ماهنامه علمی پ‍ژوهشی

سردبیر محترم
در دسامبر 2019، نوع ناشناخته‌‌ای از ذات‌الریه ویروسی در بین گروهی از بیماران با سابقه مشترک مراجعه به بازار غذاهای دریایی هانان (Huanan) در ووهان چین شناسایی شد (1). در ابتدا تعداد موارد ابتلا پایین بود، اما در تاریخ 31 دسامبر، شیوع غیرمعمول آن به سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش گردید (2). در 11 فوریه 2020، کمیته بین‌المللی طبقه‌بندی ویروس‌ها (ICTV)، عنوان سندروم حاد تنفسی شدید کروناویروس- 2 (SARS-CoV-2) را به آن اطلاق نمود و در همان‌روز، WHO، رسماً بیماری ایجاد شده توسط SARS-CoV-2 را 2019 Corona Virus Disease (COVID-19) نام نهاد (3). اولین توالی ژنومی SARS-CoV-2 در ابتدا توسط Zhang (4) و متعاقب آن، توسط انستیتو ویروس‌شناسی ووهان و آکادمی علوم ‌پزشکی چین بر روی پایگاه داده‌ GSAID قرار داده شد و به محققان اجازه داد تا تحقیقات بر روی این کرونا ویروس جدید را آغاز کنند (5). در نتیجه تعیین خصوصیات ژنومی SARS-CoV-2، مشخص شد که در دو دهه اخیر این ویروس سومین کروناویروس پس از SARS (سندروم حاد تنفسی شدید) و MERS (سندروم تنفسی خاورمیانه) می‌باشد که با عبور از گونه‌های حیوانی توانسته انسان‌ها را آلوده نماید (6). اگرچه میزبان‌های حد واسط SARS-CoV-2 هنوز مشخص نیستند، اما نتایج مطالعات Zhou و همکاران و Wu و همکاران بیانگر همسانی توالی بالای SARS-CoV-2 با کروناویروس خفاش (2/96%) و 99 درصد تشابه نوکلئوتیدی بین SARS-CoV-2 جدا شده از انسان و مورچه‌خوار می‌باشند، لذا شواهد فعلی به‌شدت تاکید دارد که تکامل SARS-CoV-2 از خفاش به مورچه‌خوار و سپس به انسان بوده است (7). بر اساس یافته‌های حاصل از تحقیقات ژنومی، SARS-CoV-2 ویروسی پوشش‌دار بوده و با داشتن ژنومی به طول 8/29 کیلوباز از نوع ریبونوکلئیک اسید (RNA) جزء بزرگترین RNA ویروس‌ها می‌باشد (8). طول بسیار بلند ژنوم این ویروس، میزان بالای نوترکیبی ژنتیکی و پدیدار شدن سویه‌های جدید و ناشناخته¬ای را به همراه خواهد داشت، سویه‌هایی که بدون علامت در میزبان، شیوع را گسترش داده و نرخ بیماری را به اوج خود می‌رسانند (9). مهم‌ترین دلایل نوترکیبی ژنتیکی SARS-CoV-2 تجمع جهش‌های ناشی از تغییر طبیعی در باز‌های اسید نوکلئیک، جهش‌های فیزیکی ناشی از اشعه ایکس و ماوارء‌بنفش و فقدان  DNAپلیمراز مسئول تصحیح اشتباهات آنزیم‌های همانندسازی می‌باشد (10). در نتیجه این جهش‌پذیری زیاد، جمعیتی از ویروس‌ها شکل می‌گیرد که همگی از لحاظ ژنوتیپی با یکدیگر مرتبط بوده و اصطلاحاً سویه‌های مشابه (quasispecies) نامیده می‌شوند. هم‌چنین این جهش‌پذیری بالا و تجمع آن‌ها، با افزایش برازندگی ویروس (viral fitness)، سویه‌های جدید و ناشناخته‌ای را پدیدار می‌سازند که این سویه‌ها از طریق انتقال متقابل بین گونه‌ای و حضور بدون علامت در میزبان، شیوع را گسترش داده و نرخ بیماری را به اوج خود می‌رسانند (11). هم اکنون به‌دلیل شباهت زیاد ویروس SARS-CoV-2 به اعضای گروه متعلق به ‌آن تلاش شده است دارو یا واکسنی علیه آن تهیه گردد، اما علی‌رغم آن در حال حاضر درمان خاصی برای COVID-19 وجود ندارد. از طرفی سرعت بالای انتقال این ویروس بین انسان‌ها و شیوع آن در سطح جهان، دستیابی به تصویر صحیحی از همانندسازی آن را طلب می‌کند تا روش درمانی موثر یا راهی برای پیشگیری از آن کشف شود. لذا به‌نظر می‌رسد شناسایی جزئیات ملکولی ویروس در دستیابی به اهداف درمانی مفید واقع گردد. از این‌رو توصیه می‌شود با استفاده از روش‌های تشخیصی که ضمن برخورداری از حساسیت بالا، مقرون به صرفه عمل می‌کنند، ویروس SARS-CoV-2 تحت نظارت‌های ملکولی هر چه بیشتر قرار گیرد.

References:
1-    Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al. A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019. N Engl J Med 2020; 382: 727-33.
2-    Yang Y, Lu Q, Liu MJ, Wang Y. Epidemiological and Clinical Features of the 2019 Novel Coronavirus Outbreak in China. Medrxiv 2020; doi.org/10.1101/2020.02.10.20021675.
3-    Lai CC, Shih TP, Ko WC, Tang HJ, Hsuh PR. Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-Cov-2) and Corona Virus Disease-2019 (COVID-19): The Epidemic and the Challenges. Int J Antimicrob Agents (In Press) 2020; 105924.
4-    Novel 2019 Coronavirus Genome.Virological.Org. Available At: Http://Virological.Org/T/Novel-2019-Coronavirus-Genome/319). Accessed January 19, 2020.
5-    GSAID Database. 2020 Coronavirus. Available at: Https://Www.Gisaid.Org. Accessed January 19, 2020,
6-    International Committee on Taxonomy of Viruses ICTV. Available at: Https://Talk.Ictvonline.Org/ Accessed January 19, 2020.
7-    Zhou P, Wang XG, Hu B, Zhang L, Zhang W, et al. A Pneumonia Outbreak Associated with a New Coronavirus of Probable Bat Origin. Nature 2020; 579: 270-73.
8-    Wu A, Peng Y, Huang B, et al. Genome Composition and Divergence of the Novel Coronavirus (2019-Ncov) Originating in China. Cell Host Microbe 2020; 27(3): 325-28.
9-    Tavakoli A, Vahdat K, Keshavarz M. Novel Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): An Emerging Infectious Disease in the 21st Century. Iran South Med J 2020; 22(6): 432-50
10-    Peck KM, Lauring AS. Complexities of Viral Mutation Rates. J Virol 2018; 92(14): E01031-17.
11-    Vignuzzi M, Stone JK, Arnold JJ, Cameron CE, Andino R. Quasispecies Diversity Determines Pathogenesis through Cooperative Interactions in a Viral Population. Nature 2006; 439(7074): 344-8.