مقدمه: ایران از غنی‌ترین مناطق دنیا از حیث تعداد و تنوع گیاهان دارویی می‌باشد و زیره سبز جزء گیاهان دارویی مهم و اقتصادی کشورمان به شمار می‌رود که دارای خواص درمانی از قبیل ضد تشنج، ضد صرع، تقویت‌کننده معده، ادرار آور، ضد نفخ و سوء هاضمه می‌باشد. هدف این پژوهش، شناسایی و تعیین درصد ترکیبات تشکیل دهنده و خواص آنتی‌اکسیدانی اسانس بذر این گیاه بومی ارزشمند استان یزد می‌باشد. روش بررسی: در این مطالعه آزمایشگاهی، بذرهای زیره سبز کوه‌های جنوب غربی بهاباد استان یزد به روش تقطیر با آب(دستگاه کلونجر) اسانس‌گیری شدند. جداسازی وشناسایی ترکیبات با استفاده از روش‌های کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی انجام شد. خواص آنتی‌اکسیدانی اسانس بذر به روش تخریب رادیکال‌های آزاد سنجیده شد و برای اندازه‌گیری مقدار کل ترکیبات فنولی از روش Follin- Ciocalteu استفاده گردید. نتایج: مواد عمده تشکیل دهنده اسانس بذر زیره سبز پروپانول(9/26%) و بنزن متانول(4/25%) و فنیل بتانول(49/16%) و گاماترپنین(04/13%) می‌باشد. خواص آنتی‌اکسیدان میزان IC50 49/1 میکروگرم بر میلی‌لیتر اسانس و همچنین میزان ترکیبات فنولی با 22/90 میلی‌گرم گالیک اسید بر گرم اسانس تشخیص داده شد. نتیجه‌گیری: پروپانول که بیشترین ترکیب تشکیل دهنده اسانس بود کاربردهای مهمی در صنایع و داروسازی دارد. نتایج این مطالعه با حاکی از برتری خواص آنتی اکسیدانی زیره سبز بومی استان یزد در مقایسه با نتایج مطالعات پیشین در همین زمینه در مناطق دیگر دارد.

واژه‌های کلیدی: زیره سبز، Cuminum cyminum، ترکیبات اسانس، خواص آنتی‌اکسیدان، بومی یزد

متن کامل [PDF 386 kb]   (12777 دریافت)