ارتباط معنی‌دار ندارند. همبستگی omentin با متغیرها در افراد سالم نشان داد هیچ‌یک از متغیرها ارتباط معنی‌دار با omentin ندارد. همبستگی omentin با متغیرها در افراد بیمار نشان داد omentin با LDL و قند ناشتا رابطه معنی‌دار دارند ولی با سایرمتغیرها رابطه معنی‌دار ندارد.
نتایج حاصل از الکتروفورز محصول RFLP- PCR نمونه افراد  سالم و بیمار پلی‌مورفیسم rs 2274907 و پلی‌مورفیسم rs 9770242 در شکل های 1 ، 2 و 3 نشان داده شده است. تحلیلی رگرسیونی برای ژنوتیپ‌ها انجام شد که نتایج در جدول 3 آمده است. نتایج نشان می‌دهد که هیچ‌یک از ژنوتیپ‌های rs2274907 در بروز بیماری کبد چرب نقش ندارد. جدول 3 نشان می‌دهد که نسبت افراد سالم که ژنوتیپ AA را دارند بیشتر از ژنوتیپ‌های TT و AT است ولی این اختلاف معنی‌دار نیست. مقدار نسبت بخت برای وجود این ژنوتیپ89/0 است یعنی شانس بروز کبد چرب در افرادی که ژنوتیپAA دارند 11 درصد کمتر از کسانی است که این ژنوتیپ را ندارند ولی این اختلاف معنی‌دار نیست.
تحلیلی رگرسیونی برای ژنوتیپ‌ها تعدیل‌شده برای سن، جنس و نمایه توده بدنی انجام شد که نتایج در جدول4 آمده است. نتایج نشان می‌دهد که هیچ‌یک از ژنوتیپ‌های rs 2274907 در بروز بیماری کبد چرب نقش ندارد.
جدول 4 نشان می‌دهد که نسبت افراد سالم که ژنوتیپ AA را دارند بیشتر از ژنوتیپ‌های TT و AT است ولی این اختلاف معنی‌دار نیست. مقدار نسبت بخت برای وجود این ژنوتیپ تعدیل‌شده برای سن، جنس و نمایه توده بدنی 0/57است یعنی شانس بروز کبد چرب در افرادی که ژنوتیپ AA دارند 43 درصد کمتر از کسانی است که این ژنوتیپ را ندارند ولی این اختلاف معنی‌دار نیست.
 
جدول 2: توزیع فراوانی مورد بررسی به تفکیک وجود یا عدم وجود بیماری کبد چرب

** داده‌ها برای متغیرهای کمی به‌صورت میانگین (انحراف استاندارد) گزارش شده‌اند
* (دامنه میان چارکی) میانه . از آزمون مستقل T استفاده شد





تصویر3-1: نتایج حاصل از الکتروفورز محصول PCR افراد سالم در پلی‌مورفیسم RS2274907




شکل 2 : نتایج حاصل از الکتروفورز محصول PCR افراد بیمار در پلی‌مورفیسمrs 2274907



‌
شکل 3 : نتایج حاصل از الکتروفورز نمونه افراد بیمار و سالم (مشابه بود)  RFLP- PCR پلی‌مورفیسم Visfatin

جدول3: نتایج حاصل از پردازش رگرسیون لجستیک برای بررسی ارتباط بین بروز کبد چرب و متغیرهای موردمطالعه



جدول4: نتایج حاصل از پردازش رگرسیون لجستیک برای بررسی ارتباط بین بروز کبد چرب و متغیرهای موردمطالعه


                              تعدیل‌شده برای سن، جنس و نمایه توده بدنی
 
بحث
در پژوهش حاضر ارتباط omentin با نمایه توده بدنی، قند و پروفایل لیپیدی در سه گروه سالم، بیمار و کل افراد بررسی و نتایج به‌دست آمده نشان داد‌، که omentin دارای توزیع نرمال نبود، لذا در بررسی ارتباط omentin با سایر متغیرها‌، همبستگی omentin با هر یک از متغیرها را در کل افراد نشان داد سن، نمایه توده بدنی، HDL و LDL با omentin رابطه معنی‌دار دارند ولی سایر متغیرها ارتباط معنی‌دار ندارند. همبستگی omentin با متغیرها در افراد سالم نشان داد هیج یک از متغیرها ارتباط معنی‌دار با omentin دارد. همبستگی omentin با متغیرها در افراد بیمار