مقدمه
دیابت نوع دو یک بیماری شایع چند فاکتوری و هتروژنی میباشد (1). این بیماری نوعی اختلال در سوخت و ساز بدن است که با مقاومت بدن به انسولین همراه است (2). در افراد مبتلا به دیابت نوع دو، با این که مقدار انسولین در خون از مقدار طبیعی بیشتر است، ولی تعداد گیرندههای انسولین کم است (3). اخیراً از طریق مطالعات گسترده ارتباط ژنومی بیماری دیابت نوع دو با چندین ژن نشان داده شده است (4). از آنجایی که دیابت شیوع بالایی در همه کشورها دارد به طبع هزینه بالایی نیز بر بهداشت و درمان داشته، پس شناخت، پیشگیری و درمان آن حایز اهمیت میباشد (5). اینفلامازوم (Inflammasomes)مجموعه پروتئینی سیتوپلاسمی هستند که سیگنالهای مختلف استرس را تشخیص میدهند. این پروتئینها ترشح سیتوکین¬های پیش التهابی را تنظیم کرده و از اعضای مهم واکنشهای التهابی ایمنی میباشند. از جمله Inflammasomes می¬توان به NLRP3 inflammasome اشاره کرد که در جایگاه 441q قرار دارد (6). گزارش شده است که این ژن با بسیاری از بیماریهای التهابی ایمنی مانند نقرس، سکته مغزی ایسکمیک، فشارخون، مقاومت انسولینی، استوماتیس آفتی مجدد و اسپوندیلوآرتریت (spondyloarthritis) نوجوانان مرتبط است (7). التهاب 3NLRP بهطور خاص از محصولات پروتئینی ژنهای 3NLRP، PYCARD و CASP1 تشکیل شده است (8). در حالت عادی فعالسازی 3NLRP به واسطه الیگومریزاسیون پروتئین آدپتور عضوی از خانواده کاسپاز (کدگزاری شده توسط ژن CARD8) کنترل میشود. به علاوه این پروتئین در فعالسازی کاسپاز -1 نقش داشته و تجزیه پیشسازهای اینترلوکین-1B و اینترلوکین-18 به سایتوکاین¬های فعال زیستی را کنترل میکند که القای پاسخهای التهابی پایین دستی را باعث میشود (9). از آنجا که التهاب یک پاسخ فیزیولوژیکی طبیعی برای حذف عوامل تهاجمی و محرکهای خارجی است با این وجود التهاب بیش از حد ممکن است به سلولهای سالم آسیب رسانده و منجر به بیماریهای مزمن شود. بنابرین سلولهای ایمنی برای کمک به حفظ تعادل در التهاب، از ماشین مولکولی به نامNLRP3 inflammasome استفاده میکنند. 3NLRP در سلول سالم غیرفعال است، اما زمانی که میتوکندری سلول توسط استرس یا مواجهه با سموم باکتریایی آسیب ببیند، روشن میشود (10). پلیمورفیسم یا SNP (Single Nucleotide polymorphism) به تفاوتهای فردی ژنتیکی که با استعداد ابتلا به برخی بیماریها در ارتباط باشند گفته میشود. مطالعههای ژنتیکی قومی و منطقه¬ای در زمینـه اختلافات تک نوکلئوتیدی میتوانـد مبنـای تـشخیص و درمان فارماکولوژیک برخی از انواع بدخیمیها شـود. نتایج حاصل از مطالعاتGWAS (Genome Wide Association Studies) حاکی از آن بوده که واریانتهای ژنی بسیاری موسوم به تفاوت¬های تک نوکلئوئیدی SNP وجود دارند که میتوانند با استعداد ابتلا به دیابت در ارتباط باشند بررسی این پلیمورفیسمها یا تفاوتهای فردی ژنتیکی در جمعیت¬های مختلف می¬تواند قدرت تشخیص را بسیار افزایش دهد. با توجه به مطالب ذکر شده، با عنایت به این موضوع که یکی از اهداف مطالعات جمعیتی و پلیمورفیسم، بهعنوان یک فاکتور پیشآهنگی دهنده است، لذا هدف از مطالعه این پژوهش تعیین فراوانی پلیمورفیسم ژن 3NLRP در موقعیت 4612666rs در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ در آذربایجان شرقی می¬باشد.
