مقدمه: پارانونایل‌فنل یک آلاینده زیست ‌‌محیطی مهم است که از طریق اختلال در سیستم اندوکرینی و القای استرس اکسیداتیو، بر روی سیستم تولیدمثلی نر تأثیر می‌گذارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر حفاظتی روغن سیاه‌دانه بر بافت بیضه و پارامترهای اسپرم (تعداد، تحرک، قابلیت حیات و مورفولوژی)، ناهنجاری‌های DNA و کروماتین اسپرم در برابر سمیت القا شده با پارانونایل‌فنل در موش‌های بالغ نژاد NMRI است. روش‌ بررسی: 24 سر موش‌های نر بالغ نژاد NMRI به 4 گروه کنترل، روغن سیاه‌دانه (ml/kg/day5)، پارانونایل‌فنل (mg/kg/day250) و پارانونایل‌فنل‌+‌روغن سیاه‌دانه تقسیم و پس از 34 روز تیمار دهانی، بیضه چپ خارج و برای مشاهدات هیستوپاتولوژیکی استفاده شد. ناحیه دمی اپی‌دیدیم چپ در محیط‌‌کشت Ham’s F10 قطعه ‌‌‌قطعه شد و اسپرم‌های آزاد شده جهت بررسی تحرک، قابلیت‌ حیات، تعداد و مورفولوژی مورد استفاده قرار گرفت. کیفیت کروماتین توسط رنگ‌آمیزی‌های هسته‌ای اکریدین‌اورانژ و آنیلین‌بلو بررسی شد. غلظت مالون‌دی‌آلدئید (MDA) سرم خون نیز اندازه‌گیری شد. داده‌ها با روش آماری One Way ANOVA و تست توکی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: کاهش معنی‌داری در تحرک، قابلیت‌‌ حیات، تعداد، مورفولوژی طبیعی اسپرم، قطر لوله‌های منی‌ساز و ضخامت اپی‌تلیوم زایشی و افزایش معنی‌داری در قطر لومن و سطوح MDA در گروه پارانونایل‌فنل نسبت به گروه کنترل مشاهده گردید. پارامترهای فوق در گروه پارانونایل‌فنل+روغن سیاه‌دانه در مقایسه با گروه p-NPبه طور معنی‌داری توسط روغن سیاه‌دانه جبران شد. کاربرد روغن سیاه‌دانه به تنهایی موجب افزایش معنی‌داری در تعداد، تحرک و مورفولوژی طبیعی اسپرم و کاهش معنی‌داری در سطوح MDA نسبت گروه کنترل شد. نتیجه‌گیری: روغن سیاه‌دانه به عنوان یک آنتی‌اکسیدانت قوی می‌تواند سمیت القا شده توسط پارانونایل‌فنل را جبران کند.

واژه‌های کلیدی: بیضه، پارامترهای اسپرم، پارانونایل‌فنل، روغن سیاه‌دانه، کروماتین

متن کامل [PDF 1199 kb]   (3806 دریافت)