مقدمه: کم خونی علل مختلفی دارد ولی قریب 50 درصد از کم خونیها ناشی از، کمبود آهن است. شدیدترین پیامد تخلیه آهن بدن کم خونی ناشی از کمبود آهن میباشد که هنوز هم به عنوان شایعترین کمبود تغذیهای در دنیا مطرح است. افزایش نیاز و عدم تأمین آن، دریافت ناکافی، نارسایی در جذب و انتقال آهن، دفع فیزیولوژیکی از طریق عادت ماهیانه و خونریزی حاد و مزمن، عفونت انگلی نسبت به کرمهای قلابدار، عفونتهای حاد و مزمن نظیر مالاریا، سل و ایدز، سایر کمبودهای تغذیهای نظیر کمبود ویتامین آ، ب12، اسید فولیک، ریبوفلاوین و مس، استفاده از داروها و ابتلا به برخی سرطانها از علل این نوع کم خونی هستند. روش بررسی: این مطالعه به عنوان یک بررسی مقطعی- توصیفی از نیمه دوم سال 1386 شروع و خرداد ماه سال 1387 پایان یافت. جمعیت مورد مطالعه دانشآموزان سال اول دبیرستانهای دخترانه شهر یزد بودند. از بین دبیرستانهای دخترانه به صورت تصادفی 8 دبیرستان انتخاب و 200 نفر در مطالعه شرکت داده شدند. از هر دانش آموز 5 سی سی خون سیاهرگی جهت اندازهگیری فریتین و CBC گرفته شد. فریتین به روشECLIA و سایر فراسنج خونی با استفاده از سل کانتر SYSMEX KX21N ساخت کشور ژاپن توسط آزمایشگاه مرکزی یزد انجام شد. هموگلوبین کمتر از 12 گرم درصد به عنوان کم خونی، فریتین کمتر از 12 میکروگرم در لیتر به عنوان کمبود آهن و در صورتی که هردو کمتر از مقدار یاد شده بود به عنوان کم خونی ناشی از کمبود آهن در نظر گرفته شد. نتایج: میانگین سن (سال) و نمایه توده بدن(کیلوگرم بر متر مربع) دانشآموزان به ترتیب 7/0±19/15 و 2/4±5/21 و توزیع فراوانی افراد بر حسب سن 14، 15 و 16 سال و بالاتر به ترتیب 13، 5/58 و 5/28 درصد به دست آمد. میانگین هموگلوبین 9/0±8/12 گرم درصد، هماتوکریت 3±9/38 درصد، MCV 3/4±7/80 فمتولیتر، MCH 8/1±6/26 پیکوگرم، MCHC 6/3±2/33 گرم در دسی لیتر و فریتین سرم 2/18 ±23 میکرو گرم در لیتر بدست آمد. در کل 5/13 درصد از افراد کم خون بوده که 3/9 درصد آن (تقریباً 68 درصد) کم خونی ناشی از کمبود آهن بوده است. 7/34 درصد از افراد مورد مطالعه نیز به کمبود آهن مبتلا بودند. نتیجهگیری: با عنایت به تقسیمبندی سازمان جهانی بهداشت شیوع کم خونی بدست آمده در این مطالعه، بیانگر خفیف بودن مسئله کم خونی به عنوان مشکل بهداشت همگانی در منطقه میباشد ولی کمبود آهن در حد قابل توجهای بالاست و انجام اقدامات مناسب جهت کاهش کمبود موجود و پیشگیری از بروز این کمبود امری ضروری و قابل توصیه است. واژه های کلیدی: کم خونی، کم خونی ناشی از کمبود آهن، کمبود آهن، دختران دانش آموز

متن کامل [PDF 167 kb]   (5894 دریافت)