روش بررسی
در این مطالعه موردی- شاهدی، نمونه خونی از 110 نفر بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 به حجم CC 3 که توسط پزشک متخصص تایید شده بود و همچنین CC 3 خون 110 فرد سالم بدون هر گونه پیشینه دیابت بهعنوان گروه شاهد، که از لحاظ مشخصات سنی، جنسیت و منطقه جغرافیایی با یکدیگر مطابقت داشتند از آزمایشگاه تامین اجتماعی شهرستان بناب، جمعآوری گردید. از هر یک از افراد CC 3 نمونه خونی گرفته شد و نمونهها تا زمان استخراج DNA در دمای منفی 20 درجه سانتیگراد در داخل لولههای حاوی مواد ضد انعقاد EDTA نگهداری شدند. استخراج DNA ژنومی افراد مورد مطالعه مطابق روش کیت استخراج BioBasic ساخت کشور کانادا انجام گرفت.
انجام PCR برروی DNA استخراج شده از نمونههای خون
در مطالعه حاضر به منظور تعیین ژنوتیپ افراد از تکنیک PCR-RFLP استفاده شد. برای این منظور ابتدا DNA استخراج شده با استفاده از روش الکتروفورز روی ژل آگاروز یک درصد کیفیت سنجی شد. جهت انجام PCR، ابتدا پرایمرهای مستقیم و معکوس (جدول 1) به مقدار توصیه شده توسط شرکت سازنده به غلظت 100میکرومولار رقیقسازی شد، سپس برای تهیه غلظت کاری پرایمرها بعد از انجام رقت غلظت پرایمرها، غلظت 1 به 10 برای انجام آزمایش انتخاب شد. برای انجام واکنش PCR طبق پروتکل شرکت سازنده (Master Mix AMPLIQON) 13 میکرولیتر ازMaster Mix ، 1/5 میکرولیتر هر کدام از پرایمرهای مستقیم و معکوس و 8 میکرولیتر آب دیونیزه به همان میکروتیوپ منتقل شد و محتویات آن یک دور کوتاه به آرامی اسپین گردید. سپس به داخل آن 2 میکرولیتر از محتویات میکروتیوپ DNA استخراج شده منتقل شده و یک دور کوتاه به آرامی اسپین گردید. نهایتاً میکروتیوپ با حجم نهایی 25 میکرولیتر در دستگاه ترموسایکلر مدل BIO RAD ساخت کشور آمریکا قرار گرفت. برنامه PCR برای انجام تکنیک PCR-RFLP در جدول 2 نشان داده شده است. پس از اتمام واکنش PCR، الکتروفورز محصول PCR روی ژل آگارز 1% انجام گردید. شایان ذکر است که پرایمرهای مورد استفاده در این روش با استفاده از نرمافزار Gene Runner version 4.0.3 (Beta) طراحی و اختصاصیّت پرایمرها توسط سایت NCBI در Primer Blast تأیید شد.
تیمار محصولات PCR با آنزیم محدود کننده Mob1
در نهایت محصولات حاصل از PCR با حضور آنزیم Mob1 تحت هضم قرار گرفتند. بدین منظور ابتدا به اندازه 6 میکرولیتر از محصول PCR یکی از نمونه¬ها به داخل میکروتیوب ریخته شد، سپس 11 میکرولیتر آب دیونیزه به آن افزوده شد و همچنین به اندازه 2 میکرولیتر از بافر و 1 میکرولیتر از آنزیم به داخل آن اضافه شد. این مراحل برای سایر نمونهها هم تکرار شد و در نهایت میکروتیوب در داخل بن ماری در دمای 0C 37 به مدت 1 ساعت قرار داده شد. برای مشاهده قطعات برش داده شده با آنزیم، ژل آگاروز تهیه و پس از رنگآمیزی به دستگاه ترانس ایلومیناتور منتقل شد و باندهای حاوی قطعات برش داده شده مشاهده و عکسبرداری شد.