نشان داد omentin با LDL و قند ناشتا رابطه معنی‌دار دارند ولی با سایرمتغیرها رابطه معنی‌دار ندارد. فعالیت بیولوژیکی مولکول omentin کاملاً شناخته نشده است، اما مطالعات اخیر نشان داده است که بسیاری از بیماری‌های التهابی مزمن با افزایش یا کاهش سطح omentin سرم همراه است (21). در مطالعه حاضر سطح omentin در بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی بیشتر از افراد سالم و تفاوت معنی دار بود. پژوهش ها نشان می دهد سطح  omentin سرم در بیماری‌های التهابی مانند بیماری کرون (اختلال التهابی مزمن روده) و آرتریت روماتوئید، به عنوان یک عامل ضد التهابی کاهش می‌یابد (22). لیو و همکاران نیز در مطالعات خود بر روی بیماران مبتلا به پلاک کاروتید و دیابت نوع 2 و  Zhong و همکاران در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر و سندرم حاد کرونری میزان omentin سرمی کمتری را در افراد بیمار نسبت به گروه کنترل مشاهده کردند (21). مطالعات انجام شده در افراد چاق نیز نشان داد‌، سطح omentin -1 سرم در افراد دارای اضافه وزن و چاق به طور قابل توجهی کمتر از افراد دارای وزن طبیعی است و با افزایش و کاهش وزن، سطح گردش خون omentin -1 به ترتیب کاهش و افزایش می‌یابد (23). تحقیقی بر روی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 نشان داد سطح سرمی omentin   1 در بیماران به طور معنی‌داری پایین تر از کنترل است. این محققین گزارش کردند گلوکز و انسولین ممکن است یک اثر سرکوبگرانه بر غلظت omentin -1 داشته باشند (24). اما تحقیقات در جمعیت ترکیه بر روی بیماران مبتلا به آسم نشان داد میانگین omentin سرم در بیماران بیشتر ازگروه کنترل و تفاوت معنی دار است (21). تحقیقاتی که بر روی بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه و بیماران مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی انجام شد ، نیز سطح omentin بیشتر و معنی‌داری در گروه بیمار نسبت به گروه کنترل نشان داد. این محققان علت افزایش مقدار omentin در بیماران کلیوی  را تخریب و دفع ناقص omentin، در بیماران مبتلا به بیماری کبد عدم سنتز برخی از عوامل التهابی مانند CRP بیان کردند (22). سطح omentin در بیماران سرطانی تغییر می‌کند‌، برای مثال کاهش چشمگیر و معنی‌دار سطح omentin -1 در بیماران مبتلا به سرطان کلیه، سرطان مثانه (25) و سرطان پستان نسبت به گروه کنترل سالم گزارش شده است (27،26). در حالی‌که سطح بالاتر omentin -1 در  PCOS، سرطان پروستات و رده‌های سلولی سرطان کبد یافت شد (27). یک مطالعه کوهورت در جمعیت آلمان نیز، غلظت‌های بالاتری از omentin در افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ مشاهده شد. علاوه بر این ارتباط مثبت بین omentin و خطر سرطان روده بزرگ در شرکت کنندگان با BMI کمتر از 30 مشاهده شده است (28). برخلاف یافته‌های ما مطالعه در بیماران مصری مبتلا به NAFLD نشان داد بیماران مقادیر کمتری از omentin -1 در مقایسه با گروه شاهد دارند (29). کاهش میزان omentin در طی بسیاری از بیماریهای التهابی مزمن نشان می دهد که omentin ممکن است در شرایط پیش التهابی نقش ضد التهابی داشته باشد ، اگرچه اکثر نتایج نشان