مقدمه: پریتونیت باکتریال خود به خودی (SBP) یک عارضه شایع در بیماران با سیروز و آسیت است که مرگ‌ومیر داخل بیمارستانی بالایی، حتی با انجام اقدامات درمانی، دارد. تشخیص این بیماری با نوتروفیل بیشتر یا مساوی 250 در هر میلی‌لیتر مایع آسیت مسجل می‌شود. شمارش نوتروفیل‌ها به صورت دستی دشوار، زمان‌بر و هزینه‌بر است و در بسیاری از موارد وابسته به فرد است؛ در مقابل روش شمارش خودکار روشی آسان‌تر، سریع‌تر و بسیار ارزان‌تر است که به پزشک اجازه می‌دهد تا به سرعت درمان را شروع کند. هدف از این مطالعه مقایسه نتیجه نوتروفیل شمارش‌شده به روش‌های شمارش خودکار و دستی، در مایع آسیت در افراد مشکوک به پریتونیت باکتریال خود به خودی است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع بررسی تست‌ها است و نمونه‌گیری به روش نمونه‌گیری آسان در طول یک سال از بیماران مشکوک به SBP که به اورژانس دو بیمارستان شهر کرمان مراجعه کردند انجام گرفت. از 52 بیماری که به مطالعه وارد شدند مایع آسیت کشیده شد و به آزمایشگاه جهت کشت و شمارش نوتروفیل با دو روش سنتی دستی و خودکار (با استفاده از دستگاه) ارسال شد. کشت خون هم‌زمان و شمارش WBC خون وریدی نیز انجام شد.

در شمارش خودکار و دستی تشخیص SBP با نوتروفیل ≥ 250 cells/mm3 گذاشته شد. حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی روش شمارش خودکار محاسبه و نتایج مثبت و منفی هر دو روش با استفاده از تست‌های آماری مقایسه گردید.

نتایج: میانگین نوتروفیل شمارش‌شده به روش خودکار و دستی به ترتیب 407 و 406 بود که تفاوت معنی‌داری نشان نداد (0.001p<). تشخیص SBP بر اساس تعداد نوتروفیل به صورت فرد به فرد به دو روش خودکار و دستی مقایسه شد و همبستگی بین دو روش مشاهده شد (Kappa=0.653, Pearson correlation=0.989).

حساسیت و ویژگی شمارش دستی نوتروفیل‌ها به ترتیب 84.61 و 80.76 درصد و ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی این تست نیز به ترتیب 81.48 و 84 درصد برآورد شد.

نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان می‌دهد شمارش خودکار نوتروفیل‌ها در مایع آسیت می‌تواند جایگزین مناسبی برای روش شمارش دستی باشد. با توجه به تعداد کم مطالعات انجام شده در این حوزه، قضاوت قطعی منوط به انجام مطالعات بیشتر با حجم نمونه بالا، دستگاه‌های متفاوت و در نظر گرفتن شرایط انسانی در شمارش دستی می‌باشد.