جدول 1: پرایمر مستقیم و معکوس مربوط به ژن 3NLRp
جدول 2: برنامه PCR به منظور تکثیر پلیمورفیسم 4612666rs
تجزیه و تحلیل آماری
تمام محاسبات و تجزیه و تحلیل¬های آماری توسط نرمافزار SPSS version 16 انجام شد. وضعیت هموزیگوت و هتروزیگوت¬ها به منظور بررسی احتمال ارتباط شان با بیماری تحت آزمون Chi-Square قرار گرفتند. توزیع ژنوتیپ برای SNPهای مورد مطالعه محاسبه و برای تعیین انحراف از تعادل هاردی واینبرگ از آزمون chi-square با درجه آزادی (df) یک بررسی شد. در تحلیل نتایج سطح (p < 0/05) به عنوان سطح معنیدار در نظر گرفته شد.
ملاحظات اخلاقی
پروپوزال این تحقیق توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب تایید شده است (کد اخلاقIR.IAU.TABRIZ.REC.1398.103 ). شایان ذکر است در مطالعه حاضر تمامی افراد شرکتکننده در مورد تحقیق حاضر توجیه شدند و تمامی ملاحظات اخلاق پزشکی از جمله تکمیل پرسشنامه، اخذ رضایت نامه کتبی از بیماران، کد اخلاق پزشکی و انجام درست خونگیری رعایت گردید.
نتایج
نتایج بررسی اطلاعات دموگرافیک بیماران
11۰ نمونه خون مربوط به افراد مبتلا به دیابت و نمونه خون سالم به عنوان گروه کنترل انتخاب شد. در این مطالعه 39/3 درصد مذکر و 60/7 درصد مونث هستند و میانگین سنی در میان آنها 52 سال است. در میان نمونههای مذکر 37 درصد سالم و 63 درصد دیابتی بودند و در میان نمونهها مونث 18درصد سالم و 82 درصد دیابتی بودند. پارامترهای دموگرافیک و بالینی در بیماران با سه ژنوتیپ با هم مورد بررسی قرار گرفت و اختلاف معناداری بین این پارامترها و ژنوتیپ بیماران مشاهده نشد (p > 0/05).
نتایج الکتروفورز محصولات PCR نمونههای افراد سالم و بیمار
به دنبال استفاده از پرایمرهای ژن 3NLRp اندازه محصول مورد نظر 260 جفت باز به دست آمد که در فاصله بین باندهای 250 و 300 جفت بازی از لدر تشکیل شد. لدر مورد استفاده 50 جفت بازی میباشد (شکل 1).
نتایج الکتروفورز محصولات PCR اثر داده شده با آنزیم محدودکننده Mob1
در صورت تبدیل آلل C به T، این آنزیم جایگاه برش نداشته و قطعه 260 جفت بازی برش نخواهد یافت. در صورت هموزیگوت بودن C، دو قطعه 158 و 102 جفت بازی ایجاد می¬شود، هموزیگوت بودن T، یک قطعه 260 جفت بازی و در صورت هتروزیگوت بودن، 3 قطعه 260، 158 و 102 جفت بازی خواهیم داشت (شکل2).
شکل1: نمونه ژل الکتروفورز محصولات PCR قبل از تاثیر آنزیم محدودکننده Mob1 که تصویر a و b به ترتیب مربوط به گروه سالم و گروه بیمار است.
طول قطعه مورد برابر bp 260 می¬باشد که در تصاویر ژل قابل مشاهده است. شایان ذکر است که لدر مورد استفاده bp50 می¬باشد.