می‌دهد که سطح omentin در NAFLD کاهش می‌یابد‌، اما در مطالعات ییلماز و همکاران و علی اصغری و همکاران مشابه پژوهش حاضر افزایش سطح omentin در بیماران مبتلا به NAFLD مشاهده شد. گزارشات نشان می دهد امنتین  نقش مهمی در متابولیسم گلوکز‌، فرایند التهاب و توسعه و پیشرفت NAFLD دارند (30). در پژوهش ما سطح سرمی تری‌گلیسرید در افراد بیمار بالاتر و سطح HDL-C کمتر از افراد سالم است. تحقیق در جمعیت زاهدان و بر روی بیماران چاق و غیر چاق مبتلا به NAFLD نشان داد، مشابه مطالعه حاضرسطح تری‌گلیسرید به‌طور قابل‌توجهی بالاتر و سطح HDL پایین‌تر از گروه کنترل است (31). در مطالعات دیگر نیز دیس‌لیپیدمی در بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی مشاهده‌ شده است (32). در تحقیق حاضر omentin در کل افراد با HDL ارتباط مثبت و با LDL و نمایه توده بدنی ارتباط منفی و معنی‌دار نشان داد، و در افراد بیمار با LDL و قند ناشتا ارتباط معنی‌دار نشان داد. در مطالعه در بیماران مصری مبتلا به NAFLD همبستگی منفی و معنی‌داری بین سطوح omentin -1 سرم و پارامترهای BMI‌، نسبت دور کمر به لگن و هم‌چنینTG ، LDL ، مشاهده شد اما با HDL‌، ارتباط مثبت معنی‌داری مشاهده شدGursoy و همکاران نیز ارتباط مثبت بین سطح سرمی omentin و HDL-C در بیماران NAFLD مشاهده کردند، که نشان دهنده اثر محافظتی omentin -1 درNAFLD است. (33).  مشابه نتایج ما دریک جمعیت ایرانی مبتلا به اختلالات متابولیک و در مردان مبتلا به اسم در ترکیه نیز omentin -1 با BMI رابطه معکوس یافت شد (21). همبستگی منفی بین سطح omentin پلاسما و شاخص‌های آنتروپومتریک از جمله BMI و دور کمر از مطالعات دیگر هم گزارش شده است. omentin یک آدیپوکین خوب است که بیان سیکلواکسیژناز -2 ناشی از TNF-α را در سلولهای اندوتلیال انسانی مهار می‌کند و بنابراین التهاب را مهار می‌کند و به نوبه خود‌، خطر عوارض متابولیک بعدی را کاهش می‌دهد (23). در نتایج ما ارتباط مثبت بین omentin و FBS مشاهده شد درحالیکه در برخی پژوهش‌ها همبستگی منفی بین omentin و FBS  گزارش شده است این محققان بیان کردند omentin 1 با تحریک جذب گلوکز به‌واسطه انسولین، عمل انسولین را تقویت می کند اما انتقال گلوکز پایه را به خودی خود تحریک نمی‌کند (23). طبق این نتایج انسولین و گلوکز باعث کاهش تولید و بیان mMNA omentin می شوند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم‌، سنتز omentin را تنظیم می‌کنند و omentin به نوبه خود متابولیسم گلوکز و حساسیت به انسولین را تعدیل می‌کند با این‌حال، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است (34). ارتباط omentin و شاخص های متابولیکی نشان می دهد که omentin ممکن است یک عامل محافظ در برابر عوارض مربوط به چاقی باشد (30). برخی پژوهش‌گران گزارش کرده‌اند omentin از التهاب، آترواسکلروز و T2D محافظت می‌کند (35) یعنی دارای خواص ضد التهابی است (22) و پیشنهاد کرده‌اند کهکاهش سطح omentin پلاسما می‌تواند نشانگر آترواسکلروز زودرس و عوامل خطر متابولیک استفاده شود در حالیکه‌، Saely و همکاران، مشاهده کردند سطح پلاسمائی omentin در بیماران مبتلا به CAD افزایش یافته است (30). مطالعات انجام‌شده توسط امیر کلالی در سال 2017 میلادی نشان داد وجود آلل T در پلی‌مورفیسم Visfatin با افزایش مارکرهای التهاب، آپوپتوز و نکروز کبدی همراه است و همچنین ارتباط قوی‌تری بین Visfatin سرم و مارکر آسیب کبدی در بیماران مبتلابه کبد چرب غیرالکلی وجود دارد که این ارتباط به‌ویژه در مردان در ارتباط با ژنوتیپ GT قابل‌ مشاهده است (36). مطالعات انجام‌شده توسط Ooi در سال 2016 میلادی نشان داد پلی‌مورفیسم rs2274907 Visfatin به کودکان چاقی که مشکل قلبی دارند مرتبط است (37). مطالعات انجام‌شده توسط کاظمی و همکاران در سال 2015 میلادی نشان داد ارتباطی بین کمبود خواب و چاقی و سطح Visfatin وجود دارد. سطح Visfatin به‌طور قابل‌توجهی در افراد چاق نسبت به گروه شاهد بیشتر بود و به ازای هر کاهش ساعت در زمان خواب با افزایش 14 درصد Visfatin همراه است پس بین این دو ارتباط معکوس وجود دارد و اثرات مخربی بر عملکرد چربی می‌گذارد و مقاومت به انسولین هم ممکن است با کمبود خواب ایجاد شود (38). مطالعات انجام‌شده توسط شان چان و همکاران در سال 2014 میلادی نشان داد در مردان چاق کاهش سلول‌های پیش‌ساز اندوتلیال با افزایش سطح Visfatin سرم و افزایش استرس اکسیداتیو و کاهش آنتی‌اکسیدان‌ها همراه است (39). مطالعات انجام‌شده توسط میرزایی در سال 2009 میلادی نشان داد میزان Visfatin سرم در سه ژنوتیپ این پلی‌مورفیسم (TT/GT/GG) به‌صورت معنی‌داری با یکدیگر متفاوت بوده و سطح Visfatin سرم در ژنوتیپ TT به‌صورت معنی‌داری بیشتر از دو گروه دیگر بوده است و وجود آلل T در این پلی‌مورفیسم با سطوح بالاتر کلسترول و LDL و HDL در افراد مبتلابه دیابت (که مانند کبد چرب یک اختلال وابسته به سندرم متابولیک می‌باشد) همراه است. پلی‌مورفیسم تک نوکلئوتیدی در ژن Visfatin با دیابت نوع 2 همراه است و ارتباط معنی‌داری با هموستاز گلوکز نشان می‌دهد و بر غلظت گلوکز و انسولین تأثیر دارد (40). در مطالعات انجام‌شده توسط گادا و همکاران در مصر در سال 2015 میلادی نشان داده‌شده است که میزان ژن Visfatin در کودکان چاق و بزرگ‌سالان افزایش می‌یابد و این ژن به‌عنوان مارکر برای سندروم متابولیک استفاده می‌شود (41). در مطالعات انجام‌شده توسط جوانمرد و همکاران در سال 2016 میلادی نشان داده‌ شده است که بین پلی‌مورفیسم Visfatin و چاقی و میزان کلسترول در جمعیت ایرانی ارتباط وجود دارد (42).
نتیجه‌گیری
مطالعه حاضر نشان داد بین omentin و بیماری کبد چرب غیر الکلی ارتباط معنی‌دار وجود دارد. همچنین، نشان داد که ارتباط معنی‌داری بین پلی‌مورفیسم rs2274907 ژن omentin و بیماری کبد چرب غیرالکلی وجود دارد. پیشنهاد می‌شود این مطالعه در حجم بیشتر و در درجات مختلف کبد چرب انجام شود.
سپاس‌گزاری
این تحقیق برگرفنه از پایان‌نامه‌ای می‌باشد‌، که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران انجام شده است. بدین‌وسیله از تمام کسانی که در این پژوهش ما را یاری رساندند تشکر و قدردانی می‌نماییم.
حامی مالی: ندارد
تعارض در منافع: وجود ندارد.
ملاحظات اخلاقی
پروپوزال این تحقیق توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران تایید شده است.
کد اخلاق‌(IR.IAU.PS.REC.1397.234).