شکل2: نمونه نتایج الکتروفورز محصول PCR تیمار شده با آنزیم Mob1 در افراد مبتلا به دیابت
بررسی آماری ژنوتیپها
بر روی دادههای حاصل از فراوانی ژنوتیپها، آزمون کای اسکوئر (chi-square) انجام گرفت که بیشترین فراوانی در گروه سالم متعلق به ژنوتیپ TT و در گروه بیمار متعلق به TC میباشد. نتایج این آزمون نشان میدهد بین فراوانی ژنوتیپها در بین گروه افراد سالم و گروه بیمار اختلاف معنیداری وجود دارد، زیرا سطح معنیداری بهدست آمده برابر 000/0 میباشد (p < 0/05).. نتایج این آزمون در جدول 3 و نمودار 1 آورده شده است. سه نوع ژنوتیپ مورد نظر در این تحقیق شاملTT ، CC و TC بود که فرکانسهای آنها در جامعه هدف مورد مطالعه در این تحقیق که از 110 نفر سالم و 110 نفر بیمار تشکیل شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بهدست آمده نشان داد که فراوانی ژنوتیپهایTT ، CC و TC در افراد سالم به ترتیب 54/45%، 22/72% و 22/72% مورد و فراوانی ژنوتیپهایTT ، CC و TC در افراد بیمار به ترتیب 21/81%، 30% و 48/18% مورد میباشد. از سوی دیگر، بیشترین فراوانی در گروه سالم متعلق به ژنوتیپ TT با 54/45% و در گروه بیمار متعلق به TC با 54/45% نمونه می-باشد. نمودار 1 این نتایج را نشان میدهد، که در بین افراد سالم ژنوتیپ TT بیشترین و ژنوتیپ TC و CC کمترین فراوانی را دارد و در بین افراد بیمار ژنوتیپ TC بیشترین و ژنوتیپ TT کمترین فراوانی را دارد پس از بررسی فراوانی ژنوتیپها، فرکانس آللها و درصد آنها بر اساس اصل هاردی- وینبرگ محاسبه گردید. نتایج این محاسبه در جدول 2 آورده شده است. جدول 4 نشان میدهد که بیشترین فراوانی متعلق به آلل T در افراد سالم است و نسبت به افراد بیمار 20% افزایش نشان میدهد. آلل C نیز در افراد بیمار بیشترین فراوانی را داشته و نسبت به افراد سالم 20% افزایش نشان میدهد. این مقایسهها نشان میدهد که احتمالاً افزایش آلل C عامل ایجاد دیابت در افراد است و بین آلل و ابتلا به دیابت رابطه وجود داشته باشد. ازسوی دیگر فراوانی آللی و خطر ریسکی به شرح زیر است: فراوانی آللیT که الل غالب میباشد در گروه سالم 65/9 درصد و در گروه بیمار 45/9 درصد میباشد که 20 درصد کاهش را نشان میدهد. این در حالی است که فراوانی آللی C که آلل پلیمورفیسم میباشد در گروه سالم 34/1 درصد و در گروه بیمار 54/1 میباشد که 20 درصد در گروه بیمار افزایش نشان میدهد که احتمالاً بین افزایش آلل C و ریسک ابتلا به دیابت نوع دو رابطهای وجود داشته باشد. شایان ذکر است که ریسک ابتلا در گروه بیمار 2.278میباشد و از آنجا که بیشتر از یک میباشد احتمال ریسک ابتلا به بیماری موجود است.
جدول 3: نتایج آزمون کای اسکوئر برای مقایسه فراوانی دو گروه بیمار دیابتی نوع 2 و سالم بر حسب ژنوتیپ در استان آذربایجان شرقی.
جدول 4: فراوانی آللهای مورد مطالعه و اختلاف درصد آنها به همراه ریسک ابتلا در در دو گروه افراد سالم و بیمار در استان آذربایجان شرقی
بحث
در پژوهش حاضر فرکانس پلیمورفیسمهای ژن 3NLRP در موقعیت 4612666rs در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ در استان آذربایجان شرقی مورد تحقیق قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین فراوانی ژنوتیپها در بین گروه افراد سالم و گروه بیمار اختلاف معنی¬داری وجود دارد (p < 0/05)، به طوریکه بیشترین فراوانی در گروه سالم و بیمار به ترتیب متعلق به ژنوتیپهای TT و TC میباشد. در تحقیقاتی که توسط محقیقن مختلف انجام شده، تاثیر پلیمورفیسمهای ژن 3NLRP در بیماری¬های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. برای مثال، در مطالعهای بن حمد و همکاران در سال 2012 گزارش کردند که تغییرات در ژن 3NLRP هیچ تاثیری بر حساسیت به آرتریت روماتوئید در جمعیت تونس و فرانسه ندارد (11). با این حال، ویلانی و همکاران ارتباط بین انواع توالی 3NLRP و خطر ابتلا به بیماری کرون را شناسایی کردند (12). در بررسی دیگری، نتایج مطالعه Hitomi و همکاران در سال 2009، 15 پلیمورفیسم تک نوکلئوتیدی تک (SNP) از 3NLRP را بررسی کردند و نشان داد که ارتباطات قابلتوجهی بین پلیمورفیسم 4612666rs انسانی در ژن 3NLRP و حساسیت به آنافیلاکسی ناشی از غذا و آسم ناشی از آسپیرین وجود دارد (13). در یک مطالعه از چین نشان داده شده که پلیمورفیسم ژنتیکی 3NLRP ممکن است در خطر ابتلا به سکته مغزی ایسکمیک در جمعیت چینی¬ها موثر باشد (3). در مطالعهای همسو با مطالعه حاضر که ارتباط معناداری بین بروز بیماری و پلیمورفیسم ژن 3NLRP وجود دارد، میتوان به مطالعه Cheng و همکاران در سال 2018 اشاره کرد که با بررسی 293 بیمار و 265 فرد سالم دریافتند که ارتباط معناداری بین پلیمورفیسم 4612666rs و سکته مغزی ایسکمیک وجود دارد (14). به منظور تعیین ارتباط پلیمورفیسم 3NLRP با بیماری دیابت نوع 2، Bai و همکاران در سال 2016 اظهار کردند (15) دیابت نوع 2، یک بیماری مزمن و پیچیده است. التهاب 3NLRP نقش مهمی در مقاومت به انسولین دارد و پلیمورفیسم 3NLRP ممکن است در ایجاد دیابت نوع 2 نقش داشته باشد. در مطالعه آنها مشاهده شد که پلیمورفیسم 10754558rs در ژن 3NLRP در ناقلین CC خطر قابل توجهی بالاتر از ابتلا به دیابت نوع 2 را در مقایسه با ناقلین GG هموزیگوت نشان دادند. با اینحال، هیچ ارتباط معنیداری بین پلیمورفیسم ژنتیکی 10754558NLRP3 rs و خطر دیابت نوع 2 در جمعیت چینی¬ها مشاهده نشد. ممکن است علت اختلاف در نتایج دو مطالعه نشان دهنده این باشد که پلیمورفیسم 10754558rs در ژن 3NLRP و خطر ابتلا به دیابت ارتباط معناداری نیست ولی پلیمورفیسم 4612666rs در ژن 3NLRP و خطر ابتلا به دیابت در مطالعه حاضر ارتباط معناداری مشاهده شد. در مطالعه¬ای دیگر، در سال 2015 توسط Wang و همکاران 385 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 در چین بررسی شدند و نتایج نشان داد که از سه پلیمورفیسم مورد بررسی، فقط پلیمورفیسم 10754558rs در ژن 3NLRP با ریسک ابتلا به دیابت نوع 2 ارتباط دارد، اما واریانتهای 7512998rs و 12137901rs با خطر ابتلا به این بیماری ارتباطی ندارند. پیشنهاد شد که پلیمورفیسم rs10754558 در ژن 3NLRP به توسعه دیابت نوع دو کمک میکند، اما انواع 7512998rs و 12137901rs با حساسیت به این بیماری همراه نیستند که نتایج با نتایج پژوهش ما هماهنگی دارد (16). در برخی مطالعات اشاره شده است که شیوع دیابت نوع 1 در بین افراد 30 ساله و کمتر معمولاً بیش از 0/3 درصد نیست، اما دیابت نوع 2 در این سنین شیوعی حدود 3-2 درصد دارد که با افزایش سن زیاد میشود (17). در مطالعه حاضر شیوع دیابت در مردان 33 درصد و در زنان 67 درصد بود که تقریباً" دیابت در زنان دو برابر مردان است و از نظر میانگین سنی نیز دو جنس اختلاف چندانی نداشتند. در این مطالعه، ما دریافتیم که فراوانی اللیT که الل غالب می¬باشد در گروه سالم 65/9 درصد در گروه بیمار 45/9 درصد می¬باشد که 20 درصد کاهش را نشان میدهد. این در حالی است که فراوانی آلل C که آلل پلیمورفیسم می-باشد در گروه سالم 1/ 34 درصد و در گروه