مشارکت نویسندگان
در ارائه ایده، در طراحی مطالعه، مهناز محمدی در جمع‌آوری داده‌ها، در تجزیه و تحلیل داده‌ها ندا کولیوند مشارکت داشته و همه نویسندگان در تدوین، ویرایش اولیه و نهایی مقاله و پاسخگویی به سوالات مرتبط با مقاله سهیم هستند.
 

References:
 
1-    Xu A, Wang Yu, Keshaw H, Xu LY, Lam KS, Cooper GJ. The Fat-Derived Hormone Adiponectin Alleviates Alcoholic and Nonalcoholic Fatty Liver Diseases in Mice. J Clin Invest 2003; 112(1): 91-100.
2-    Dyson JK, Anstee QM, McPherson S. Non-Alcoholic Fatty Liver Disease: A Practical Approach to Treatment. Frontline Gastroenterol 2014; 5(4): 277-86.
3-    Jamali R, Jamali A. Alcoholic Fatty Liver Disease. Journal of Kashan University of Medical Sciences 2010: 14(2): 169-81. [Persian]
4-    Jafari A, Ghanbari Niaki A, Moradi cheleshtari MR, Fathi R. The Effect of a Period of Endurance Activity on the Levels of Obestatin in the Plasma and Stomach of Rats. Olympic Quarterly 2010; 4(48): 103-12. [Persian]
5-    Vu A, Sidhom MS, Bredbeck BC, Kosmiski LA, Aquilante CL. Evaluation of the Relationship Between Circulating Omentin-1 Concentrations and Components of the Metabolic Syndrome in Adults Without Type 2 Diabetes or Cardiovascular Disease. Diabetol Metab Syndr 2014; 6(1): 4.
6-    Yörük Ü, Yaykasli KO, Özhan H, Memisogullari R, Karabacak A, Bulur S, et al. Association of Omentin Val109Asp Polymorphism with Coronary Artery Disease. Anadulu Kardiyol Derg 2014; 14(6): 511-4.
7-    El-Shafey EM, El-Naggar GF, Al-Bedewy MM, Hesham El-Sorogy H. Is There a Relationship between Visfatin Level and Type 2 Diabetes Mellitus in Obese and Non-Obese Patients? J Diabetes Metab 2012; S: 11.
8-    Tarik Numan A, Al-Joda AM, Jawad NK. Relationship between Serum Visfatin and Obesity in Lead-Exposed Obese Subjects and Patients with Osteoarthritis. Health 2016; 8(4): 318-24.
9-    Davutoglu M, Ozkaya M, Guler E, Garipardıc M, Gursoy H, Karabiber H, et al. Plasma Visfatin Concentrations in Childhood Obesity: Relationships to Insulin Resistance and Anthropometric Indices. Swiss Med Wkly 2009; 139: 22- 7.
10-    Baltac D, Tuncel MC, Cetinkaya M, Gunduz MT2, Ozbey Z, Admis O, et al. Evaluation of Visfatin in Patients with Obesity, Metabolic Syndrome, Insulin Resistance and Impaired Glucose Tolerance; Case-Control Study. Acta Medica Anatolia 2016; 4(2): 61-7.
11-    Kamińska A, Kopczyńska E, Bieliński M, Borkowska A, Junik R. Visfatin Concentrations in Obese Patients in Relation to the Presence of Newly Diagnosed Glucose Metabolism Disorders. Endokrynol Pol 2015; 66(2): 108-13.
12-    Mehdizadeh A, Hamzezadeh S, Tofighi A. Investigation of Plasma Visfatin Changes in Women with Type 2 Diabetes followed by Endurance, Resistance and Combined Exercise: The Role of Lipid Profile, Glycemic Indices and Insulin Resistance. J Diabetes Metab 2016; 7: 9.
13-    Ghanbarzadeh M, Omidi M. The Effects of Physical Activity on Serum Visfatin Level: A Literature Review. Int J Basic Sci Med 2017; 2(2): 83-9.
14-    Haghjooy Javanmard S, Dehghananzadeh R, Rafiee L, Naji H, Rezayat A, Sarrafzadegan N. Genetic Associations of the Visfatin G‑948Tpolymorphism with Obesity‑Related Metabolic Traits in an Iranian Population. J Res Med Sci 2016; 21: 105.