بیمار 54/1 درصد میباشد که 20 درصد در گروه بیمار افزایش نشان میدهد که احتمالاً بین افزایش الل C و ریسک ابتلا به دیابت نوع دو رابطه¬ای وجود داشته باشد و ریسک ابتلا در گروه بیمار 2/278 می¬باشد از آنجا که بیشتر از یک میباشد احتمال ریسک ابتلا به بیماری موجود است، ضمن اینکه ریسک ابتلا در گروه سالم 656/ می¬باشد. همسو با نتایج مطالعه حاضر، Bidoki و همکاران در سال 2016 ارتباط بین پلیمورفیسم 4612666rs در موقعیت ژن 3NLRP و توسعه دیابت نوع 2 را گزارش کردند (18). همچنین در مطالعه دیگری، Hong و همکاران در سال 2019، بیان کردند که 3NLRP (گیرنده شبیه به حوزه الیگومریزاسیون نوکلئوتیدی اتصال دهنده [NLR] خانواده پیرین حاوی دامنه 3) التهاب عضله عضو خانواده NLR سنسورهای سلول¬های ایمنی ذاتی است. مطالعات نشان می¬دهد که مهار 3NLRP از بروز سکته مغزی ایسکمیک و دیابت جلوگیری می کند (19). از سوی دیگر، پونتیلو و همکاران در سال 2010 ثابت کردند که آن پلیمورفیسم در ژن در ایجاد دیابت نقش دارند که این مطالعه با نتایج مطالعه حاضر مشابهت دارد (19). Lee و همکاران نیز در سال 2017، بیان کردند نقشی برای التهاب 3NLRP در بیماری-های مختلفی از جمله دیابت قندی، آترواسکلروز، نفروپاتی، روماتیسم و سایر موارد گزارش شده، در نتیجه فعالیت مسیر التهابی 3NLRP در بیماران مبتلا به آترواسکلروز و دیابت نوع دو در مرحله اولیه تشکیل پلاک به طور قابل توجهی افزایش می¬یابد (20). از جمله محدویت¬های مطالعه حاضر کم بودن تعداد نمونه به دلیل محدود بودن مطالعه به منطقه خاص، کم بودن تعداد نمونههای مورد مراجعه و عدم تمایل شرکتکنندگان در مطالعه مانع جمعآوری تعداد مناسب نمونه شد، و لذا تصمیم بر این شد که ریسک ابتلا به دیابت ابتدا در بیماران مبتلا به دیابت در یک منطقه خاصی بررسی شود و در مطالعات بعدی و بدون محدودیت منطقهای بتوان مطالعه را بر روی چندین استان و حتی در کل ایران ادامه داد.
نتیجهگیری
در مطالعه حاضر بر اساس نتایج بهدست آمده از آنالیز ژنتیکی و آماری ارتباط معنیداری بین فراوانی ژنوتیپها در بین گروه سالم و افراد مبتلا به دیابت مشاهده شد. با توجه به اینکه آلل C در افراد مبتلا به دیابت بیشترین فراوانی را داشته و نسبت به افراد سالم 20% افزایش نشان میدهد، در نتیجه مطالعه حاضر نقش آلل C در پلیمورفیسم 4612666rs در موقعیت ژن 3NLRP با افزایش احتمال ابتلا به دیابت را نشان می¬دهد.
سپاسگزاری
این مقاله مستخرج از پایاننامه کارشناسی ارشد می¬باشد و نویسندگان مقاله مراتب تشکر و قدردانی صمیمانه خود را از دانشگاه آزاد اسلامی واحد بناب و تامین اجتماعی شهرستان بناب بابت همکاری بیدریغشان اعلام می¬دارند.
حامی مالی: ندارد.
تعارض در منافع: وجود ندارد.
References:
1- Hansen T. Type 2 Diabetes Mellitus--A Multifactorial Disease. Ann Univ Mariae Curie-Sklodowska Med 2002; 57(1): 544-9.
2- Emamgholipour S, Ebrahimi R, Bahiraee A, Niazpour F, Meshkani R. Acetylation and Insulin Resistance: A Focus on Metabolic and Mitogenic Cascades of Insulin Signaling. Crit Rev in Clin Lab Sci 2020; 57(3): 196-214.
3- Zhao Y, Wieman HL, Jacobs SR, Rathmell JC. Chapter Twenty Two Mechanisms and Methods in Glucose Metabolism and Cell Death. Methods in Enzymology 2008; 442: 439-57.
4- Billings LK, Florez JC. The Genetics of Type 2 Diabetes: What Have We Learned from GWAS? Ann NY Acad Sci 2010; 1212: 59-77.