15-    Uygun A, Kadayifci A, Yesilova Z, Erdil A, Yaman H, Saka M. Serum Leptin Levels in Patients with Nonalcoholic Steatohpatitis. Am J Gostroenterol 2000; 95(12): 3584-89.
16-    Kohan L, Safarpur M, Abdollahi H. Omentin-1 Rs2274907 and Resistin Rs1862513 Polymorphisms Influence Genetic Susceptibility to Nonalcoholic Fatty Liver Disease. Mol Biol Res Commun 2016; 5(1): 11-7.
17-    Larrad MTM, Anchuelo AC, Pérez CF, Barba MP, RedondoYL, Ríos MS. Obesity and Cardiovascular Risk: Variations in Visfatin Gene Can Modify the Obesity Associated Cardiovascular Risk. Results fromthe Segovia Population Based-Study. Plos One 2016; 11(5): e0153976.
18- Al-Harithy RN. Common Polymorphisms in the Visfatin Gene (NAMPT/PBEF1) Influence Visfatin-Circulating Levels in a Saudi Population. Life Science Journal 2014; 11(10).
19-    Loomba R, Quehenberger O, Armando A, Dennis EA. Polyunsaturated Fatty Acid Metabolites as Novel Lipidomic Biomarkers for Noninvasive Diagnosis of Nonalcoholic Steatohepatitis. J Lipid Res 2015; 56: 185-92.
20-    Karimi H, Nezhadali M, Hedayati M. Association between Adiponectin Rs17300539 and Rs266729 Gene Polymorphisms with Serum Adiponectin Level in an Iranian Diabetic/Pre-Diabetic Population. Endocr Regul 2018; 52(4): 176-84.
21-    Kalayci D, Konuk S, TugT. Serum Omentin Levels in Asthma Patients. Arch Clin Biomed Res 2018; 2(2): 052‐058.
22-    Khadem Ansari MH, Gholamnejad M, Meghrazi K, Khalkhali HR. Association of Circulating Omentin-1 Level with Lung Cancer in Smokers. Med J Islam Repub Iran 2018; 32(133): 1-5.
23-    Alizadeh S, Mirzaei K, Mohammadi C, Keshavarz S A, Maghbooli Z. Circulating Omentin-1 Might Be Associated with Metabolic Health Status in Different Phenotypes of Body Size. Arch Endocrinol Metab 2017; 61(6): 567-74.
24-    Montazerifar F, Bakhshipour AR, Karajibani M, Torki Z, Dashipour AR. Serum Omentin 1, Vaspin, and Apelin Levels and Central Obesity in Patients with Nonalcoholic Fatty Liver Disease. J Res Med Sci 2017; 22(70):1-7.
25-    Zhang Y, Yang C, Hao Z, Shen X, Zhou J, Zhang L, et al. Circulating Levels iof Adipocytokines Omentin-1 and Adiponectin in Patients with Bladder Can. Int J Clin Exp Pathol 2016; 9(11): 11718-726.
26-    Tahmasebpour N, Hosseinpour Feizi MA, Ziamajidi N, Pouladi N, Montazeri V, Farhadian M, et al. Association of Omentin-1 with Oxidative Stress and Clinical Significances in Patients with Breast Cancer. Adv Pharm Bull 2020; 10(1): 106-13.
27-    Nourbakhsh P, Ganji A, Farahani I, Hosseinian P, Yeganefard F, Mirzaee R, et al. Adipokine Omentin-1: A Diagnostic Tool in Breast Cancer. Int J Basic Sci Med 2018; 3(2): 89-93.
28-     Aleksandrova K, Giuseppe R, Isermann B, Biemann R, Schulze MB, Wittenbecher C, et al. Circulating Omentin as a Novel Biomarker for Colorectal Cancer Risk: Data from the EPIC–Potsdam Cohort Study.  American Association for Cancer Research 2016; 76(13): 3862-71.