5- Arredondo A. Diabetes: A Global Challenge with High Economic Burden for Public Health Systems and Society. Am J Public Health 2013; 103(2): E1-E2.
6- Klen J, Goričar K, Janež A, Dolžan V. NLRP3 Inflammasome Polymorphism and Macrovascular Complications in Type 2 Diabetes Patients. J Diabetes Res 2015; 2015: 616747.
7- Menu P, Vince J. The NLRP3 Inflammasome in Health and Disease: The Good, the Bad and the Ugly. Clinical & Experimental Immunology 2011; 166(1): 1-15.
8- Tsetsos F, Roumeliotis A, Tsekmekidou X, Alexouda S, Roumeliotis S, Theodoridis M, et al. Genetic Variation in CARD8, A Gene Coding for an NLRP3 Inflammasome-Associated Protein, Alters the Genetic Risk for Diabetic Nephropathy in the Context of Type 2 Diabetes Mellitus. Diabet Vasc Dis Res 2020; 17(6): 1479164120970892.
9- Komada T, Muruve DA. The Role of Inflammasomes in Kidney Disease. Nat Rev Nephrol 2019; 15(8): 501-20.
10- Guarda G, Zenger M, Yazdi AS, Schroder K, Ferrero I, Menu P, et al. Differential Expression of NLRP3 among Hematopoietic Cells. J Immunol 2011; 186(4): 2529-34.
11- Ben Hamad M, Cornélis F, Marzouk S, Chabchoub G, Bahloul Z, Rebai A, et al. Association Study of CARD8 (P. C10X) and NLRP3 (P. Q705K) Variants with Rheumatoid Arthritis in French and Tunisian Populations. Int J Immunogenet 2012; 39(2): 131-6.
12- Villani A-C, Lemire M, Fortin G, Louis E, Silverberg MS, Collette C, et al. Common Variants in the NLRP3 Region Contribute to Crohn's Disease Susceptibility. Nat Genet 2009; 41(1): 71-6.
13- Hitomi Y, Ebisawa M, Tomikawa M, Imai T, Komata T, Hirota T, et al. Associations of Functional NLRP3 Polymorphisms with Susceptibility to Food-Induced Anaphylaxis and Aspirin-Induced Asthma. J Allergy Clin Immunol 2009; 124(4): 779-85.
14- Cheng L, Yin R, Yang S, Pan X, Ma A. Rs4612666 Polymorphism of the NLRP3 Gene is Associated with the Occurrence of Large Artery Atherosclerotic Ischemic Strokes and Microembolic Signals. Biomed Res Int 2018; 2018: 6345805.
15- Bai L, Cao M, Zhai Q, Wang D, Hai J, Jin S, et al. Association of Two Common Snps on NLRP3 with Risk of Type 2 Diabetes Mellitus and their Interaction with Environmental Factors. International J Clinical & Experimental Medicine 2016; 9: 10499-506.
16- Wang S, Fang F, Jin W, Wang X, Zheng XS. Investigation into the Association Between NLRP3 Gene Polymorphisms and Susceptibility to Type 2 Diabetes Mellitus. Genet Mol Res 2015; 14(4): 17447-52.
17- Delli A, Lernmark Å. Type 1 (Insulin-Dependent) Diabetes Mellitus: Etiology, Pathogenesis, Prediction and Prevention. In Jameson JL, De Groot LJ, editors. Textbook of Endocrinology, adult and children 6th ed. WB Saunders 2010; 1: 744-64.
18- Bidoki AZ, Harsini S, Sadr M, Soltani S, Mohammadzadeh M, Najafi S, et al. NLRP 3 Gene Polymorphisms in Iranian Patients with Recurrent Aphthous Stomatitis. J Oral Pathol Med 2016; 45(2): 136-40.
19- Hong P, Gu RN, Li FX, Xiong XX, Liang WB, You ZJ, et al. NLRP3 Inflammasome as a Potential Treatment in Ischemic Stroke Concomitant with Diabetes. J Neuroinflammation 2019; 16(1): 1-13.
20- Lee J, Wan J, Lee L, Peng C, Xie H, Lee C. Study of the NLRP3 Inflammasome Component Genes and Downstream Cytokines in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus with Carotid Atherosclerosis. Lipids in Health and Disease 2017; 16(1): 1-7.