29-    Waluga M, Kukla M, Zorniak M, Kajor M, Liszka L, Dyaczynski M. Fibroblast Growth Factor-21 and Omentin-1 Hepatic Mrnaexpression and Serum Levels in Morbidly Obes Women with Non- Alcoholic Fatty Liver. J Physiol Pharmacol 2017; 68(3): 363-74.
30-    Aliasghari F, Izadi A, Jabbari M, Imani B, Pourghassem Gargari B, Asjodi F, et al. Are Vaspin and Omentin-1 Related to Insulin Resistance, Blood Pressure and Inflammation in NAFLD Patients? J Med Biochem 2018; 37(4): 470-75.
31-    Lesná J, Tichá A, Hyšpler R, Musil F, Bláha V, Sobotka L, et al. Omentin-1 Plasma Levels and Cholesterol Metabolism in Obese Patients with Diabetes Mellitus Type 1: Impact of Weight Reduction. Nutrition & Diabetes 2015; 5(e183): 1-6.
32-    Dyson JK, Anstee QM, McPherson S. Non-Alcoholic Fatty Liver Disease: A Practical Approach to Treatment. Frontline Gastroenterol 2014; 5(4): 277-86.
33-    Rashad MN, Gomaa AF, Abomandour HG, Ibrahim EM, Hasan MM. The Association of Serum Omentin-1 Levels with Severity of Nonalcoholic Fatty Liver Disease in Correlation with Cardiovascular Risk Factors among Egyptian Women. The Medical Journal of Cairo University 2019; 87(4): 1783-91.
34-    Halabis M, Dziedzic M, Warchulinska J, Iwona Kaznowska-Bystryk I, Solski J. Omentin - A New Adipokine with Many Roles to Play. Curr Issues Pharm Med Sci 2015; 28(3): 176-80.
35-    Jha CK, Mir R, Elfaki I, Javid J, Babakr AT, Banu S, et al. Evaluation of the Association of Omentin 1 rs2274907 A>T and rs2274908 G>A Gene Polymorphisms with Coronary Artery Disease in Indian Population: A Case Control Study. J Pers Med 2019; 9(2): 30.
36-    Wany P, Xu TY, Guan YF, Su DF, Fan GR, Miao CY, et al. Perivascular Adipose Tissue-Derived Visfatin Is a Vascular Smooth Muscle Cell Growth Factor: Role of Nicotinamide Mononucleotide.  Cardio vaseular Research 2009; 81(2): 370-80.
37-    Kim MIK, Lee JH, Kim H, Park SJ, Kim SH, Kamg GB, et al. Crystal Structure of Vistatin I Pre – B Cell Colony – Enhancing Factor 1/ Nicotinamide Phoribosy Ltransferase, Free and in Complex with the Anti – Cancer Agent. J Mol Biol 2006; 362 (1): 66-77.
38-    Domieh AM, Khajehlandi A. Effect of 8 Weeks Endurance Training on Plasma Visfatin in Middle- Aged Men. Brazilian Journal of Biomotricity 2010; 4(3): 174-9.
39-    McKenzie JA. Visfatin Genotypes Influence Glucose and Obesity-Related Variables and their Aerobic Exercise Training Responses[dissertation]. University of Maryland: College Park; 2008.
40-    Jorge ML, de Oliveira VN, Resende NM, Paraiso LF, Calixto A, Diniz AL, et al. The Effects of Aerobic, Resistance, and Combined Exercise on Metabolic Control, Inflammatory Markers, Adipocytokines, and Muscle Insulin Signaling in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus. Metabolism 2010; 60(9): 1244-52.
41-    Fukuhara A, Matsuda M, Nishiaawa M, Segawa K. Vistatine A Protein Secreted by Visftin: A Ptotein Secrated by Visceral Fat that Mimics the Effects of Inslin. Science 2004; 307(5708): 426-30.
42-    Axelsson J, witasp A carero JJ, aurcshin AR, suliman MG, Heomvurger O, et al. Circulating Levels of Visfatin Pre – B – Cell Coll Colony – Enhancing Factor 1 in Relation Ti Genoty, GFR, Body Composition, and Survival in Patients with CKD. Am J Kidney Dis 2007; 49(2): 237-44.